Ένα μοναστήρι που μοιάζει να κολυμπά καταμεσής μιας λιμνοθάλασσας κτισμένο καθώς είναι πάνω σε δύο μικρά νησάκια; Ε, δεν το λες και συνηθισμένο θέαμα.
Πρόκειται για το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στο Πόρτο Λάγος του νομού Ξάνθης, μετόχι της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους.
Ολόκληρο το συγκρότημα είναι κτισμένο πάνω σε δύο μικρά νησάκια στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος και συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών – προσκυνητών, λόγω και της υπέροχης θέας προς το θρακικό πέλαγος.
Ολόγυρα το τοπίο συναρπάζει με τα δεκάδες είδη πουλιών να φτερουγίζουν πάνω από τα κεφάλια των επισκεπτών και να βουτούν με θεαματικό τρόπο στα ρηχά νερά για ανεύρεση τροφής.
Κορμοράνοι λιάζονται στα παλούκια που ορίζουν τα όρια των ιχθυοτροφείων, γλάροι και γλαρόνια με δυνατές φωνές πραγματοποιούν ακροβατικές φιγούρες στον αέρα.
Μια ξύλινη γέφυρα πεζών συνδέει τα νησάκια μεταξύ τους και μια δεύτερη με τη στεριά.
Στο ένα νησάκι βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου (του «νοικοκύρη») και στο δεύτερο το παρεκκλήσιο της Παναγίας Παντάνασσας όπου υπάρχει και αντίγραφο της θαυματουργής της εικόνας, που βρίσκεται στη Μονή Βατοπαιδίου.
Σύμφωνα με την παράδοση, στην περιοχή του Πόρτο Λάγος, η οποία τα χρόνια της τουρκοκρατίας ανήκε σε έναν μπέη, μόναζε κάποιος άγιος ασκητής. Όταν η κόρη του μπέη αρρώστησε, θεραπεύτηκε με τη βοήθεια του ασκητή. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης, ο μπέης δώρισε την περιοχή στη Ιερά Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους.
Σύμφωνα με άλλη παλαιότερη παράδοση, το μετόχι του Αγίου Νικολάου εγκαινιάστηκε από τον Πατριάρχη Νεκτάριο υπό την παρουσία του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αρκαδίου, ο οποίος αφιέρωσε την περιοχή για να ευχαριστήσει την Παναγία που τον έσωσε όταν ναυάγησε στο πέλαγος, καθώς επέστρεφε από την Ρώμη.
