Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν στη μεταθανάτια ζωή, θεωρώντας ότι ο νεκρός πηγαίνει σε καλύτερο μέρος, ενώ άλλοι δεν την ασπάζονται.
“Μπορεί να είμαι μόνο 36 χρονών αλλά έχω «θάψει» πολλούς μέχρι τώρα. Ο παππούς μου πέθανε όταν ήμουν 5 ετών και ήταν η πρώτη απώλεια που αντιμετώπισα. Ο πατέρας μου πέθανε στα 12 μου, γρήγορα και ξαφνικά από ρήξη εγκεφαλικού ανευρύσματος.
Ήταν μόλις 39 ετών. Η γιαγιά μου, η δεύτερη μητέρα μου πέθανε όταν ήμουν 30 ετών, 3 μήνες μετά τη γέννηση του πρώτου μου παιδιού και η μητέρα μου πέθανε τον Ιούνιο που μας πέρασε.
Τη βρήκα στο διαμέρισμά της πεσμένη κάτω και κατάλαβα αμέσως.
Μπορεί όλοι τους να είναι – θεωρητικά – σε ένα καλύτερο μέρος αλλά όσο έζησαν ταλαιπωρήθηκαν σωματικά και ψυχολογικά. Στην περίπτωση τουλάχιστον της μητέρας μου οι εθισμοί της κατέστρεψαν τη ζωή και μία σοβαρή ψυχική ασθένεια «έκλεψε» το μυαλό της.
«Είναι σε ένα καλύτερο μέρος»
Έχω κουραστεί να ακούω ότι όσοι φεύγουν είναι καλύτερα εκεί που πάνε. Η φράση αυτή κάπου δεν μου κολλάει, ίσως γιατί όταν λέμε ότι κάποιος είναι καλύτερα που είναι νεκρός μειώνει την αξία της ζωής του. Είναι αλαζονικό και επίσης υποτιμά τη θλίψη ενός ατόμου.
«Λέγοντας σε κάποιον ότι είναι καλύτερα εκεί που είναι ή τουλάχιστον δεν υποφέρει, δεν τον κάνεις να νιώσει καλύτερα. Εκείνος που πενθεί δεν μπορεί να δει τον θάνατο ως λύτρωση. Επίσης δεν είναι δουλειά κανενός να παρηγορεί τον άλλον με ένα τέτοιο τρόπο ή να προσπαθεί να τον κάνει να νιώσει καλύτερα από τη στιγμή που δεν το αισθάνεται.
Άστον να θρηνήσει με το δικό του τρόπο, να θυμώσει, να ουρλιάξει ή ό,τι άλλο θέλει να κάνει. Δείξτου ότι είσαι πρόθυμος να σταθείς στο πλευρό του ακόμα και αν αισθάνεσαι άβολα», προτείνουν οι ψυχολόγοι.
Όση αγάπη και στήριξη ένιωσα το πρώτο διάστημα μετά τον θάνατο της μητέρας μου και του πατέρα μου δεν έχω νιώσει ποτέ στη ζωή μου. Φίλοι και μέλη της οικογένειας στάθηκαν στο πλευρό μου προσφέροντας την αγκαλιά και τη βοήθειά τους με κάθε τρόπο.
Έλαβα δεκάδες κλήσεις και μηνύματα, αλλά τότε ξεκίνησε και το πρόβλημα, επειδή όσο περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούσαν να με παρηγορήσουν, τόσο περισσότερο με πλήγωναν με τα λόγια τους.
Άκουσα πολλές φορές φράσεις όπως: «Μην ανησυχείς, ξέρει ο Θεός τι κάνει, είναι καλά εκεί που είναι, ξεκουράζεται, είναι ήρεμος/η, είναι σε ένα καλύτερο μέρος», αλλά πραγματικά… Μπορεί ο θάνατος να είναι ένα καλύτερο μέρος; Και οι δυο μου γονείς μία χαρά περνούσαν εδώ.
Γιατί εκεί να είναι καλύτερα; Επίσης το «καλύτερο» εξαρτάται και από τις πεποιθήσεις του κάθε ανθρώπου και εγώ προσωπικά δεν είμαι σίγουρη κατά πόσο υπάρχει μεταθανάτια ζωή.
«Είναι καλύτερα να τους τρώνε τα σκουλήκια στο παγωμένο έδαφος;»
Καλύτερα εκεί που είναι… Πού; Χωμένοι 2 μέτρα κάτω από τη γη σε ένα ξύλινο φέρετρο να τους τρώνε τα σκουλήκια στο παγωμένο έδαφος;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στηρίξεις κάποιον όταν πενθεί. «Το πιο σημαντικό που μπορείς να κάνεις είναι να καθίσεις κοντά του χωρίς να του μιλάς. Ξέρω ότι για μερικούς είναι δύσκολο να βλέπουν τους άλλους να υποφέρουν, αλλά και μόνο που θα σε νιώθουν δίπλα τους βοηθιούνται και ας μην το καταλαβαίνεις.
Μπορείς να πεις «είμαι κοντά σου, ξέρω πόσο πονάς, ξέρω ότι υποφέρεις…». Αναγνώρισε αυτό που του συμβαίνει και δώστου να καταλάβει ότι δεν χρειάζεται να υποκρίνεται ότι όλα είναι εντάξει.
Τι να κάνεις όταν κάποιος πενθεί
Αν γνωρίζεις το άτομο που πέθανε φέρε στη συζήτηση μία όμορφη ανάμνηση που έχεις από εκείνο. Γενικά στους ανθρώπους αρέσει να ακούνε για το άτομο που έχασαν και δυσκολεύονται πολύ όταν οι γύρω τους σταματούν να αναφέρονται σε εκείνον/η.
Ρώτησέ τον/τη αν χρειάζεται κάτι. Και μόνο που θα κάνεις τις δουλειές του σπιτιού ή θα βοηθήσεις με τα παιδιά ή θα αναλάβεις κάτι διεκπεραιωτικό που εκείνος/η δεν είναι σε θέση να κάνει ακόμα, βοηθάς πολύ περισσότερο απ’ ότι νομίζεις.
Απόφυγε φράσεις όπως: «Ξέρω πώς αισθάνεσαι, τουλάχιστον δεν υποφέρει πια, έζησε μία όμορφη ζωή» γιατί στην πραγματικότητα κανείς από εμάς δεν ξέρει πώς αισθάνεται ο άλλος και φράσεις όπως αυτές μπορεί να τον κάνουν να νιώσει ακόμα χειρότερα. Μην λες σε κάποιον που πενθεί ότι πρέπει να είναι και ευγνώμων από πάνω.
Η ευγνωμοσύνη θα έρθει με τον καιρό αλλά τις πρώτες μέρες, εβδομάδες και μήνες μετά την απώλεια πρέπει να αφήνουμε στον άλλο χώρο να εκφράσει το θυμό και τη θλίψη του, την απογοήτευση και τον πόνο του».
Το πένθος είναι μία διαδικασία περίπλοκη που κάθε ένας από εμάς πρέπει να ξέρει πώς να διαχειριστεί και πώς να αντιδράσει. Μην αποφεύγεις κάποιον από φόβο μην πεις κάτι λάθος.
Αντίθετα να είσαι εκεί, να επιμείνεις, να δείξεις ενσυναίσθηση και να σκέφτεσαι τι θα ήθελες να ακούσεις εσύ αν ήσουν στη θέση του”.