Εθνικό πένθος: Τι σημαίνει, τι ισχύει και τι σηματοδοτεί
Η κυβέρνηση αποφάσισε να κηρύξει τετραήμερο εθνικό πένθος για τον θάνατο του Κώστα Σημίτη – Η κηδεία του θα γίνει δημοσία δαπάνη, ενώ θα αποδοθούν τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού
Τετραήμερο εθνικό πένθος θα κηρύξει η κυβέρνηση για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, η κηδεία του οποίου θα γίνει δημοσία δαπάνη και θα του αποδοθούν τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού, όπως ανέφερε σε δήλωσή του ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος.
Στην Ελλάδα έχει κηρυχθεί εθνικό πένθος άλλες 19 φορές. Η τελευταία ήταν τον Ιούνιο του 2023, όταν η τότε υπηρεσιακή κυβέρνηση του τότε υπηρεσιακού πρωθυπουργού Ιωάννη Σαρμά, είχε κηρυχθεί τριήμερο εθνικό πένθος για τα θύματα του πολύνεκρου ναυαγίου με θύματα μετανάστες στην Πύλο.
Τι σηματοδοτεί το εθνικό πένθος και πότε κηρύσσεται
Το Εθνικό πένθος είναι όρος που περιγράφει την ένδειξη πένθους που προέρχεται από την θλίψη και λύπη για κάποιο δυστυχές γεγονός και κηρύσσεται επισήμως από τις κυβερνήσεις κρατών.
Μπορεί να προέλθει από τον θάνατο πολλών ανθρώπων έπειτα από μια φυσική καταστροφή, ένα τρομοκρατικό χτύπημα ή κάποιο άλλο δυστυχές γεγονός, όπως επίσης και από το γεγονός θανάτου ενός ιδιαίτερα σημαντικού ανθρώπου για ένα έθνος ή λαό.
Κατά την διάρκεια του σε ορισμένες περιπτώσεις αποφασίζεται το κλείσιμο δημοσίων υπηρεσιών ή σχολείων, η ανάρτηση των σημαιών μεσίστια και άλλες συμβολικές κινήσεις. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει αποφασιστεί το κλείσιμο των σχολείων. Παρόμοια εκδήλωση πένθους μικρότερης διάρκειας είναι η τήρηση ενός λεπτού σιγής σε διάφορες συναθροίσεις και συγκεντρώσεις.
Πότε έχει κηρυχθεί στην Ελλάδα εθνικό πένθος
Στην Ελλάδα έχει κηρυχθεί εθνικό πένθος 17 φορές, με πρώτη το 1994 έπειτα από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη.
Εθνικό πένθος: Πότε έχει κηρυχθεί στην Ελλάδα
Τον Ιούνιο του 1996, έπειτα από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος. Τον Ιούλιο του 1996, έπειτα από τον θάνατο του Παρθενίου Γ΄ Αλεξανδρείας, κηρύχθηκε τριήμερο δημόσιο πένθος.
Τον Απρίλιο του 1998, έπειτα από τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος (10, 11, 12, 13 Απριλίου). Τον Νοέμβριο του 2002, έπειτα από τον θάνατο του Μιχαήλ Στασινόπουλου, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος.
Τον Σεπτέμβριο του 2004, έπειτα από τον θάνατο του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου Ζ΄, κηρύχθηκε τριήμερο δημόσιο πένθος (13, 14, 15 Σεπτεμβρίου). Τον Ιανουάριο του 2008, έπειτα από τον θάνατο του Μακαριστού Αρχιεπίσκοπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλου, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος (28, 29, 30, 31 Ιανουαρίου).
Τον Μάιο του 2017, έπειτα από τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος (29, 30, 31 Μαΐου & 1 Ιουνίου). Τον Δεκέμβριο του 2021, έπειτα από τον θάνατο του Καρόλου Παπούλια, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος (26, 27, 28 & 30 Δεκεμβρίου).
Τον Φεβρουάριο του 2022, έπειτα από τον θάνατο του Χρήστου Σαρτζετάκη, κηρύχθηκε τετραήμερο δημόσιο πένθος (3, 4, 5 & 7 Φεβρουαρίου).
Πότε έχει κηρυχθεί εθνικό πένθος στην Ελλάδα
Τον Μάρτιο του 1994 έπειτα από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος. Τον Απρίλιο του 1998, έπειτα από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος.
Τον Σεπτέμβριο του 2001, έπειτα από τις Επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η 14η Σεπτεμβρίου κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους. Τον Αύγουστο του 2005, έπειτα από το Αεροπορικό δυστύχημα της Helios, η 16η Αυγούστου κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους.
Τον Αύγουστο του 2007, έπειτα από τις εκτενείς πυρκαγιές που έπληξαν την χώρα. Τον Νοέμβριο του 2017, έπειτα από τις φονικές πλημμύρες της Δυτικής Αττικής. Τον Ιούλιο του 2018, έπειτα από τις καταστροφικές πυρκαγιές της Αττικής, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος (24, 25, 26 Ιουλίου).
Τον Σεπτέμβριο του 2021, έπειτα από τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος (2, 3, 4 Σεπτεμβρίου). Τον Οκτώβριο του 2021, έπειτα από τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά, η 27η Οκτωβρίου κηρύχθηκε ημέρα εθνικού πένθους.
Τον Μάρτιο του 2023, έπειτα από τη πολύνεκρη σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών στα Τέμπη, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος (1, 2 και 3 Μαρτίου). Τον Ιούνιο του 2023, έπειτα από το πολύνεκρο ναυάγιο με πρόσφυγες και μετανάστες ανοιχτά της Πύλου, κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος (14, 15 και 16 Ιουνίου).
Ο Κώστας Σημίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Σπούδασε νομικά και οικονομικά στη Γερμανία και την Αγγλία. Δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς το 1971 και ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γκίσσεν την περίοδο 1971-1975. Το 1977 εκλέχτηκε καθηγητής Εμπορικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το 1965 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ομίλου «Αλέξανδρος Παπαναστασίου».
Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, υπήρξε από τους ιδρυτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ) και ανέλαβε αρκετές υπουργικές θέσεις, όταν το κόμμα του ανέλαβε την εξουσία. Στις 18 Ιανουαρίου του 1996 διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία μετά από ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ εκπροσωπώντας τον «εκσυγχρονιστικό» πόλο εξουσίας με κύριο στόχο την οικονομική μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας και την κοινωνική σύγκλιση της ελληνικής κοινωνίας με την «ισχυρή» Ευρώπη.
Στις 30 Ιουνίου 1996, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στο 4ο Συνέδριο του κόμματος. Επανεξελέγη πρωθυπουργός μετά τη νίκη του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996 και του Απριλίου 2000