Ο Χάρι Χάρλοου ήταν ένας από τους πρώτους ψυχολόγους που διερεύνησαν επιστημονικά τη φύση της ανθρώπινης αγάπης και στοργής. Μέσα από μια σειρά αμφιλεγόμενων πειραμάτων τα οποία έγιναν σε μαϊμούδες, ο ίδιος μπόρεσε να δείξει τη σημασία των πρώιμων δεσμών, της αγάπης και των συναισθηματικών σχέσεων στην πορεία μιας υγιούς ανάπτυξης.
Ένα από αυτά τα πειράματα, ίσως το πιο διάσημο αλλά και από τα πιο σκληρά, αποδεικύνει πώς είναι δυνατόν ένα παιδάκι να αγαπάει τόσο τη μητέρα του, ακόμα κι αν αυτή το κακοποιεί, και να θέλει να την αγκαλιάζει; Αντίστοιχα απαντά στο πώς γίνεται το ίδιο παιδί, ως ενήλικας πλέον, να θέλει να είναι κοντά στους γονείς που τον/την κακομεταχειρίστηκαν;
Ο λόγος για το πείραμα που έγινε σε μωρά μαϊμούδων (του είδους μακάκα) κατά το διάστημα μεταξύ 1950 και 1960. Στο πλαίσιο αυτού, ο Χάρλοου απομάκρυνε μωρά μαϊμουδάκια, 6 με 12 ώρες αφού γεννέθηκαν, και τα τοποθέτησε δίπλα σε μια συρμάτινη κατασκευή που θα αποτελούσε το υποκατάστατο της μητέρας τους.
Η «Μητέρα» είχε στο πρόσθιο μέρος του κορμού της ακροφύσια που εκτόξευαν κρύο αέρα. Όταν τα μαϊμουδάκια αγκάλιαζαν την «Μητέρα», δυνατός αέρα εκτοξευόταν από τα ακροφύσια με αποτέλεσμα να τα απωθεί βίαια.
“Ένας συμπεριφορστής θα έλεγε πως το μαϊμουδάκι θα τρεπόταν σε φυγή αφού το ερέθισμα που συνοδευόταν με την αγκαλιά ήταν αποτρεπτικό ή δυσάρεστο άρα δεν θα ξαναπλησίαζε τη «Μητέρα».
Κι όμως, όπως συμβαίνει και με τα κακοποιημένα παιδιά αλλά και τις/τους κακοποιημένους συντρόφους, τα μαϊμουδάκια γραπώθηκαν από τις «Μητέρες» ακόμα δυνατότερα” γράφει χαρακτηριστικά στην ανάρτησή της πάνω σε αυτό το θέμα η ψυχολόγος Σοφία Μπαλάλη και συνεχίζει:
“Γιατί συχνά προσκολλόμαστε σε μια κατάσταση όταν υπάρχει αρνητική ενίσχυση ή ακόμα και τιμωρία; Γιατί συνεχίζουμε να ψάχνουμε δυσάρεστα ερεθίσματα;
Πέραν της χαμηλής αυτοεκτίμησης και άλλων νευροβιολογικών διεργασιών, οι γνωσιακές παραποιήσεις θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγήσουν τον “εθισμό”μας. Οι γνωσιακές παραποιήσεις μας κάνουν να πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε ή να βρούμε κάτι καλύτερο, να νομίζουμε πως είναι ευθύνη μας να αλλάξουμε τον άλλο, να ταυτιζόμαστε με τον δυνάστη μας ή να πιστεύουμε πως η κακοποίηση είναι δικαιολογημένη, λογική και μας αξίζει.”
*Με πληροφορίες από το post της ψυχολόγου Sofia Bαlali, από τη mixanitouxronou.gr και το boston.com.