Τα τέλη του 19ου αιώνα και οι αρχές του 20ού ήταν μια περίοδος όπου Γερμανία και Τουρκία είχαν έρθει πολύ κοντά, με τους Γερμανούς και τον τότε «Κάιζερ» Γουλιέλμο Β΄ να επιδιώκει και τελικά να πετυχαίνει τη διείσδυση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της Τουρκίας.
Οι συγκρίσεις με το σήμερα είναι αναπόφευκτες καθώς το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις των δύο χωρών γνωρίζουν ξανά άνθηση, με τη Μέρκελ να δείχνει πως θέλει να αντιγράψει το στρατηγικό μοντέλο του προκατόχου της, με το οποίο η Γερμανία βρήκε πάτημα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε έναν ζωτικό γεωστρατηγικό χώρο, όπως είναι αυτός της Μεσογείου, αλλάζοντας άρδην τις ισορροπίες στην περιοχή.
Η προσέγγιση Γερμανίας-Τουρκίας
Η επίσκεψη αυτή δεν ήταν το μόνο δείγμα που προδίδει τα γερμανικά σχέδια. Λίγο νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκίντο Βεστερβέλε, σε συνάντηση που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωνε με νόημα: «Η Τουρκία μπορεί κάλλιστα να αναλάβει έναν ρόλο που θα αποτελεί γέφυρα για την Ανατολή και τη Δύση», αδειάζοντας ουσιαστικά την Ελλάδα, ενώ την ίδια περίοδο ο γερμανικός Τύπος χαρακτήριζε τον Ερντογάν «χαρισματικό ηγέτη» και την Τουρκία «ανερχόμενη δύναμη του Βοσπόρου».
Τον περασμένο Απρίλιο, εξάλλου, μετά την επίσκεψη της Μέρκελ στην Τουρκία, οι δύο χώρες έκαναν συμφωνία συμπαραγωγής τεθωρακισμένων Leopard με τη συμμετοχή Τούρκων μηχανικών.
Είχαν προηγηθεί μεγάλες γερμανικές επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική, κάτι που είχε αποκαλύψει και ο Ρέσλερ στο πλαίσιο του γερμανοτουρκικού φόρουμ για την ενέργεια, τον Απρίλιο που μας πέρασε. «Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τεράστιες προοπτικές στην Τουρκία, ειδικά στον ενεργειακό τομέα».
Οι βαθιές ρίζες της γερμανοτουρκικής φιλίας
Η προσπάθεια διείσδυσης της Γερμανίας στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της Τουρκίας ξεκίνησε ήδη από το 1867, όταν ιδρύεται στην Τουρκία σχολή διδασκαλίας της γερμανικής γλώσσας. Αργότερα κυκλοφορεί στη Γερμανία βιβλίο-οδηγός Η Μικρά Ασία πεδίο γερμανικού εποικισμού.
euobserver
Ο τότε «Κάιζερ», όπως έμεινε στην ιστορία, επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη και έχει θερμή συνάντηση με τον Σουλτάνο τον οποίο χαρακτηρίζει «φίλο», ενώ μοιράζει εκατοντάδες παράσημα στους Τούρκους αξιωματούχους. Η στρατηγική της Γερμανίας αρχίζει και ξεδιπλώνεται σε οικονομικό επίπεδο, αρχής γενομένης από τη μεγάλη δύναμη της εποχής, τους σιδηροδρόμους. Τα μεγάλα deal αρχίζουν, με την Τουρκία να αρχίζει να μεταβάλλεται σε γερμανικό προτεκτοράτο.
Όλα αυτά περιγράφονται αναλυτικά από τον Μιχαήλ Ροδά, διευθυντή τότε του Γραφείου Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας της Σμύρνης, στο βιβλίο Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον ελληνισμό της Τουρκίας. Ο Ροδάς έζησε όλα τα γεγονότα από πολύ κοντά και γράφει χαρακτηριστικά για τη συνάντηση του Κάιζερ με τον Σουλτάνο και σημειώνει με νόημα πως «κολακεύτηκε υπερβολικά από τη φιλία του Γερμανού».
Το τραπεζικό deal και η ίδρυση της Deutsche Bank
Οι Γερμανοί δεν σταμάτησαν στους σιδηροδρόμους. Θέλοντας να «μπουν» στο τραπεζοπιστωτικό σύστημα της περιοχής, κάνουν τις απαραίτητες κινήσεις. Το 1904 φτάνει στην Ελλάδα εκπρόσωπος της Εθνικής Τράπεζας της Γερμανίας και πείθει τον τότε διευθυντή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Στέφανο Στρέιτ να ιδρύσουν από κοινού την Τράπεζα της Ανατολής. Βασικός όρος της συμφωνίας, η πλειοψηφία στο Συμβούλιο θα ήταν ελληνική. Η συμφωνία υλοποιήθηκε και η πρωτοφανής ανάπτυξη της τράπεζας, αφού το ελληνικό εμπόριο ήκμαζε, οδηγεί σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου.
Η ρήξη ήλθε, κάτι που δεν φαίνεται να πείραξε ιδιαίτερα τον «μεγάλο» Κάιζερ, που ήδη είχε μπει στο παιχνίδι της περιοχής και ήλεγχε το τραπεζικό σύστημα της Αιγύπτου και όλης της Τουρκίας. Η ίδρυση της «νέας» τράπεζας ήταν γεγονός, αφού τότε γεννήθηκε η περίφημη Deutsche Bank, με τα αρχικά ελληνικά κεφάλαια, η οποία ανοίγει μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα 200(!) υποκαταστήματα και αρχίζει να προσφέρει άφθονο χρήμα για επενδύσεις στην Τουρκία. Παράλληλα σε όλη την Τουρκία γίνεται μποϊκοτάζ στα ελληνικά προϊόντα, και το ελληνικό εμπόριο που γνώριζε άνθηση διώκεται.
pontos-news
Η χρηματοδότηση της Γενοκτονίας
Η πολιτική αυτή που εφαρμόστηκε από τη συνεργασία Γερμανίας και Τουρκίας κατέληξε σε μια εθνική τραγωδία, τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου από το κίνημα των Νεοτούρκων. Η βοήθεια της Γερμανίας στους Νεότουρκους ήταν σε όλα τα επίπεδα, όπως αποκαλύπτουν οι πηγές της εποχής.
Οι ιστορικές πήγες γράφουν χαρακτηριστικά: «η Deutsche Bank παρέχει άφθονα κεφάλαια στο κίνημα των Νεοτούρκων. Ο Γερμανισμός τούς παρέχει όλα τα μέσα, αφού η Πανισλαμική πολιτική είναι τέκνο της Παγγερμανικής» . Ο Μιχαήλ Ροδάς αναφέρει γλαφυρά πως όσα έγιναν και κατέληξαν σε αυτή την τραγωδία του ελληνισμού «γίνονταν χωρίς θόρυβο, με πρόγραμμα, με σύστημα και αφάνταστη υπομονή», τα διαχρονικά δηλαδή χαρακτηριστικά της πολιτικής των Γερμανών.