Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή. Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «μάρτυς μου ο Θεός»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «μάρτυς μου ο Θεός». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να τονίσουμε ότι αυτό που λέμε είναι αλήθεια.
Η φράση προέρχεται από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Ρωμαίους (1:9), όπου ο απόστολος επικαλείται τον ίδιο τον Θεό. «Μάρτυς γάρ μού ἐστιν ὁ Θεός, ᾧ λατρεύω ἐν τῷ πνεύματί μου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, ὡς ἀδιαλείπτως μνείαν ὑμῶν ποιοῦμαι».
Δηλαδή, «μάρτυράς μου πράγματι είναι ο Θεός, που λατρεύω στο πνεύμα μου με το ευαγγέλιο του Υιού του, πως αδιάλειπτα σας αναφέρω».
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή.
Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «άρτζι μπούρτζι και λουλάς»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «άρτζι μπούρτζι και λουλάς». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε για μια σειρά πραγμάτων ασύνδετων μεταξύ τους, χωρίς καμία λογική συνοχή.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και λογοτέχνη Τάκη Νατσούλη υπάρχουν δύο εκδοχές για την προέλευση της φράσης.
Σύμφωνα με την πρώτη, όταν ο Καποδίστριας έγινε κυβερνήτης της Ελλάδας, οι διάφοροι οπλαρχηγοί που δεν είχαν παρατήσει ακόμη τα όπλα τους, πήγαιναν στο Ναύπλιο και ζητούσαν διάφορα προσωπικά ρουσφέτια, κυρίως όμως χρήματα, για να μπορέσουν να κινηθούν.
Ο Καποδίστριας έκανε ό,τι μπορούσε για να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους, όμως τα πράγματα ήταν δύσκολα καθώς τα ταμεία ήταν άδεια. Ωστόσο, αν κι ο κυβερνήτης εξηγούσε στους οπλαρχηγούς την κατάσταση, εκείνοι δεν ενδιαφερόντουσαν για την κατάσταση και συνέχιζαν να τον ενοχλούν. Όταν ο Καποδίστριας τους είπε ότι δεν έπρεπε να ελπίζουν σε τίποτε, γιατί δεν υπήρχαν χρήματα, οι οπλαρχηγοί -θερμόαιμοι καθώς ήταν- «άναψαν» και του είπαν: «Αν δεν μας τακτοποιήσεις στα γρήγορα, θα πάρουμε τα “αρκεβούξιά” μας (όπλα της εποχής) και τον λουλά μας (μέρος του ναργιλέ) και θα τα στήσουμε στο πέρασμα του Αναπλιού (Ναυπλίου). Όποιος πλούσιος θα πέφτει κατά κείθε, θα τον γραπώνουμε και θα του παίρνουμε λύτρα»!
Κατά την δεύτερη εκδοχή, ο διδάσκαλος των Αρμενίων, Σέργιος, είχε ιδιαίτερη αδυναμία σε έναν σκύλο, τον Αρτζιβάριο, που τον πρόσεχε και τον αγαπούσε σαν παιδί του. Όταν τον σκύλο τον κατασπάραξαν θηρία, ο Σέργιος έπεσε σε βαριά θλίψη και δεν έβαλε μπουκιά στο στόμα του για μια ολόκληρη εβδομάδα. Με τον καιρό αυτή η εβδομάδα νηστείας επιβλήθηκε σε όλους τους Αρμένιους. Το «Αρτζιβούριο», λοιπόν, κατά τους Αρμένιους είναι η εβδομάδα που συμπίπτει με τη δική μας πρώτη εβδομάδα της Αποκριάς, όταν ανοίγει το Τριώδιο. Σε αυτές τις 7 ημέρες, οι Αρμένιοι κρατούν αυστηρή νηστεία, αντίθετα από τους άλλους Ορθόδοξους που την καταπατούν συχνά με γαστριμαργικές… ακολασίες. Σε αυτήν, λοιπόν, την απόλυτη ελευθερία και την κατάργηση κάθε περιορισμού κατά το «Αρτζιβούριο», οφείλεται η λαϊκή έκφραση «άρτζι μπούρτζι και λουλάς».
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
Πεντηκοστή ονομάζεται κατά την Καινή Διαθήκη η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους που συνέβη την πεντηκοστή ημέρα από την Ανάσταση του Ιησού Χριστού (Πράξεις β’ 1-41).
Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κάθε χρόνο, οι Χριστιανοί εορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας.
Η εορτή αυτή αντιστοιχεί με την επίσης μεγάλη ετήσια εορτή των Ιουδαίων η οποία στις Εβραϊκές Γραφές (Παλαιά Διαθήκη) αποκαλείται Γιορτή του Θερισμού ή Γιορτή των Εβδομάδων. (Έξοδος 23:16· 34:22) η οποία ήταν καθαρά γεωργική εορτή με τελείως διαφορετικό περιεχόμενο. Η τήρηση της λάβαινε χώρα την πεντηκοστή ημέρα μετά τις 16 Νισάν του Ιουδαϊκού ημερολογίου, την ημέρα κατά την οποία η κεφαλή κάθε οικογένειας προσέφερε στον Θεό ένα δεμάτι κριθάρι, που υποδήλωνε την επιθυμία για ειρηνική σχέση μαζί Του. (Λευιτικό 23:15, 16) Οι προσφορές για αυτή τη γεωργική γιορτή γίνονταν μέσω του ιερατείου αρχικά στην Σκηνή του Μαρτυρίου, ενώ αργότερα στον Ναό στην Ιερουσαλήμ.
Την ημέρα της Πεντηκοστής έλαβε χώρα η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 12 μαθητές (περιλαμβανομένων και των αποστόλων του Ιησού) οπότε, σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, έλαβαν Άγιο Πνεύμα μιλώντας σε ξένες γλώσσες (γλωσσολαλιά) «για τα θαυμαστά έργα του Θεού», γεγονός που έγινε αντιληπτό από Ιουδαίους και προσήλυτους που ήταν στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή των Εβδομάδων. Ως αποτέλεσμα, έπειτα και από το κήρυγμα του Πέτρου, βαφτίστηκαν εκείνη την ημέρα 3.000 νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας. (Πράξεις 1:13-15· 2:1-41) Εκείνη η ημέρα ήταν 50 ημέρες μετά την ανάσταση του Ιησού Χριστού που συνέπεσε στις 16 Νισάν.
Η “Πεντηκοστή” άρχισε να γιορτάζεται από τους αποστολικούς χρόνους είτε στο ναό των Ιεροσολύμων μαζί με τους Ιουδαίους (Πράξεις κ’16), είτε χωριστά. Σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς Πατέρες και συγγραφείς του β’ μισού του 4ου αιώνα γίνεται λόγος περί του εορτασμού από τους αποστολικούς χρόνους όπου κατά την εορτή αυτή γινόταν και η βάπτιση των κατηχουμένων όπου και για το λόγον αυτό συνεχίζεται και ψάλλεται ο τρισάγιος ύμνος: “Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε…”.
Η Πεντηκοστή είναι εβδομαδιαία εορτή δηλαδή εορτάζεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Από τις μεθεόρτιες ημέρες ξεχωρίζει η Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα όπου και επαναλαμβάνεται ομοίως όλη η ακολουθία της Κυριακής.
Επειδή κυκλοφορούν πολλά κακόγουστα (ή καλόγουστα όπως το πάρει κανείς) αστεία για το μέγεθος της μύτης, σας λέμε ότι αυτό δεν έχει να κάνει με το μέγεθος του ανδρικού μορίου.
Διότι το μυαλό των περισσότερων θα πήγε εκεί: Όσο πιο μεγάλη μύτη, τόσο πιο μεγάλο μόριο. Σας λέμε λοιπόν ότι η μεγάλη μύτη στον άνδρα δεν έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι έχει άμεση σχέση με το μέγεθος του ανδρισμού του. Αντίθετα, μεγάλη μύτη στους άνδρες σημαίνει…
Όπως γράφει το iatropedia.gr, οι άνδρες που έχουν μεγάλη μύτη , σύμφωνα με επιστημονική έρευνα από το πανεπιστήμιο της Άιοβα, είναι περισσότερο θωρακισμένοι απέναντι στις ιώσεις και δεν αρρωσταίνουν εύκολα.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν οι επιστήμονες αφού έκαναν το εξής πείραμα: Δημιούργησαν 2 τεχνητές μύτες. Η μία κατά δυόμιση φορές μεγαλύτερη από την άλλη.
Στη συνέχεια δημιούργησαν ένα ομοίωμα κεφαλής και με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή μέτρησαν και κατέγραψαν την ποσότητα οξυγόνου που “ανέπνεε” το ομοίωμα με τις διαφορετικές μύτες.
Με τη μεγαλύτερη μύτη το ομοίωμα εισέπνεε περίπου 7% – 10% λιγότερους ρύπους από την ατμόσφαιρα.
Η απόσταση δηλαδή εντός της μύτης λειτουργούσε σαν φίλτρο. Εκτός από τους ρύπους οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι με τη μεγαλύτερη μύτη το “φίλτρο” λειτουργούσε εξίσου καλά και για τα αερομεταφερόμενα βακτήρια, και ιούς.
Κάτι που σημαίνει ότι όποιος έχει μεγάλη μύτη ΄το φράγμα που υψώνεται ενάντια σε τέτοιου είδους ασθένειες είναι ισχυρότερο από κάποιον με μικρή ή φυσιολογική μύτη.Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Αnnals of Οccupational Ηygiene”, και τελικα το συμπέρασμα ήταν πως η μεγάλη μύτη προστατεύει τον οργανισμό από τις μολύνσεις του αέρα, τις αλλεργικές αντιδράσεις από τη γύρη τώρα την άνοιξη αλλά και από τις ιώσεις.
Η επικεφαλής καθηγήτρια της ομάδας του πανεπιστημίου που έκανε την έρευνα δρ Ρενέ Άντονι, τόνισε ότι: “Η μύτη προεξέχει πάνω από το στόμα, προσφέροντάς του μεγαλύτερη προστασία. Μια μεγάλη μύτη μπορεί να περιορίσει σημαντικά την πιθανότητα μόλυνσης του οργανισμού, ενώ κάτι τέτοιο ενδεχομένως να λειτουργεί και στην περίπτωση της γύρης”.
Κατά την Μυθολογίαν των Ελλήνων, η οποία είναι, κατ’ εμένα, η ποιητική έκφρασις της Ιστορίας, υπάρχει ο εξής Μύθος : ΄Οταν ο Ζεύς ήθελε να βρή το κέντρο της στερεάς Γής, άφησε δύο αετούς από την κορυφή του Ολύμπου, τον έναν προς Ανατολάς και τον άλλο προς Δυσμάς.
Αφού πέταξαν οι αετοί, συναντήθηκαν στους Δελφούς. ΄Ετσι ο Ζεύς, αφού βρήκε το κέντρο της στερεάςγής, το ονόμασε Ομφαλό της Γής και όχι Ομφαλό της Ελλάδος ή της Ευρώπης.
Η κίνησις βεβαίως των αετών ήταν ΚΥΚΛΙΚΗ. Οτιδήποτε άλλο λέγεται είναι εκ του πονηρού. Επί πλέον κατά τους αρχαίους ΄Ελληνες φιλοσόφους, το τέλειο σχήμα, είναι το σφαιροειδές.
Επίσης εάν πάρουμε έναν παγκόσμιο χάρτη φέρουμε τις συντεταγμένες πού διέρχονται από τους Δελφούς, θα παρατηρήσουμε ότι, το ποσόν της στεριάς στο κάθε τεταρτημόριο, είναι σχεδόν ίσο (δεν γνωρίζουμε την εποχή του μύθου, προ της μετακινήσεως των Ηπείρων, τις ακριβείς θέσεις τους, ίσως να ήταν ακριβώς ίσο).
Τον Μύθο των δύο αετών, τον σφετερίσθηκαν οι της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και το έκαναν σύμβολο της κυριαρχίας των, μεταμόσχευσαν άλλο ένα κεφάλι στον αετό, και έφτιαξαν το τέρας, τον δικέφαλο αετό, πού συμβολίζει την κυριαρχία τους σε Ανατολή και Δύση τον μεταμοσχευμένο αετό τον ονομάζω τέρας διά τον μοναδικό λόγο ότι δεν είναι φυσιολογικό και οτιδήποτε παρεκκλίνει της φύσεως είναι ΤΕΡΑΣ. Και για να μην ξεχνιόμαστε οι αετοί τρέφονται με σάρκες και αυτό το δικέφαλο τέρας, τρέφεται με τις σάρκες του Ελληνισμού.
΄Ερχομαι τώρα στην περί της κινήσεως της Γής : Είς την θεϊκήν μας γλώσσα, τηνΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ έχομεν μία λέξη αρχαιοτάτην.(Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις).Την λέξιν ΗΛΙΚΙΑ, σύνθετη λέξη εκ του ουσιαστικού ΄Ηλιος και του ρήματος Κίω και Κείω, δηλαδή πορεύομαι περί τον ΄Ηλιον (περιστρέφομαι γύρω από τον ΄Ηλιο) (Λεξικόν Σταματάκου) Κίω = Πορεύομαι, υπάγω.
Κίον= Πορεύομαι, υπάγω // επί πλοίων = πλέω. Κεία = αόριστος του Κείω. Κείω =σχίζω, κόπτω). Ερωτώντας, λοιπόν, ποία είναι η ηλικία σου, ρωτάμε πόσες φορές περιεστράφεις γύρω από τον ΄Ηλιο; Επομένως από αρχαιοτάτων χρόνων οι πρόγονοι των Ελλήνων εγνώριζαν, ότι η Γή περιστρέφετε γύρω από τον ΄Ηλιο.
΄Ισως βρεθούν μερικοί να μού γράψουν ότι γράφω αβάσιμες βλακείες και ότι όλοι οι σοφοί, ανά τους αιώνες έχουν γράψει, ότι οι αρχαίοι ΄Ελληνες επίστευαν ότι ο ΄Ηλιος περιεστρέφετο περί την Γήν, η απάντησή μου σ’ αυτούς, είναι ότι τότε η λέξη ηλικία θα μετρούσε ημέρες, αφού ο ΄Ηλιος έχει ημερησία περιστροφή περί την Γήν, ενώ από αρχαιοτάτων χρόνων η λέξη ηλικία μετρούσε την ετησία περιστροφή, την οποίαν εκτελεί η Γή.
«ζαβαρακατρανέμια». Το τραγούδι γράφτηκε στα χρόνια της Χούντας και το μήνυμά του ήταν αντιδικτατορικό.
Τους στίχους και τη μουσική έχει γράψει ο Γιάννης Μαρκόπουλος και το τραγούδησε για πρώτη φορά ο Νίκος Ξυλούρης το 1968 στο δίσκο «Επιχείρησις Απόλλων». Τα λόγια του ακούγονται καταλαβίστικα.
Αρκετά αργότερα δόθηκαν πολλές εκδοχές για το τι μπορεί να σημαίνουν. Ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος πολλά χρόνια αργότερα θα λύσει το μυστήριο εξηγώντας:
Το τραγούδια γράφτηκε στα χρόνια της Χούντας και το μήνυμά του ήταν αντιδικτατορικό – Ο Νίκος Ξυλούρη γεννήθηκε 7 Ιουλίου 1936 στα Ανώγεια έφυγε και πέθανε 8 Φεβρουαρίου 1980 στον Πειραιά
Τους στίχους και τη μουσική έχει γράψει ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο οποίος το τραγούδησε για πρώτη φορά το 1968 στο δίσκο Επιχείρησις Απόλλων αλλά έγινε γνωστό με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη.
Τα λόγια του ακαταλαβίστικα. Αρκετά αργότερα δόθηκαν πολλές εκδοχές για το τι μπορεί να σημαίνουν.
Ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος πολλά χρόνια αργότερα θα λύσει το μυστήριο εξηγώντας σε τηλεοπτική συνέντευξή του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο:
Το παρακάτω βίντεο του τραγουδιού έχει υποτίτλους που βοηθούν στην κατανόηση των στίχων
Ο «Αρχάγγελος» στη γειτονιά των Αγγέλων
Το 1979 είναι μια δύσκολη χρονιά για τον Νίκο Ξυλούρη. Αν και η καριέρα του βρίσκεται στο απόγειό της, ο ίδιος υποφέρει από έντονους πόνους στο κεφάλι και στο θώρακα. Ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη και εισάγεται για εξετάσεις στο Memorial Hospital, όπου διαπιστώνεται ότι πάσχει από καρκίνο. Έπειτα από πολλαπλές εγχειρήσεις επιστρέφει στο σπίτι ενός φίλου του στο Πόρτο Ράφτη και προσπαθεί να νικήσει την επάρατο νόσο.
Την Τετάρτη, 6 Φεβρουαρίου του 1980, μπαίνει στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιώς για νέες εξετάσεις. Την επόμενη μέρα, όμως, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται και το βράδυ της Πέμπτης πέφτει σε κώμα. Οι γιατροί κάνουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να τον κρατήσουν στη ζωή, αλλά όλα είναι μάταια. Τα χαράματα της Παρασκευής 8 Φεβρουαρίου φεύγει για πάντα από κοντά μας. Το τραγούδι που κάποτε τραγούδησε βγήκε αληθινό…
Μια μέρα, μια Παρασκευή θα πέσω να πεθάνω και μια Λαμπρή θ αναστηθώ από το χώμα απάνω.
Ο Νίκος Ξυλούρης με τα παιδιά του
Ο Νίκος Ξυλούρης σε νεαρή ηλικία
Τζένη Καρέζη, Νίκος Ξυλούρης – Συνεργάστηκαν στην παράσταση το μεγάλο μας τσίρκο
Η φράση που προκάλεσε αίσθηση και ερμηνεύτηκε διαφορετικά από αρκετούς.
Ηεξόδιος ακολουθία, όπως έχει γίνει γνωστό «τελείται κατά το βυζαντινό τυπικό» ενώ κάθε φορά που αναφέρονται στον εκλιπόντα, τον αποκαλούν «αξιομακάριστε δούλε του Θεού ημών σε αποχαιρετούμε».
Ο Αρχιεπίσκοπος στην εξόδιο ακολουθία κατόπιν πρόσθεσε το «βασιλέως ημών γενόμενος», προκειμένου να αποδοθεί τιμή στο αξίωμα το οποίο έφερε ο αποθανόντας, εν προκειμένω ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος, εξήγησε ο εκδότης του ekklisiaonline Αντρέας Καραγιάννης, μιλώντας στο Open.
Εκτός από την παρουσία των 12 συνοδικών μητροπολιτών στην κηδεία του Κωνσταντίνου, ενδεικτική της επισημότητας που θέλησε να προσδώσει η Ιεραρχία στην κηδεία, ήταν και τα άμφια που επέλεξαν να φορέσουν.
Η εξόδιος ακολουθία τελείται με λευκά άμφια, το χρώμα της Ανάστασης και του φωτός, γιατί η υμνολογία της ακολουθίας είναι αναστάσιμη και ευφρόσυνη. Όπως αναφέρεται, το χρυσό συμβολίζει την απαστράπτουσα λάμψη του Θείου, την ουράνια δόξα.
Το μαύρο, αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα στην Αγία Γραφή χρώματα. Περιγράφει το ασθενές σώμα, τον θάνατο, το πένθος. Επιπλέον τη μετάνοια και τη λύπη.
Στους ροκάδες, αλλά και στους λάτρεις της μουσικής και της προσωπικότητας του Jim Morrison είναι γνωστό ότι πάνω στον τάφο του υπάρχει μία ελληνική φράση με τις θεωρίες γύρω από το ποιος ζήτησε κάτι τέτοιο να είναι πολλές. Η φράση αυτή όπως βλέπετε και στην παραπάνω φωτογραφία είναι «ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ».
Ο τάφος του στο Κοιμητήριο Περ Λασαίζ στο Παρίσι
Μία λεξικολογική προσέγγιση είναι η εξής: Η λέξη «δαίμων» δεν έχει καμία σχέση όπως την ξέρουμε εμείς σήμερα (οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν διάβολο).
«Δαίμων» ήταν αρχικά η θεότητα που μοίραζε, κατένειμε την μοίρα (δαίομαι = μοιράζω) και μετά ονομαζόταν οποιαδήποτε θεότητα στην οποία αποδίδονταν τιμές.
«Δαίμων εαυτού» ονομαζόταν η θεότητα-προστάτης που ζούσε μέσα σε κάθε άνθρωπο από τη γέννηση έως το θάνατό του και φρόντιζε για την προσωπική εξέλιξη κι ευημερία, κάτι σαν το αντίστοιχο σημερινό χριστιανικό «Φύλακας-άγγελος», αποτελώντας κατά κάποιο τρόπο έναν δίαυλο μεταξύ του κόσμου των θνητών και του κόσμου των θεών.
“Πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού”, ουσιαστικά σημαίνει “πράττω σύμφωνα με αυτό που η συνείδησή μου θεωρεί σωστό”, αδιαφορώντας ίσως για το τι θα πουν οι άλλοι και είναι μια στάση ζωής που υιοθέτησαν και επιδοκίμασαν οι Στωικοί φιλόσοφοι.
Έτσι λοιπόν, η φράση «Κατά τον δαίμονα εαυτού» γράφηκε μάλλον από τους συγγενείς του Jim Morrison στον τάφο του, εννοώντας ότι ο τραγουδιστής των Doors έπραττε στη σύντομη ζωή του πάντα σύμφωνα με ό,τι υπαγόρευε η συνείδησή του, ο «προσωπικός του θεός», κι όχι σύμφωνα με τις επιταγές της κοινωνίας.
Ο θάνατος του
Ο Morrison πέθανε στις 3 Ιουλίου του 1971 σε ηλικία 27 ετών. Η επίσημη εκδοχή είναι ότι η σύντροφος του Pamela Courson τον βρήκε νεκρό στη μπανιέρα.
Δεν έγινε αυτοψία, γιατί ο γιατρός που τον εξέτασε είπε ότι δεν βρήκε στοιχεία εγκληματικής ενέργειας. Η απουσία αυτοψίας έδωσε λαβή για πολλές εικασίες σχετικά με την αιτία θανάτου.
Σαραντά τρία χρόνια μετά τον θάνατο του ροκ σταρ, η 67χρονη σήμερα Marianne Faithfull αποκαλύπτει ότι ένας πρώην εραστής της, εν ονόματι Jean De Breteuil, και έμπορος ναρκωτικών, έδωσε στον frontman των Doors την μοιραία δόση που τον σκότωσε.
«Πήγε να δει τον Jim Morisson και τον σκότωσε» είπε η Faithfull και συνέχισε: «Eννοώ, είμαι σίγουρη δηλαδή, ότι ήταν ατύχημα. Το καημένο το κάθαρμα. Η δόση που πήρε ήταν τόσο ισχυρή; Ναι! Και πέθανε! Και δεν γνώριζα τίποτα γι’ αυτό. Τέλος πάντων, όλοι όσοι συνδέονται με το θάνατο του καημένου παιδιού, αυτή τη στιγμή δεν ζουν. Εκτός από εμένα!» είπε η Faithfulln στην Independent.
Όπως αποκάλυψε στην ίδια συνέντευξη, θα μπορούσε να είχε συνοδεύσει τον πρώην της στο σπίτι του Μοrrison, αλλά τελικά δεν το έκανε: «Μυριζόμουν μπελάδες… σκέφτηκα να πάρω λίγα βαρβιτουρικά και να μην πάω μαζί του» είπε.
Λαγνεία. Βία. Σεξ. Αλκοόλ. Ναρκωτικά. Αυτοκαταστροφή. Ποίηση. Ο Τζιμ Μόρισον έζησε λίγα χρόνια, μόλις 27, αλλά μέσα σε αυτά πρόλαβε να κάνει όλα αυτά που ήθελε και όταν άρχισε η αυτοθέλητη πορεία προς το θάνατο, δεν τη σταμάτησε.
Λέγεται πως λίγο καιρό μετά τους θανάτους του Τζιμι Χεντριξ και της Τζάνις Τζοπλιν, πάνω σε ένα μεθύσι του είχε πει στους φίλους του: «κύριοι, αυτή τη στιγμή πίνετε με τον επόμενο μακαρίτη». Μερικούς μήνες μετά, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 3 Ιουλίου 1971, θα βρεθεί νεκρός μέσα στην μπανιέρα του σπιτιού που έμενε στο Παρίσι.
Ο θάνατος ενός ειδώλου, η «γέννηση» ενός μύθου
Ο Μόρισον ήταν ένας άνθρωπος που είχε παραδοθεί πλήρως στα πάθη του. Φλέρταρε διαρκώς με τον θάνατο. Γι αυτό το λόγο, ίσως, αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με το θάνατο του, καμία δεν φαίνεται τόσο αληθινή όσο η παραδοχή πως ο Μόρισον από ένα σημείο και μετά πιθανότατα επεδίωκε να πεθάνει. Και να πεθάνει με τον τρόπο του.
Ο θάνατος του Μόρισον αν και απόλυτα αναμενόμενος, συγκλόνισε τους πάντες. Όλοι το περίμεναν αλλά όλοι σοκαρίστηκαν μόλις έμαθαν τη δυσάρεστη είδηση. Ο Μόρισον ήταν ένα φαινόμενο και οι θαυμαστές του τον αντιμετώπιζαν ως τέτοιο.
Η επίσημη αιτία θανάτου είναι η καρδιακή προσβολή. Νεκροψία δεν έγινε ποτέ στο πτώμα, καθώς δεν υπήρξαν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας. Η πιο «αγαπημένη» από τις θεωρίες συνωμοσίας έχει να κάνει με το ναρκωτικό που τον σκότωσε. Η Πάμελα Κουρσόν, ο μεγάλος έρωτας του τραγουδιστή των Doors, βυθισμένη και αυτή στα ναρκωτικά, έλεγε πως βρήκε τον Μόρισον στην μπανιέρα του σπιτιού. Είχε κάνει χρήση ηρωίνης (την οποία σιχαινόταν) από τη μύτη επειδή την μπέρδεψε με τη (αγαπημένη του) κοκαΐνη. Μπέρδεψε μια καφέ με μια άσπρη σκόνη; Μοιάζει με λάθος πρωτάρη και ο Μόρισον μόνο τέτοιος δεν ήταν.
Λένε ότι ο θάνατος οφείλεται σε εγκληματική ενέργεια και αυτό το… επιβεβαιώνει και ο θάνατος, δύο χρόνια μετά, της Κουρσόν, επίσης από ναρκωτικά (ηρωίνη). Κάποιοι ήθελαν να της κλείσουν το στόμα. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως ο Μόρισον δεν είχε κάποιον εχθρό για να τον σκοτώσει και μετά να κλείσει το στόμα της αγαπημένης του. Ή μάλλον για να είμαστε πιο σωστοί, ο Μόρισον δεν είχε κανέναν άλλο εχθρό πέρα από τον μεγαλύτερο που αντιμετώπιζε κάθε ημέρα και δεν είναι άλλος από τον ίδιο του τον εαυτό.
Το πιθανότερο σενάριο σε αυτή τη θλιβερή ιστορία είναι πως ο φευγάτος από τις ΗΠΑ Μόρισον, πήγε στο Παρίσι προκειμένου, στην πόλη του φωτός, να βρει ξανά την έμπνευση που ήθελε για να γράφει ποίηση. Δεν τη βρήκε αυτή την έμπνευση και παραδόθηκε. Βυθίστηκε περισσότερο στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά και την κατάθλιψη, ξέροντας πως το τέλος είναι κοντά. Υπό μια έννοια, λοιπόν, όλες αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας που υποστηρίζουν πως ο Μόρισον δολοφονήθηκε, να μην είναι και εντελώς λάθος. Ο ίδιος τον δολοφόνησε. Δεν αυτοκτόνησε. Αυτό είναι κάτι διαφορετικό.
Τι σημαίνει η ελληνική επιγραφή στον τάφο του
Ο Μόρισαν ετάφη με διαδικασίες… εξπρές στο νεκροταφείο «Pere Lachaise» του Παρισιού. Τάφηκε στη «γωνιά των ποιητών» του ονομαστού παρισινού νεκροταφείου, κοντά στους Μπαλζάκ, Μολιέρο και Όσκαρ Γουάιλντ. Ο τάφος από τότε μέχρι και σήμερα μετατράπηκε σε τόπο προσκυνήματος για τους θαυμαστές του από κάθε γωνιά του πλανήτη. Είναι ενδεικτικό πως ο τάφος του τραγουδιστή των Doors έχει καταγραφεί ως το τέταρτο πιο δημοφιλές αξιοθέατο στην πόλη του φωτός, μετά τον πύργο του Αϊφελ, την Παναγία των Παρισίων και το Λούβρο!
Στον τάφο του, δεσπόζει μια ελληνική επιγραφή: «Κατά τον δαίμονα εαυτού». Η συγκεκριμένη φράση παραπέμπει στους Στωικούς φιλοσόφους. Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν πως μέσα στο ανθρώπινο σώμα κατοικούν δαίμονες. Όχι με τη χριστιανική έννοια του όρου. Ήταν θεότητες που καθόριζαν τις πράξεις και τον χαρακτήρα μας. Ο δαίμονας εαυτού ήταν αυτό που σήμερα ονομάζουμε συνείδηση.
Με έναν πολύ πρόχειρο τρόπο, λοιπόν, κάποιος θα μπορούσε να «μεταφράσει» τη συγκεκριμένη έκφραση ως πράττω κατά συνείδηση ή πράττω με βάση αυτά που η συνείδηση μου επιτάσσει πέρα και έξω από τους κανόνες της κοινωνίας.
Παρά τα όσα έχουν ακουστεί κατά καιρούς η αλήθεια είναι πως η επιγραφή αυτή ήταν μια επιλογή που έκανε ο πατέρας του! Οι δυο τους ποτέ δεν τα πήγαιναν καλά και δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως ο Μόρισον ισχυριζόταν ακόμα και σε συνεντεύξεις του πως ο πατέρας του είχε πεθάνει!
Η συγκεκριμένη επιγραφή δεν υπήρχε εκεί από την αρχή. Τοποθετήθηκε εκεί 19 χρόνια μετά το θάνατο του Τζιμ Μόρισον. Ο πατέρας του, παρασημοφορημένος ναύαρχος του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, ήταν αυτός που κίνησε τις διαδικασίες για να φτιαχτεί ο τάφος. Επέλεξε μια επιγραφή που θα ήταν ουδέτερη και δεν θα αποθέωνε τον τρόπο ζωής του γιου του αλλά ούτε και θα τον κατέκρινε. Συμβουλεύτηκε μια καθηγήτρια Κλασικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο και έπειτα από σχετικές διαβουλεύσεις κατέληξαν στο «Κατά τον δαίμονα εαυτού» το οποίο εγχάραξε σε μια χάλκινη πλάκα.
