Το χαρτί υγείας θεωρείται κάτι δεδομένο πια στη ζωή μας, αλλά αυτό φυσικά δεν ίσχυε πάντα, καθώς φυσικά στους Αρχαίους Έλληνες δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο.
Αν και το χαρτί υγείας υπήρχε στον δυτικό κόσμο τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα μ.Χ. και στην Κίνα από τον 2ο αιώνα π.Χ., δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν χαρτί υγείας ακόμη και σήμερα. Παλαιότερα, ήταν ακόμη πιο σπάνιο.
Τι χρησιμοποίησαν, λοιπόν, οι αρχαίοι άνθρωποι για να σκουπιστούν πριν εφευρεθεί το χαρτί υγείας, το οποίο και δεν πρέπει να βάζετε στο κάθισμα της λεκάνης; Οι ειδικοί μπόρεσαν να ανακτήσουν ορισμένα δείγματα υλικού που χρησιμοποιούταν στο παρελθόν – συμπεριλαμβανομένων ορισμένων με ίχνη περιττωμάτων – και απεικονίσεις προδρόμων του χαρτιού υγείας στην τέχνη και τη λογοτεχνία.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει τα πάντα, από τα χέρια τους μέχρι και χιόνι για να καθαριστούν. Ένα από τα παλαιότερα υλικά που έχουν καταγραφεί για αυτό το σκοπό είναι το «ραβδί» υγιεινής, που χρονολογείται στην Κίνα πριν από 2.000 χρόνια, σύμφωνα με μια μελέτη του 2016 στο περιοδικό Journal of Archaeological Science. Τα αντικείμενα αυτά ήταν ξύλινα ή μπαμπού τυλιγμένα σε ύφασμα.
Κατά την ελληνορωμαϊκή περίοδο από το 332 π.Χ. έως το 642 μ.Χ., οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι καθάριζαν τα χείλη τους με ένα άλλο ραβδί που ονομάζεται tersorium. Το tersorium, το οποίο είχε ένα σφουγγάρι στο ένα άκρο, υπήρχε σε δημόσια μπάνια για κοινόχρηστη χρήση. Οι άνθρωποι καθαρίζονταν με το tersorium, βουτώντας το σε ένα κουβά με αλάτι ή ξύδι ή σε τρεχούμενο νερό που έτρεχε κάτω από τα καθίσματα της τουαλέτας.
Έλληνες και Ρωμαίοι επίσης είχαν για την τουαλέτα τους κεραμικά κομμάτια στρογγυλεμένα σε σχήμα οβάλ ή κύκλου, που ονομάζεται πεσσοί. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει κομμάτια πεσσών με ίχνη περιττωμάτων πάνω τους.
Οι Έλληνες μπορεί επίσης να σκουπίζονταν με όστρακα, κεραμικά κομμάτια που έγραφαν τα ονόματα των εχθρών τους κατά την ψηφοφορία για να τους εξοστρακίσουν. Στην Ιαπωνία τον 8ο αιώνα μ.Χ., οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν έναν άλλο τύπο ξύλινου ραβδιού που ονομάζεται chuugi για να καθαριστούν.
Παρόλο που τα «ραβδιά» ήταν δημοφιλή καθ ‘όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οι αρχαίοι άνθρωποι καθαρίζονταν και με πολλά άλλα υλικά, όπως νερό, φύλλα, γρασίδι, πέτρες, γούνες ζώων και κοχύλια. Κατά τον Μεσαίωνα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν επίσης βρύα, μπαμπού, σανό, άχυρο και κομμάτια ταπισερί.
Βεβαίως, ακόμη και σήμερα το χαρτί υγείας δε χρησιμοποιείται από όλους. Για παράδειγμα, το αυστραλιανό ειδησεογραφικό πρακτορείο SBS Punjabi, χλεύασε τους Δυτικούς που ήταν απελπισμένοι για χαρτί υγείας στις αρχές της πανδημίας, προτρέποντάς τους να «πλυθούν και να μην σκουπιστούν».
