Λάμψη, η μακροβιότερη στην ελληνική τηλεόραση τηλεοπτική σειρά, με σύνολο 3.457 επεισόδια, που παίχτηκαν μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 14 ετών, προβλήθηκε για πρώτη φορά σαν σήμερα, το 1991.
Ο εμπνευστής και δημιουργός της, Νίκος Φώσκολος, ήθελε να δημιουργήσει μια μεγαλόπνοη σειρά, με πάθη, ίντριγκες και λίγο από έγκλημα. Η ιστορία της οικογένειας του Γιάγκου Δράκου και της συζύγου του, Βίρνας Λιώσση – Δράκου μπήκε, σχεδόν σε κάθε ελληνικό σπίτι και καθήλωνε επί χρόνια κάθε απόγευμα το κοινό, το οποίο δε χόρταινε να παρακολουθεί τις περιπέτειες της οικογένειας Δράκου.
Η σειρά ολοκληρώθηκε στις 29 Ιουλίου 2005, αφότου είχαν φύγει σχεδόν όλοι οι αρχικοί ηθοποιοί, με την εξαίρεση του Χρήστου Πολίτη, που ερμήνευσε μέχρι τέλους τον πρωταγωνιστή, Γιάγκο Δράκο, πάμπλουτο επιχειρηματία και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα.
Η “ελληνική Τόλμη & Γοητεία” (τηρουμένων, προφανώς, των αναλογιών) μας χάρισε πολλές αξέχαστες τηλεοπτικές στιγμές, με έρωτες, κρυφούς και φανερούς, μυστικά καλά κρυμμένα, ίντριγκα και ασυγχώρητα πάθη.
Η μοναδική γραφή του Νίκου Φώσκολου, που είχε ήδη στο ενεργητικό του δεκάδες ελληνικές δραματικές ταινίες, το χτίσιμο των χαρακτήρων του, η επιλογή των ηθοποιών και τα story arcs της σειράς (τα οποία ανήλθαν σχεδόν σε 200!) μας προσέφεραν μνημειώδεις ατάκες, που – λόγω της δραματικότητάς τους και του cult στοιχείου τους – κατέστησαν σημαντικό μέρος της ελληνικής ποπ κουλτούρας.
Ας σταχυολογήσουμε μερικές και, βέβαια, ας τις σχολιάσουμε:
Μπορεί να τραβιέμαι με λίγα φουστάνια παραπάνω, αλλά την αγαπώ, τη σέβομαι.
Είπε κάποτε ο Γιάγκος για τη Βίρνα, όσο τα κέρατά της την εμπόδιζαν να περάσει μέσα από την Αψίδα του Θριάμβου.
Τι μπορεί να μου πάρει μετά το διαζύγιο; Τι; Τα μισά καράβια και πέντε – έξι τράπεζες;
Passive-aggressive Γιάγκος στο τηλέφωνο με τον δικηγόρο του, όταν μαθαίνει ότι η Βίρνα του άσκησε αγωγή διαζυγίου λόγω «ασυμφωνίας χαρακτήρων» (= του προαναφερθέντος κέρατου)
Ένας τυπικός διάλογος ανάμεσα στο αντρόγυνο:
– Βίρνα, θέλεις να πεις ότι έχεις εραστή;
– Ναι, Γιάγκο, αυτό θέλω να σου πω, ότι έχω εραστή.
– Δηλαδή εννοείς ότι έχεις εραστή;
– Γιάγκο, δε μπορώ να στο κρύβω άλλο, έχω εραστή.
– Πώς είναι δυνατόν, Βίρνα, να έχεις εραστή;
Το παραπάνω pattern διαλόγου επαναλαμβανόταν σε κάθε επεισόδιο κατά μέσο όρο ανά πεντάλεπτο, ανάμεσα σε διαφορετικά σετ πρωταγωνιστών. Έτσι αποδιδόταν η πρέπουσα δραματικότητα στο έργο και ταυτόχρονα αποτυπωνόταν στη μνήμη του θεατή κάθε σημαντικό γεγονός της πλοκής.
Σελήνη πάει άσυλο;
Παραπονιάρα Ελένη Κούρκουλα, προστατευόμενο μέλος της οικογένειας Δράκου και μετέπειτα βουλευτής (στην κανονική ζωή).
Καταλαβαίνεις τι λες;
Μια ατάκα που έχει ειπωθεί από όλους προς όλους, όταν συνέβαινε κάτι κακό/ καλό/ αδιάφορο.
Βίρνα, ο Ιάγος δεν είναι κακός.
Δε διαφωνώ, Σελήνη μου, αλλά έχει κουλό όνομα.
Αυτό το ανθρωπόμορφο τέρας.
Η μεγαλύτερη, ίσως, γλωσσική συμβολή της «Λάμψης», η καθιέρωση της παραπάνω φράσης, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για να περιγράψει τη συμπεριφορά των κακών της σειράς, τους οποίους συνήθως κυνηγούσε, ανέκρινε και φυλάκιζε η Βίρνα.
Κτήνος …
Εξαιρετικά δημοφιλής λέξη που ψέλλιζαν με αηδία οι πρωταγωνιστές αναφερόμενοι στους ως άνω κακούς.
– Είσαι τρελός;
– Όχι, είμαι απεσταλμένος του Θεού και έχω την εντολή να καθαρίσω το ναό του από τους εμπόρους των ψυχών και τους αργυραμοιβούς των συνειδήσεων.
Ο super villain με το όνομα «Ευλογητός», που είχε αναλάβει να καθαρίσει την κοινωνία από φονιάδες, εμπόρους ναρκωτικών και – κρατηθείτε – καταπατητές δασικών εκτάσεων.
– Είσαι κακό κορίτσι, αστυφύλαξ. Θα πας στην κόλαση.
– Θα σε συναντήσω εκεί κι εσένα, σατανά.
Τυπικός διάλογος ανάμεσα στον Ευλογητό και μια γυναίκα αστυνομικό, που την έφαγε λάχανο.
Αχ, κυρία Βίρνα, τι θα κάνουμε τώρα;
Αγαπημένη ατάκα της γραμματέως της, Ελβίρας, καθώς και κάθε μιας από τις υπηρέτριες της βίλας των Δράκων.
Η απελπισία οπλίζει τον άνθρωπο με φοβερή δύναμη και ευστροφία.
Δεν το είπε ο Νίτσε. Το είπε η Βίρνα, νομίζω στο πλαίσιο κάποιας απαγωγής κάποιου πρωταγωνιστή, ίσως της 16ης κατά σειρά.
Δεν είμαι φονιάς εγώ, είμαι το θύμα. Θύμα δικό σου και των ομοίων σου. Εσύ με ανάγκασες να βάψω τα χέρια μου με αίμα.
Ο έτερος super villain Ιάγος, θέτει – εμμέσως – το ζήτημα των κοινωνικών ανισοτήτων που αυξάνει κατακόρυφα την εγκληματικότητα. Αυτό στην 62η απαγωγή κάποιου πρωταγωνιστή.
Κανένας δε θα ξανακοιμηθεί ήσυχος στο κρεβάτι του. Έχεις το λόγο μου.
Τελευταίος Ιάγος για σήμερα, απευθυνόμενος στο Γιάγκο Δράκο. Σπόιλερ: ο Γιάγκος μια χαρά κοιμήθηκε. Και η υπόλοιπη οικογένεια, απ’ όσο θυμάμαι.
Θα έρθω, Αλέξη. Άλλωστε θέλω να ξαναδώ το ανάκτορο της οικογένειας Δράκου. Θα έρθω, αλλά, για τον γιατρό και όχι για τον άντρα.
Σεμίνα, το φλερτ του Αλέξη Δράκου, καθώς προσπαθούσε μάταια να ξεπεράσει τον έρωτά του για τη μητριά του, Βίρνα.
Δεν είμαι τόσο βλάκας, ούτε τόσο ανήθικος. Θα έλεγα πως είμαι απλά αφάνταστα άτυχος. Γιατί όλα τα χρόνια της εφηβείας μου ήμουν αναγκασμένος να τα περάσω δίπλα σε μια γυναίκα τόσο υπέροχη, τόσο φανταστική.
Ο Αλέξης την ψιλοπέφτει στη μητριά του. Συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες.
Δε θέλω να ξυπνήσει η άλλη Βίρνα, που στοίχειωσε τη φαντασία μου και καταδίκασε τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου στη μοναξιά.
Σιγά βρε αγόρι μου, τόσα ωραία κορίτσια εκεί έξω, τη γυναίκα του πατέρα σου λιμπίστηκες; Τι προβλήματα έχουν κι αυτοί οι πλούσιοι.
Ο υπέρμαχος της δικαιοσύνης με φούστα και κραγιόν!
Είπε κάποτε ο Σέβος Δράκος, αδερφός του Γιάγκου και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, για τη νύφη του, τη Βίρνα.
Εκείνη έβγαλε τα νύχια της και με απείλησε σαν εξαγριωμένη ύαινα.
Σέβου Δράκου συνέχεια, επίσης για τη Βίρνα.
– Ποιος είσαι, κύριε Δράκο;
Μια από τις 260 φορές που τον ρώτησε η Βίρνα, μπας και πάρει την απάντηση που ήθελε, ότι είναι ένα σκουλήκι που … Όπα, αυτό είναι από άλλη σειρά του Φώσκολου. Τέλος πάντων, καταλάβατε τι εννοούσε.
Βίρνα σε παρακαλώ. Μην προσπαθείς να με ταπεινώσεις περισσότερο απ’ όσο αντέχει το πετσί μου. Για τ’ όνομα του Θεού, Βίρνα, δε σου φτάνει ότι σ’ αγαπώ τόσο πολύ;
Γιάγκος απολογούμενος, με επίκληση στο συναίσθημα. Κανέναν δεν έπεισε.
– Γιατί με έκανες να νιώθω άχρηστη, άσχημη, παροπλισμένη, γριά, μόλις στα 36 μου χρόνια;
– Γιατί οι άντρες είμαστε όλοι κτήνη.
Η Βίρνα ρώτησε και ο Γιάγκος απάντησε.
Η Τζάιαντ, όπως και κάθε μεγάλος επιχειρηματικός όμιλος, δε λειτουργεί με κριτήρια κατηχητικού. Και οι γίγαντες, πέφτοντας, σκοτώνονται πιο εύκολα από τους νάνους.
Ο entrepreneur Γιάγκος δίνει μαθήματα επιτυχίας σε νέους επιχειρηματίες.
Δε θα σου πω φυσικά τι επαγγελματικά μυστικά κρύβει η Τζάιαντ. Γιατί εκτός από γυναίκα μου, είσαι και εισαγγελέας. Και μάλιστα, φανατικός.
Ουδέν σχόλιο.
Μάλιστα. Οι άλλοι όταν θέλουν να σκοτώσουν χρησιμοποιούν πιστόλι. Εσύ, μένεις έγκυος. Είναι η δεύτερη φορά που με πυροβολείς με ένα νόθο.
Η Βίρνα απευθύνεται στη γραμματέα του Γιάγκου, Σάντρα. Καλό κουμάσι και του λόγου της.
Ξέρεις πολύ καλά ότι δεν είμαι φτηνή, ούτε πρόστυχη.
Και η Σάντρα απαντάει.
Θέλετε να πείτε ότι θυμηθήκατε τα απογεύματα που βλέπατε με τη μαμά/γιαγιά/θεία σας τη Λάμψη; Αυτό θέλετε να μου πείτε; Εννοείτε πως θυμάστε να καθηλώνεστε κάθε απόγευμα μπροστά σ’ αυτό το γυάλινο κουτί που λέγεται «τηλεόραση» και να παρακολουθείτε με αγωνία και τρόμο τις εξελίξεις της «Λάμψης», περιμένοντας να συλλάβει η αστυνομία τους απαγωγείς της Τατιάνας Δράκου;
Ε ναι, λοιπόν, αν θέλετε να μου πείτε αυτό, σας πιστεύω.
Αν, βέβαια, δεν είδατε το τέλος της τεράστιας αυτής σειράς, εδώ μπορείτε να βρείτε την τελευταία σκηνή: