Ερώτημα 1: Επιθυμώ να με πληροφορήσετε τον τρόπο που θα μπορέσω ως μητέρα σε μονογονεϊκή οικογένεια, να εκδοθεί διαβατήριο στον 15χρονο υιό μου (φέρει τα ονόματα του πατρός και της μητρός
αντίστοιχα, καθώς επίσης και το οικογενειακό μου επίθετο), δεδομένου ότι ο πατέρας του αν και είχε μπει στην διαδικασία να τον αναγνωρίσει, ωστόσο από εκείνη τη στιγμή και μετά μου ξεκαθάρισε να μην τον ενοχλήσω ποτέ ξανά για γραφειοκρατικά ζητήματα…μπαίνω στο ερώτημα αυτό, γιατί δεν πρόκειται να ανταποκριθεί σε οποιοδήποτε αίτημα…πριν αλλάξει η νομοθεσία το 2021 μπορούσα να του βγάλω διαβατήριο …κάτω από αυτές τις συνθήκες τι μπορώ να κάνω;;;
Ερώτημα 2: Σχετικά με μια παρόμοια ιστορία που διάβασα… Η κόρη μου είναι αναγνωρισμένη παιδί εκτός γάμου γεννημένη το 2009 και με τον πατέρα δεν έχουμε επαφή ούτε βοηθάει οικονομικά… Τώρα που θέλησα να ανανεώσω το διαβατήριό μου είπαν ότι χρειάζεται συναίνεση του όπως και συναίνεση για να βγει το παιδί στο εξωτερικό γιατί ο νόμος έχει αλλάξει για συνεπιμέλεια…. Πριν δεν είχα τέτοιο θέμα είχα την πλήρη επιμέλεια…. Τι θα κάνω τώρα για να βγει το παιδί μου στο εξωτερικό?? Σας ευχαριστώ πολύ.
Απαντάει ο δικηγόρος κύριος Δημήτρης Δουλιώτης
Κατά το άρθρο 1484 ΑΚ σε περίπτωση εκούσιας (ή δικαστικής) αναγνώρισης, το τέκνο έχει ως προς όλα νομική θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι στους δύο γονείς και τους συγγενείς τους. Με την αναγνώριση του τέκνου, κατά το 1515 ΑΚ, ο πατέρας αποκτά την γονική μέριμνα του τέκνου την οποία ασκεί από κοινού με την μητέρα. Εν προκειμένω τυγχάνει εφαρμογής και το άρθρο 19 του νέου Ν. 4800/2021, που συνιστά μεταβατική διάταξη για τα τέκνα που αναγνωρίστηκαν και πριν την έναρξη ισχύος του εν λόγω νόμου.
Επομένως, ακόμα κι αν το τέκνο είχε αναγνωριστεί εκούσια πριν την έναρξη ισχύος του Ν.4800/2021 και κατά τον παλαιό νόμο είχε την αποκλειστική επιμέλεια η μητέρα, πλέον η επιμέλεια ασκείται και από τους δύο γονείς εκ του νόμου και αναδρομικά από τις 16/09/2021 (όταν ξεκίνησε να εφαρμόζεται ο νέος νόμος).
Αυτό σημαίνει πως αν δεν υπάρχει απόφαση δικαστηρίου που να αναθέτει στον έναν γονέα (στην περίπτωσή μας στην μητέρα) την αποκλειστική επιμέλεια ή συμφωνία των γονέων που αναθέτει την αποκλειστική επιμέλεια στην μητέρα, έχουμε από κοινού άσκηση της επιμέλειας και αυτό συνεπάγεται πως η έκδοση διαβατηρίου δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς την έγγραφη συναίνεση ή την αυτοπρόσωπη παράσταση και του έτερου γονέα στις αρμόδιες αρχές.
Στην πραγματικότητα η μοναδική λύση για την μονομερή έκδοση διαβατηρίου είναι η ανάθεση στον ένα γονέα της αποκλειστικής επιμέλειας με προσφυγή στη διαδικασία της διαμεσολάβησης ή στα δικαστήρια.
Σε κάθε περίπτωση συνιστούμε την απεύθυνση σε δικηγορικό γραφείο με εξειδίκευση σε ζητήματα οικογενειακού δικαίου, ώστε να ενημερωθείτε πλήρως κι εμπεριστατωμένα για το εν λόγω ζήτημα και τα δικαιώματα που σας παρέχει ο νόμος ως συνασκούσα την επιμέλεια.
Δημήτριος Β. Δουλιώτης
Δικηγόρος LLB London