Το Πάσχα φίλοι μου είναι προ των πυλών και όλοι έχουμε αρχίσει να σκεφτόμαστε από πού θα προμηθευτούμε τον οβελία για το φαγητό της Κυριακής του Πάσχα.
Μήπως όμως πρέπει πρώτα να μάθουμε τις διαφορές ανάμεσα στο αρνί και το κατσίκι και μετά να αποφασίσουμε τι θα αγοράσουμε ανάλογα και με την κατάσταση της υγείας μας;
Θα ρωτούσε κανείς, «έχουνε τόσες διαφορές;». Και όμως ναι! Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά για να μάθουμε αρχικά λίγο ορολογία.
Όταν λέμε «γάλακτος», σημαίνει ότι τα ζώα είναι μέχρι πέντε εβδομάδων, το αρνάκι 6-8 kg και το κατσικάκι 4,5-7 kg. Γάλακτος σημαίνει επίσης ότι έχουν τραφεί μόνο με γάλα από τη μητέρα τους (τα αρνάκια μπορεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες να έχουν φάει και χορταράκι). Μπορούμε μάλιστα να καταλάβουμε τι έχουν φάει τα αρνάκια βλέποντας μέσα το εντεράκι τους: αν έχουν φάει μόνο γάλα, αυτό έχει ένα υποκίτρινο υπόλειμμα, ενώ αν είναι λίγο πρασινωπό, τότε έχουν φάει και χόρτο.
Όταν μιλάμε για:
- Αρνί: αυτό σημαίνει ότι το ζώο είναι από 2 μέχρι 8 μηνών (>8kg)
- Κατσίκι: αυτό σημαίνει ότι το ζώο είναι μέχρι 7 μηνών
- Ζυγούρι: αυτό σημαίνει ότι το ζώο είναι πια πρόβατο 8-14 μηνών αλλά δεν έχει τεκνοποιήσει
- Πρόβατο, Προβατίνα: αυτό σημαίνει ότι το ζώο είναι μεγαλύτερο από 14 μήνες και μπορεί να έχει ήδη τεκνοποιήσει
- Γίδα, Τράγος: σημαίνει στην ουσία μεγάλα κατσίκια, μεγαλύτερα από 12 μηνών
Αρνί ή κατσίκι: Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά;
Το αρνί:
- έχει κρέας πλούσιο σε πρωτεΐνη αλλά και σε λίπος κυρίως κορεσμένο (υπεύθυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα)
- τα 100 gr έχουν 15-20gr λίπους, 25gr πρωτεΐνης και 300-370 θερμίδες (!)
- έχει κρέας πολύ πλούσιο σε πουρίνες, με αποτέλεσμα να αυξάνει το ουρικό οξύ (προσοχή σε άτομα με προβλήματα ουρικής αρθρίτιδας ή άλλες υπερουριχαιμίες)
- το πιο άπαχο σημείο του είναι το μπούτι (στα 100gr – 5gr λίπος)
- είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β12, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, επίσης σε σίδηρο, ψευδάργυρο και σελήνιο
ΠΡΟΣΟΧΗ! Όσο πιο «γάλακτος» είναι, τόσο πιο φτωχό σε πρωτεΐνη και πιο βεβαρυμένο σε λιπαρά (το λίπος είναι ενδομυϊκό και δεν μπορούμε να το απομακρύνουμε όπως στο μεγαλύτερο).
Το κατσίκι:
- έχει κρέας πλούσιο σε πρωτεΐνη (20-25gr στα 100), με πολύ λιγότερο λίπος (μόνο 3-4gr ανά 100gr), κορεσμένο αλλά με λιγότερη χοληστερίνη
- προσφέρει μόνο 110-150 θερμίδες ανά 100gr κρέατος (πολύ λιγότερες από το αρνί)
- περιέχει (δυστυχώς) trans λιπαρά που ενοχοποιούνται για καρδιοπάθειες, περισσότερο νάτριο (προσοχή στην υπέρταση), πολλές πουρίνες (ουρικό οξύ – λιγότερες από το αρνί)
- περιέχει επίσης σίδηρο και ψευδάργυρο περισσότερο από το αρνί
- είναι πλούσιο σε ένα ένζυμο Q10, σε γ-λινεϊκό οξύ και L-καρνιτίνη με λιπολυτική και αντιοξειδωτική δράση
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κατσίκι είναι πολύ πιο «έντιμο» κρέας σε σύγκριση με το αρνί. Επίσης, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι τα αρνιά – πρόβατα ζουν μέσα στη στάνη, κινούνται λιγότερο και συνήθως τρέφονται με σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, άχυρα κλπ. Από την άλλη, τα κατσίκια ζουν ελεύθερα στη φύση, κινούνται και χοροπηδούν συνεχώς, τρέφονται με χόρτο στα λιβάδια και με βότανα της φύσης που τους δίνει ιδιαίτερη γεύση και συχνά στα νησιά πίνουν και θαλασσινό νερό.
Τελειώνοντας και αφού ο καθένας μας κάνει την επιλογή του τι κρέας θα φάει και αυτό το Πάσχα, να σκεφτούμε ότι η επιβάρυνση του οργανισμού το Πάσχα δεν είναι μόνο από το αρνί – κατσίκι – κοκορέτσι κ.λπ., αλλά και από τα υπόλοιπα εδέσματα, πίτες, αβγά, τυριά, τσουρέκια κ.λπ., τα οποία μαζί με το αλκοόλ δημιουργούν συνθήκες καμιά φορά επικίνδυνες για την υγεία ευπαθών οργανισμών.
Επίσης, σε όλα παίζει ρόλο και η ποσότητα που θα φάμε! Στην εφημερία των νοσοκομείων ανήμερα το Πάσχα και την επομένη, συναντάμε τα περισσότερα περιστατικά σε επείγουσες καταστάσεις που σχετίζονται με την υπερφαγία αυτών των επιβαρυντικών διατροφικών επιλογών, δηλαδή οξεία χολοκυστίτιδα, παγκρεατίτιδα, οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και απορρύθμιση των πασχόντων από σακχαρώδη διαβήτη, γαστρορραγία, εγκεφαλικά επεισόδια.
* Σημείωση: Σας ζητώ συγνώμη για τον τρόπο με τον οποίο κλείνω αυτό το άρθρο, αλλά καλό είναι όλοι μας να γνωρίζουμε τους κινδύνους που μπορεί να προκληθούν από τη χωρίς μέτρο κατανάλωση φαγητού και ποτού, ειδικά μετά από μία (μικρή ή μεγαλύτερη) περίοδο νηστείας.
Νικόλαος Γεωργιάδης, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας