Η Βουλγαρία «σφραγίζει» τα σύνορά της με την Τουρκία, ολοκληρώνοντας μέχρι τα τέλη Μαΐου έναν φράχτη μήκους άνω των 200 χιλιομέτρων, σε ένα σύνολο συνοριογραμμής 240 χιλιομέτρων στα βουλγαροτουρκικά σύνορα, γεγονός που αναμένεται να εντείνει τις προσφυγικές-μεταναστευτικές πιέσεις προς την Ελλάδα, καθώς δεν θα υπάρχει άλλη δυνατότητα διέλευσης από την Τουρκία προς την Ευρώπη.
Την ίδια ώρα στο Αιγαίο η «έκρηξη» των ροών του περασμένου Σαββατοκύριακου που προκάλεσε συναγερμό στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου δεν είχε -προς το παρόν- συνέχεια μέσα στην εβδομάδα, με τις ελληνικές Αρχές ωστόσο να παραμένουν σε επιφυλακή, εν μέσω των συνεχιζόμενων απειλών της Αγκυρας για κατάρρευση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, που θα πυροδοτούσε ένα νέο μεγάλο προσφυγικό κύμα για τη χώρα μας.
Μέχρι σήμερα οι βουλγαρικές Αρχές έχουν κατασκευάσει -παλαιότερα και νεότερα τμήματα- περίπου 180 χιλιόμετρα, και απομένουν άλλα 24 χιλιόμετρα -12 στην επαρχία του Χάσκοβο κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα και άλλα 12 στην επαρχία του Μπουργκάς στη Μαύρη Θάλασσα- για την ολοκλήρωση του φράχτη, καλύπτοντας κοντά στο 80% της συνολικής συνοριογραμμής με την Τουρκία.
Στα ελληνικά σύνορα
Η προηγούμενη κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ είχε ρίξει στο τραπέζι και θέμα κατασκευής φράχτη στα σύνορα με την Ελλάδα, μήκους 480 χιλιομέτρων. Το έργο αυτό είναι δυσκολότερο και ακριβότερο λόγω του ορεινού ανάγλυφου στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και «σκοντάφτει» στο κόστος, που υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια λέβα (πάνω 250 εκατομμύρια ευρώ), έναντι 145 εκατομμυρίων ευρώ του βουλγαροτουρκικού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του πρώην υπουργού Εσωτερικών Φιλίμ Γκουνέφ. Ωστόσο, αν μετά τις εκλογές προκύψει κυβέρνηση Μπόικο Μπορίσοφ με ακροδεξιά κόμματα, θεωρείται βέβαιο ότι θα επανέλθει το θέμα της κατασκευής ενός τέτοιου φράχτη, τουλάχιστον σε ένα τμήμα των συνόρων με την Ελλάδα.
Τα μέτρα που έχει πάρει η Βουλγαρία, τα οποία εκτός από τον φράχτη περιλαμβάνουν την ανάπτυξη αυξημένων δυνάμεων συνοριακής αστυνομίας και στρατού κατά μήκος των συνόρων, με παρουσία και της Frontex, είχαν ως αποτέλεσμα μέσα στο 2016 να μειωθεί η μεταναστευτική πίεση από την Τουρκία σε ποσοστό 60%, σύμφωνα με τα στοιχεία των βουλγαρικών Αρχών.
Η γειτονική χώρα έθεσε σε επιφυλακή τις δυνάμεις της στα σύνορα τις τελευταίες μέρες, υπό τον φόβο ενός νέου κύματος προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών, λόγω των απειλών της Τουρκίας για καταγγελία της συμφωνίας με την ΕΕ. Στην οριογραμμή βρέθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο οι υπουργοί Αμυνας, Στέφαν Γιάνεφ, και Εσωτερικών, Πλάμεν Ουζούνοφ, οι οποίοι επιθεώρησαν τον φράχτη και δήλωσαν πως από τα τέλη Μαΐου θα είναι «σφραγισμένα» τα σύνορα στο σύνολό τους. Ολα αυτά γίνονται σε μια περίοδο που οι σχέσεις Βουλγαρίας και Τουρκίας είναι τεταμένες, λόγω των παρεμβάσεων της Αγκυρας στις σημερινές εκλογές της γειτονικής χώρας, που συνοδεύτηκαν και με την απέλαση τριών Τούρκων.
Ολοκληρώνεται τον Μάιο ο φράχτης, μήκους 204 χλμ. και ύψους 3 μ., που υψώνει η Βουλγαρία στα σύνορά της με την Τουρκία.
Σε ολόκληρη την προεκλογική περίοδο, τα κόμματα που διεκδίκησαν την ψήφο των πολιτών επέλεξαν τη σκληρή γραμμή και γύρισαν την πλάτη τους στους πρόσφυγες, ενώ στα προγράμματά τους κυριάρχησαν οι συντηρητικές θέσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του καθολικού ιερέα Πάολο Κορτέζι στην παραδουνάβια πόλη Μπέλενε, στα σύνορα με τη Ρουμανία, που υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα λόγω των αντιδράσεων τοπικών παραγόντων γιατί φιλοξενούσε πρόσφυγες.
Σημειώνεται πως και στη Βουλγαρία, όπως και στην Ελλάδα, δεν τηρούνται οι συμφωνημένες ποσοστώσεις για τη μετεγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, όπως διαμαρτυρήθηκε τις προηγούμενες μέρες η αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας, Ιλιάνα Γιότοβα. Παράλληλα, επικρατεί ανησυχία για την εξαιρετικά δυσμενή κατάσταση στην οποία θα βρεθεί η χώρα από την πιθανή έναρξη επιστροφής προσφύγων από τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στις χώρες της πρώτης υποδοχής, στο πλαίσιο των αλλαγών του Κανονισμού του Δουβλίνου που ζητούν διάφορες χώρες.
Ο φράχτης στα βουλγαροτουρκικά σύνορα, ο οποίος ολοκληρώνεται την ίδια εποχή με τον δεύτερο φράχτη που στήνει η Ουγγαρία στα δικά της σύνορα, είναι συρμάτινος, αγκαθωτός, με ύψος 3 μέτρων και με κοφτερό τελείωμα. Φυλάσσεται από εκατοντάδες μέλη της Συνοριακής Αστυνομίας και 200 στρατιώτες, που περιπολούν με 420 τζιπ και έχουν στη διάθεσή τους θερμικές κάμερες, ειδικά συστήματα τηλεπικοινωνιών και άλλα μέσα, που αποκτήθηκαν με χρηματοδότηση της ΕΕ, ενώ ελικόπτερα επιτηρούν από τον αέρα τη μεθοριακή γραμμή κάθε φορά που παρίσταται ανάγκη.
Τους Βούλγαρους αστυνομικούς και στρατιωτικούς συνδράμουν και μέλη της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, όπως μετονομάστηκε η Frontex. Η τελετή για την επίσημη «πρώτη» της νέας υπηρεσίας, μάλιστα, έγινε τον περασμένο Οκτώβριο στο πέρασμα του Καπιτάν Αντρέεβο, στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας, παρουσία του επιτρόπου Μετανάστευσης Δημήτρη Αβραμόπουλου. Στη διάρκεια του 2016 υπήρξαν 160 περιπτώσεις παραβίασης του φράχτη, ενώ άλλες 17 καταγράφηκαν στους πρώτους 2,5 μήνες του 2017.
Η τελευταία περίπτωση ήταν το περασμένο Σάββατο, με τη σύλληψη πέντε προσφύγων και του Βούλγαρου διακινητή, λίγη ώρα πριν από την επίσκεψη στη βουλγαροτουρκική μεθόριο των υπουργών Αμυνας και Εσωτερικών της χώρας.
Στην Ελλάδα, που διατηρεί έναν φράχτη μήκους μόνο 12,5 χιλιομέτρων στο χερσαίο τμήμα των ελληνοτουρκικών συνόρων στον βόρειο Εβρο, οι Αρχές παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις στην περιοχή και δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τη συνεχιζόμενη ένταση μεταξύ της Τουρκίας και ευρωπαϊκών χωρών, η οποία θέτει σε κίνδυνο κατάρρευσης τη Συμφωνία για το Προσφυγικό.
H Συμφωνία
Μόλις την περασμένη Τετάρτη ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ, δήλωσε ευθέως πως η Συμφωνία βρίσκεται κοντά σε κατάρρευση, υποστηρίζοντας πως η εφαρμογή της είναι μονόπλευρη, μόνο από τη δική του χώρα, χωρίς η ΕΕ να τηρεί τα συμφωνηθέντα. Σε περίπτωση κατάρρευσης, προσέθεσε, «αυτό που προβλέπουμε είναι ξεκάθαρο: δεν θα συνεργαστούμε με κανέναν μηχανισμό που λειτουργεί εκ μέρους της ΕΕ».
Είχε προηγηθεί η ωμή απειλή του Τούρκου υπουργού Εσωτερικών, Σουλεϊμάν Σουλού, πως «αν το θέλετε, μπορούμε να ανοίξουμε τον δρόμο στους 15.000 πρόσφυγες που δεν σας στέλνουμε κάθε μήνα και να σας προκαλέσουμε ασφυξία».
Ο υπουργός Αμυνας της Βουλγαρίας -και αναπληρωτής πρωθυπουργός της υπηρεσιακής κυβέρνησης- Στέφαν Γιάνεφ και ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας Πλάμεν Ουζούνοφ, επισκέφθηκαν την περιοχή και επιθεώρησαν τον φράχτη.
Το επόμενο τετραήμερο μετά τη συγκεκριμένη δήλωση εκδηλώθηκε μια ασυνήθιστη «έκρηξη» προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο, με συνολικά 566 νέες αφίξεις στα τρία νησιά, έπειτα από ένα μακρύ διάστημα ελάχιστων έως και μηδενικών ροών.
Το γεγονός, που θορύβησε τις Αρχές, συνδέθηκε κυρίως με τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών και με την αποχώρηση των στόλων Ελλάδας και Τουρκίας από τη θαλάσσια περιοχή όπου βρέθηκαν το τελευταίο διάστημα λόγω της έντασης στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, δεν μπορούσε παρά να ενταχθεί και στο κλίμα των απειλών από την απέναντι πλευρά για άνοιγμα της «κάνουλας» των ροών προς το Αιγαίο.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας επανήλθε λίγες μέρες αργότερα από την Αδριανούπολη, δίπλα στα σύνορα της χώρας του με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, και εκτόξευσε τις ίδιες απειλές. Υποστήριξε πως οι 15.000 πρόσφυγες στους οποίους είχε αναφερθεί αντιστοιχούν στον αριθμό των ατόμων που απέτρεπαν κάθε μήνα οι Αρχές από το να περάσουν διά θαλάσσης στην Ελλάδα στη διάρκεια του 2016.
Τον διαψεύδουν, όμως, τα στοιχεία της ίδιας της τουρκικής Ακτοφυλακής, όπως δημοσιεύονται στην επίσημη ιστοσελίδα της. Σύμφωνα με αυτά, σε όλη τη διάρκεια του περασμένου χρόνου συνελήφθησαν συνολικά 37.130 πρόσφυγες και μετανάστες πριν περάσουν στα ελληνικά νησιά.
Ηρεμία στον Εβρο
Αντίθετα με το Αιγαίο, στον Εβρο δεν υπήρξε κάποια κινητικότητα. Σύμφωνα με τις αρμόδιες Αρχές, οι ροές προσφύγων και μεταναστών μέσω του ποταμού κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, ελαφρά αυξημένες σε σχέση με τον χειμώνα.
[ethnos]