Αυτή γυναίκα έκανε το ρετουσάρισμα στις φωτογραφίσεις της Victoria’s Secret και εξομολογείται ανώνυμα ο,τι συμβαίνει στα παρασκήνια.
Όταν ακούμε ρετουσάρισμα πλέον, κυρίως ακούμε για κακοφτιαγμένες δουλειές και για τις τοξικές πολιτισμικές επιπτώσεις που έχει η παραποίηση των φωτογραφιών που βλέπουμε. Τελευταία, ακούμε επίσης για τα brands και τις εκδόσεις που τίθενται κατά αυτών των ενεργειών.
Αλλά οι περισσότεροι δεν ξέρουν τι κάνει στην πραγματικότητα κάποιος που κάνει ρετουσάρισμα, πώς το κάνει ή γιατί το ρετουσάρισμα υπάρχει εξαρχής. Η σύντομη απάντηση: Δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζεις. Είναι ένα περίπλοκο μείγμα από κοινή λογική, παράλογο εγωισμό και ένα μεγάλο ποσοστό τρόμου. Το Refinery29 μίλησε με μία γυναίκα που έχει περάσει την περισσότερη καριέρα της να κάνει ρετουσάρισμα για διάφορες εταιρείες -και πιο συγκεκριμένα, της Victoria’s Secret (οι οποίοι αρνήθηκαν να σχολιάσουν το συγκεκριμένο θέμα).
Στην πραγματικότητα, ακόμα κάνει δουλειές ρετουσαρίσματος (όχι όμως κάποιες συγκεκριμένες και αυτό εξηγείται παρακάτω). Γι’ αυτό, το site κρατάει την ανωνυμία της και την αναφέρει ως ‘Sarah’. Η Sarah είναι ιδιαίτερα πρόθυμη να μοιραστεί το τι συμβαίνει στα παρασκήνια με τον κόσμο.
“Ξέρω πως αυτό που κάνω είναι λάθος και αυτό είναι μεγάλο κομμάτι του γιατί δεν το κάνω full-time πια.” Θέλει να καταλάβουμε πόσο εξωπραγματικά είναι τα σώματα που βλέπουμε, από την κορυφή ως τα νύχια. Την ίδια στιγμή, θέλει να καταλάβουμε τον δικό μας ρόλο στην προπαγάνδα αυτών των φωτογραφιών. ‘Ως κοινωνία”, λέει, “εμείς είμαστε αυτοί που το διαλέγουμε αυτό.”
1. Το ρετουσάρισμα υπήρχε πολύ πριν το Photoshop
Οποιαδήποτε επαγγελματική φωτογραφία θα χρειαστεί λίγη δουλειά μετά -και έτσι ήταν πριν εμφανιστεί καν το Photoshop. Δεν έχει να κάνει με την δημιουργία μιας λάθος εικόνας, αλλά την προβολή της πιο καθαρής εκδοχής. Για παράδειγμα, μερικές φορές το χρώμα ενός πουκαμίσου δεν εμφανίζεται το ίδιο στη φωτογραφία και αυτός που κάνει το ρετουσάρισμα το διορθώνει για να δείξει την σωστή απόχρωση. Είναι τέτοιο μέρος της φωτογραφίας που σχεδόν όλοι όσοι δουλεύουν στον χώρο, απαιτείται να έχουν γνώσεις ρετουσαρίσματος. Η Sarah ήταν αυτοδίδακτη στο κομμάτι αυτό, όσο σπούδαζε γραφιστική. “Πάντα ξεκινάς με το να μάθεις πως να προσαρμόζεις πράματα, απλά για τη φωτογραφία γενικά”, προσθέτει.
“Και για να μπορέσει να τυπωθεί σωστά, πρέπει να έχεις κάνει ρετουσάρισμα έτσι ώστε να μπορείς να δεις καθαρά τη φωτογραφία και θα ήταν αρκετά έντονη και όλα αυτά”, εξηγεί η Sarah.
“Αυτό είναι το ρετουσάρισμα και αυτό θα έπρεπε να είναι.” Αλλά κάποια στιγμή, κάποιος συνειδητοποίησε, “Μπορείς να αλλάξεις το background, οπότε γιατί να μην αλλάξεις και το σώμα; Και μετά το θέμα βγήκε εκτός ελέγχου.”
2. Η ‘διόρθωση’ του σώματος ξεκινάει στο σετ
Κατά τη διάρκεια της δουλειάς της στη Victoria’s Secret, η Sarah συχνά δούλευε στο σετ, βλέποντας όλες τις αλλαγές και τα ειδικά εφέ που γινόντουσαν πολύ πριν την επεξεργασία των φωτογραφιών.
“Το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να βάζουν extensions,” λέει η Sarah. “Δεν νομίζω πως έχω υπάρξει ποτέ σε σετ με μοντέλο που είχε αληθινά μαλλιά.” Μετά, βάζουν και ενίσχυση στο μαγιό για να ενισχύσουν το στήθος και το σώμα του μοντέλου. Αν κρατήσεις το μαγιό στο χέρι σου, είναι τόσο βαρύ επειδή έχει όλα αυτά ραμμένα μέσα του.”
Ίσως η πιο περίεργη -και συγχρόνως προφανής- πρόσθεση είναι το σουτιέν. “Προσθέτουν ένα push-up σουτιέν κάτω από το μαγιό. Και μετά ρετουσάρουμε το σουτιέν..πολλοί(στην ίδια δουλειά) παραπονιόντουσαν γιατί έπρεπε να το κάνουν και με τα στράπλες. Όταν φοράς ένα στράπλες μπικίνι, με κανένα τρόπο, σε κανένα σχήμα και μορφή δεν μπορείς να έχεις μπούστο. Είναι φυσικά αδύνατο με τον τρόπο που δουλεύει η βαρύτητα.”
Η Victoria’s Secret δεν ήταν η μόνη που χρησιμοποιούσε αυτό το κόλπο, είπε η Sarah, ήταν μια ρουτίνα. Γι’ αυτό έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στήθη χωρίς βαρύτητα παντού και ο λόγος που το μαγιό δεν θα δείχνει το ίδιο πάνω μας, όπως δείχνει στο σώμα του μοντέλου. Γιατί δεν κανει το σώμα της πια.
3. Οποιοδήποτε μέρος του σώματος δεν δείχνει έτσι
Μετά έρχεται η ψηφιακή μετατροπή: Το σουτιέν βγαίνει και οι ρώγες σβήνονται. Ζητήθηκε πολλές φορές στη Sarah να κάνει το στήθος πιο στρογγυλό, πιο ψηλά, απόλυτα συμμετρικό και φυσικά μεγαλύτερο (“όλες φοράνε νούμερο A,” λέει.)
Το στήθος είναι ένα από πολλές ‘διορθώσεις’. Υπάρχουν και διακριτικές διορθώσεις που δεν προσέχουμε ή πιστεύουμε πως χρειάζονται διόρθωση, απλά και μόνο για αυτό που συμβαίνει στο σώμα όταν φωτογραφίζεται. “Όλοι έχουν μπλε χέρια και μπλε πόδια”, λέει η Sarah. Έτσι φαίνονται απλά τα άκρα σε μια φωτογραφία. Επιπλέον, όλων οι μασχάλες φαίνονται γκρι στην κάμερα. Όσο πιο πολύ και να ξυρίσεις, θα έχει σκιά, λέει.
Και πολλά από τα μοντέλα που έχει δουλέψει δεν έκαναν καν τον κόπο να ξυριστούν: “Έρχονται στις φωτογραφίσεις και έχουν τα χέρια τους ψηλά όσο ποζάρουν και έχουν τριχωτές μασχάλες.
Όλες έχουν μικρές τρίχες -μια κανονική κατάσταση [που έχουν όλες που δεν είναι μοντέλα].” Φυσικά, η καλύτερη ‘διόρθωση’ εδώ θα ήταν οι εταιρείες να αφήσουν τις μικροσκοπικές αυτές τριχούλες και εμείς να συνηθίσουμε να τις βλέπουμε. H Sarah συμφωνεί με όλη της την καρδιά, αλλά επισημαίνει πως έχουμε κάποια πράγματα τόσο στάνταρ στο μυαλό μας “που ούτε καν το σκεφτόμαστε.”
Ακόμα μία σίγουρη ενέργεια είναι η “πρόσθεση κρέατος στα κόκκαλά τους.” Μπορεί να νομίζεις πως αυτοί που κάνουν ρετουσάρισμα, τους κάνουν όλους πιο αδύνατους αλλά στην πραγματικότητα, “Τα μοντέλα είναι πιο αδύνατα απ’ όσο νομίζεις και τους κάνουμε ρετουσάρισμα για να δείχνουν πιο στρογγυλά.” Ήταν η ρουτίνα της Sarah να φουσκώνει γλουτούς, να κρύβει προεξέχοντα πλευρά και να μαλακώνει μυτερά κόκκαλα της λεκάνης με ψηφιακή σάρκα. “Πρέπει να τους δημιουργήσουμε καμπύλες.”
4. Οπότε γιατί να μην προσλάβουν μοντέλα με ‘καμπύλες’;
Γιατί δεν πουλάνε. Εδώ είναι που η βιομηχανία της ωραιοποίησης γίνεται ακόμα πιο άσχημη. Κατά τη διάρκεια της δουλειάς της Sarah για τη Victoria’s Secret, “δοκίμαζαν διαφορετικά μοντέλα και διαφορετικούς σωματότυπους όλη την ώρα.” Οι καταναλωτές απλά δεν ανταποκρίνονταν.
“Μια φορά, κατά τη διάρκεια καλοκαιρινής σεζόν, ήρθαν δύο κορίτσια που είχαν κοιλιακούς και έντονους μηρούς και μπούστο. Ήταν πολύ γυμνασμένες και το δέρμα τους ήταν εκπληκτικό. Ήταν μοντέλα προφανώς. Αλλά διαφορετικού τύπου. Αλλά δεν πούλησαν τίποτα και έτσι σταμάτησαν να τις χρησιμοποιούν.”
Αυτό εννοεί η Sarah όταν λέει πως “το διαλέγουμε αυτό” -αν οι καταναλωτές ανταποκρινόντουσαν θετικά με τα δολάριά τους σε λιγότερο συμβατικά σχηματισμένα μοντέλα, οι εταιρείες θα τις χρησιμοποιούσαν περισσότερο στις φωτογραφίες.
5. Στο τέλος, μετράει μόνο η πώληση
“Ο λόγος που η άνθρωποι ρετουσάρουν τα σώματα είναι επειδή προσπαθούν να σου πουλήσουν κάτι”, λέει η Sarah. Οι εταιρείες αντικατοπτρίζουν τον κόσμο όπως θέλουμε να τον βλέπουμε, με σκοπό να πουλήσουν περιοδικά, προϊόντα ομορφιάς, ή σε αυτή τη περίπτωση, μαγιό. Γι’ αυτό το ρετουσάρισμα τροποποιεί τα πάντα από το μέγεθος της μέσης μέχρι τις τρίχες του σώματος. Ακόμα κι αν ξέρουμε πως όλοι έχουν τρίχες στην ευαίσθητη περιοχή, “αν κάποιος έβλεπε μια φωτογραφία από τρίχες εκεί, πιθανόν να μην αγόραζε το προϊόν. Θα σκεφτόντουσαν. ‘Αυτή είναι πολύ περίεργη φωτογραφία. Γιατί να το αγοράσω;”
Είμαστε συνηθισμένοι να βλέπουμε πολύ συγκεκριμένα σώματα που έχουν φτιαχτεί ακόμα πιο ομοιογενή με ψηφιακή διόρθωση -και όταν δούμε κάτι διαφορετικό, το προσέχουμε. Τις περισσότερες φορές, όταν πρόκειται για καταναλωτικές συνήθειες, αυτό είναι κακό πράγμα. Εκτός κι αν έχεις ανοσία στα πολιτισμικά standards ομορφιάς, θα σε ελκύσει η ομοιότητα και θα σε αναστατώσει η διαφορά.
6. Η εξαίρεση της Aerie
H Aerie είναι η μεγαλύτερη εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Το 2014, η εταιρεία λάνσαρε την Aerie Real καμπάνια (“κίνημα”, όπως αναφέρεται από την εταιρεία), μαζί με την ανακοίνωση πως θα χρησιμοποιεί ευρύτερη γκάμα μοντέλων και θα αφήνει όλες τις φωτογραφίες εντελώς αρετουσάριστες. H Aerie είχε μεγάλη επιτυχία με αυτό το μοντέλο, και έτσι επένδυσε ακόμα πιο πολύ για να το αναπτύξει. Και ενώ αυτή είναι μία επιτυχία που μπορούμε να γιορτάσουμε, η Sarah επισημαίνει πως δεν έγινε από την καλή τους την καρδιά.
‘Το έκαναν επειδή ήθελαν να δουν αν θα πουλούσε”, λέει η Sarah. “Δεν το έκαναν για να κάνουν μία δήλωση. Δεν το έκαναν για να κάνουν τους ανθρώπους να νιώσουν καλύτερα. Ήθελαν να το κάνουν για να δουν αν θα πουλούσε και έτσι έγινε. Οπότε μετά συνέχισαν να το κάνουν.”
Σε αντίθεση με τη Victoria’s Secret, που τέσταρε ‘ήσυχα’ διαφορετικούς σωματότυπους, η Aerie πήγε κατευθείαν σε μεγάλα πράγματα, κάνοντας την αυτοεκτίμηση για το σώμα τη δεοντολογία της εταιρείας.
Ήταν ρίσκο, αλλά λειτούργησε. Τώρα η Aerie είναι η πρώτη στο αντι-ρετούς κίνημα. “Το μη-ρετούς δεν είναι μόνο μια καμπάνια για μας πια”, λέει η Jen Foyle, πρόεδρος της Aerie παγκοσμίως. “Έχει γίνει ο τρόπος σκέψης μας μαι το μήνυμα πίσω απ’ ο,τι κάνουμε.”
Αλλά, πραγματικά, αυτή η επιτυχία είναι και δική μας -των καταναλωτών. Και είναι στο χέρι μας να το κρατήσουμε αυτό: “Όταν βλέπεις πράγματα σαν κι αυτό να εμφανίζονται ξαφνικά, πρέπει να επενδύσεις τα χρήματά σου εκεί, γιατί μετά το βλέπουν ως κάτι επικερδές και θα συνεχίσουν να το κάνουν” λέει η Sarah. “Μετά, άλλες εταιρείες θα πουν, ‘Η Aerie τα πάει πολύ καλά. Ίσως θα αρχίσουμε και εμείς να κάνουμε το ίδιο. Ίσως οι άνθρωποι θα θέλουν να αγοράσουν περισσότερα πράγματα από εμάς.'”
7. Δεν είναι μόνο μία βιομηχανία, είναι όλες
Θα ήταν εύκολο να εναποθέσουμε το πρόβλημα στις mainstream γυναικείες εταιρείες ενδυμάτων, αλλά η Sarah επισημαίνει πως η τροποποίηση των φωτογραφιών έχει γίνει καθημερινότητα στους περισσότερους τομείς της ζωής μας.
Το Instagram για παράδειγμα. “Απλά μια υπενθύμιση, οι fitspo φωτογραφίες (φωτογραφίες με γυμνασμένα σώματα) δεν είναι πραγματικές,” λέει η Sarah. Ακόμα κι όταν δεν είναι ρετουσαρισμένες (που συχνά είναι λέει), η Sarah επισημαίνει οτι χρησιμοποιούν τον ίδιο φωτισμό και κόλπα στις πόζες που χρησιμοποιούνται σε μια επαγγελματική φωτογράφιση. “Και όταν τροποποιείς το φως και την γωνία της κάμερας κατ’ αυτό τον τρόπο, αυτό τεχνικά είναι ρετουσάρισμα, αφού επεξεργάζεσαι κάτι για να δείχνει σαν να είναι κάτι που δεν είναι στην πραγματική ζωή.”
Και όπως τα αδύνατα μοντέλα υποστούν ‘φούσκωμα’, τα plus-size μοντέλα υποστούν αδυνάτισμα και λείανση. “Οτιδήποτε για να δείχνουν ντελικάτα”, λέει η Sarah. Όχι μόνο η μέση αλλά και οι καρποί και οι αστράγαλοι. “Κάνουν τον λαιμό πιο στενό γιατί αυτό είναι ένα πολύ θηλυκό, ντελικάτο πράγμα να έχεις.”
Ακόμα χειρότερα, τα μικρά παιδιά που είναι μοντέλα εκτίθενται στις ίδιες τροποποιήσεις. “Δεν θα δουλέψω σε μικρά παιδιά γιατί αυτή η δουλειά γίνεται λίγο περίεργη,” προσθέτει. “Μου λένε, ‘Μπορείς να κάνεις αυτό το 9χρονο να δείχνει λιγότερο κουρασμένο;'”
Μοιάζει ακραίο αλλά είναι εντελώς στάνταρ.
8. Μερικές φορές η ‘διόρθωση’ είναι ‘ανταλλαγή’
Δεν αποτελεί έκπληξη το οτι όπου δεν λειτουργεί το Photoshop, αρχίζει η ανταλλαγή σώματος. Τον Φεβρουάριο, η Λένα Ντάναμ κακολόγησε το Ισπανικό περιοδικό Tentaciones που έβαλε μια φωτογραφία της στο εξώφυλλο, που φαινόταν πως είχε υποστεί βαρύ ρετούς. “Είναι περίεργο συναίσθημα να κοιτάς μια φωτογραφία και να μην ξέρεις αν είναι καν το σώμα σου,” είπε η Dunham. Μερικές φορές, μέσα στη βιομηχανία, αυτοί που κάνουν ρετούς ξεπερνούν τα όρια και από το να επεξεργάζονται σώματα φτάνουν στο να τα αντικαθιστούν.
“Υπάρχουν πολλά πράγματα στην εναλλαγή σωμάτων”, λέει η Sarah. Δίνει ένα κοινό παράδειγμα: “‘Μπορείς να αλλάξεις τα χέρια αυτού του κοριτσιού με τα χέρια ενός άλλου, γιατί τα χέρια της μοιάζουν να σαν ξύνουν τον πισινό της’ -ή κάτι τέτοιο. Οι άβολες χειρονομίες φτιάχνονται έτσι συνήθως. “Τον περισσότερο καιρό, το ρετουσάρισμα δεν γίνεται μόνο για να δείχνει ένα σώμα ιδανικό αλλά και για να αποφευχθεί η κριτική στην φωτογραφία.”
9. Μερικά πράγματα αλλάζουν -και κάποια ίσως να μην αλλάξουν ποτέ
Η Sarah αυτή τη στιγμή δουλεύει σε άλλο κομμάτι της βιομηχανίας. Ενώ ακόμα δουλεύει ως ελεύθερη επαγγελματίας στο ρετούς, απορρίπτει πολλές δουλειές αναλόγως με το τι της ζητάνε.
“Δεν θα λεπτύνω μέσεις πια. Αρνούμαι να το κάνω αυτό,” λέει. Την ανησυχεί το αναπτυσσόμενο trend με τη γυμναστική μέσης και απλά δεν θέλει να προμοτάρει την ιδέα οτι όλοι έχουν φιγούρα κλεψύδρα. Ακόμα ένα πράγμα που δεν θα κάνει; Το άσπρισμα των δοντιών και της κόρης του ματιού. “Κανείς δεν έχει πραγματικά λευκά μάτια”, λέει. “Και κάθε εταιρεία το θέλει αυτό για πιστεύουν πως δείχνει πιο λαμπερό αλλά εγώ πιστεύω πως δείχνει πραγματικά τρελό.”
Ακόμα, υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες πρακτικές που δεν πιστεύει πως θα φύγουν σύντομα. Όπως σχεδόν κάθε μοντέλο έχει ακμή, κυτταρίτιδα και ραγάδες (Η υπενθύμιση της Sarah: Δεν γίνεσαι 1.80 κατά τη διάρκεια της εφηβείας χωρίς να αποκτήσεις ραγάδες”), έτσι όποιος κάνει ρετουσάρισμα θα ξέρει να τα αφαιρεί. Η Sarah επικροτεί εταιρείες όπως η Aerie που δεν πειράζουν τίποτα, συμπληρώνοντας πως το να βλέπει κυτταρίτιδα σε μια διαφήμιση δεν την κάνει α νιώθει άσχημα -αλλά αναγνωρίζει πως η οπτική της δεν είναι συχνό φαινόμενο. Αν η αφαίρεση της κυτταρίτιδας πρόκειται να σταματήσει ποτέ, “Πιστεύω πως θα είναι το τελευταίο πράγμα που θα φύγει.”
Για τώρα, δεν την πειράζει να αφαιρεί την ακμή και τις μικρές τρίχες, ενώ κάνει προσπάθεια να μοιραστεί την αλήθεια των παρασκηνίων με οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να ακούσει. Λέει πως έχει λιγότερα αιτήματα για δραματικό ανασχηματισμό απ’ οτι είχε παλιότερα και “το όλο θέμα με το στήθος έχει σταματήσει.”
Οι περισσότεροι από τους πελάτες της, της ζητάνε απλά να το ανορθώσει λίγο, “το οποίο, εντάξει, είναι ok. Δεν είναι το χειρότερο πράγμα στον κόσμο. Δεν κάνω copy-paste στήθος. Τουλάχιστον δεν κάνω αυτό. Το δέχομαι.”
Ενώ η Sarah χαίρεται που βλέπει υποχώρηση από τη βιομηχανία, ξέρει πως η μεγαλύτερη μάχη είναι να αλλάξει το μυαλό και την καρδιά των καταναλωτών -ακόμα και τα δικά της. “Παρήγγειλα ένα μαγιό Victoria’s Secret αυτό το καλοκαίρι. Και μετά το πήρα και φυσικά δεν ήταν τόσο όμορφο όσο στη φωτογραφία. Εγώ είμαι αυτή που ρετουσάρει αυτά τα πράγματα και ακόμα δεν έχω ανοσία στο marketing. Είναι απίστευτο.”
Πηγή: refinery29, μετάφραση: ladylike