Οι ερευνητές παρατηρούν μια αύξηση των εκπομπών νετρονίων, με επίπεδα που αυξάνονται περίπου κατά 40% από τις αρχές του 2016. Προσπαθούν τώρα να προσδιορίσουν εάν αυτή η αύξηση θα σταματήσει, όπως έχει συμβεί προηγουμένως, ή αν θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να μπουν στο δωμάτιο και να επέμβουν.
Ομάδα Ουκρανών επιστημόνων που παρακολουθεί τον πυρηνικό σταθμό του Τσερνομπίλ, έχει παρατηρήσει αύξηση των αντιδράσεων σχάσης σε έναν απρόσιτο θάλαμο, βαθιά μέσα σε μια κατεστραμμένη περιοχή του κλειστού εργοστασίου. Οι ερευνητές εξετάζουν τώρα- σε περίπτωση που η κατάσταση δεν σταθεροποιηθεί- εάν θα χρειαστεί να παρέμβουν για να αποφευχθεί μια πυρηνική αντίδραση.
Η έκρηξη στο Τσερνομπίλ το 1986 κατέστρεψε τοίχους και σφράγισε πολλά δωμάτια και διαδρόμους. Τόνοι σχάσιμου υλικού από το εσωτερικό ενός αντιδραστήρα διασκορπίστηκαν σε όλη την εγκατάσταση και η θερμότητα που παρήγαγε, έλιωσε την άμμο από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα, η οποία μαζί με το σκυρόδεμα και το ατσάλι, σχημάτισαν κάτι σαν λάβα και ραδιενεργές ουσίες που διέρρευσαν στους κάτω ορόφους.
Ένας από αυτούς τους θαλάμους, γνωστός ως 305/2, θεωρείται ότι περιέχει μεγάλες ποσότητες αυτού του υλικού, αλλά παραμένει απρόσιτος. Τώρα, οι ερευνητές παρατηρούν μια αύξηση των εκπομπών νετρονίων, με επίπεδα που αυξάνονται περίπου κατά 40% από τις αρχές του 2016. Προσπαθούν τώρα να προσδιορίσουν εάν αυτή η αύξηση θα σταματήσει, όπως έχει συμβεί προηγουμένως, ή αν θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να μπουν στο δωμάτιο και να επέμβουν.
Ο Νιλ Χάιατ στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος μελετά τη διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων, λέει ότι η κατάσταση «είναι σαν τη χόβολη που μένει στον πάτο της ψησταριάς και μας υπενθυμίζει ότι αυτό το πρόβλημα δεν έχει λυθεί, είναι ένα πρόβλημα σταθεροποιημένο».
Μια από τις θεωρίες των επιστημόνων είναι ότι μια νέα δομή που τοποθετήθηκε πάνω στον κατεστραμμένο αντιδραστήρα το 2016, συμβάλλει στο να στεγνώσει το εργοστάσιο. Όταν το καύσιμο ουρανίου ή πλουτωνίου αποσυντίθεται ραδιενεργά, εκπέμπει νετρόνια, τα οποία μπορούν να προάγουν μια αντίδραση σχάσης εάν «συλληφθούν» από άλλους ραδιενεργούς πυρήνες. Ωστόσο, μεγάλες ποσότητες νερού επιβραδύνουν αυτά τα νετρόνια, αποτρέποντάς τους να συλληφθούν.
Η αρχική δομή, η οποία κατασκευάστηκε βιαστικά πάνω από τον αντιδραστήρα μήνες μετά το πυρηνικό ατύχημα, ήταν γεμάτη τρύπες που επέτρεπαν στο βρόχινο νερό και τα πουλιά να εισχωρήσουν. Εάν όντως το βρόχινο νερό είχε βοηθήσει στην καταστολή των αντιδράσεων στο δωμάτιο 305/2, η απουσία του λόγω της νέας δομής, θα μπορούσε να σημαίνει ότι δεν υπάρχει πλέον αρκετό νερό στο δωμάτιο για να επιβραδύνει αρκετά τα νετρόνια. Από την άλλη, λένε οι επιστήμονες, ίσως υπάρχει ακόμη τόσο νερό που να προκαλεί προβλήματα, γιατί εάν το δωμάτιο στεγνώσει πλήρως, η ταχύτητα των νετρονίων θα αυξηθεί και δεν θα μπορούν να συλληφθούν, αποτρέποντας έτσι τη σχάση. Το νερό λοιπόν, θα μπορούσε να βρίσκεται σε αυτό το κρίσιμο επίπεδο.
«Μιλάμε για πολύ χαμηλά ποσοστά σχάσης, οπότε δεν πρόκειται για έναν πυρηνικό αντιδραστήρα που είναι έτοιμος να εκραγεί», λέει ο Χάιατ. «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας μάλλον δεν πρόκειται να έχουμε τόσο γρήγορη απελευθέρωση πυρηνικής ενέργειας. Αλλά δεν ξέρουμε και σίγουρα».
Ο Χάιατ λέει ότι η κατάσταση δεν είναι ανησυχητική, αλλά εάν ο ρυθμός παραγωγής νετρονίων συνεχίσει να αυξάνεται, ίσως χρειαστεί να παρέμβουν οι ερευνητές. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει διάτρηση στο δωμάτιο και ψεκασμό του με ένα υγρό που περιέχει μια ουσία όπως το νιτρικό γαδολίνιο, το οποίο θα απορροφήσει τα περίσσια νετρόνια και θα αποτρέψει την αντίδραση σχάσης.
Ο Μαξίμ Σαβέλιεφ στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Ουκρανίας, λέει ότι η ακριβής παρακολούθηση είναι δύσκολη επειδή δεν υπάρχει αισθητήρας νετρονίων κοντά στο εν λόγω δωμάτιο και οι επιστήμονες δεν έχουν ιδέα τι υλικό υπάρχει εκεί μέσα, κάτι που κάνει πολύ δύσκολη την πρόβλεψη της ακριβούς κλίμακας του προβλήματος.
Ο Σαβέλιεφ πιστεύει πως πρέπει να χρησιμοποιήσουν ρομπότ για να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στο δωμάτιο 305/2 και να εγκαταστήσουν αισθητήρες νετρονίων και θερμοκρασίας και, εάν είναι δυνατόν, να πάρουν δείγματα από το υλικό που μοιάζει με λάβα και να εγκαταστήσουν έναν στερεό απορροφητή νετρονίων, όπως το γαδολίνιο, σε μεταλλική μορφή.
ΠΗΓΗ: ΕΡΤ