Hoax το “επικίνδυνο” διαδικτυακό παιχνίδι “Jonathan Galindo”

Τις τελευταίες ημέρες, μεγάλος αριθμός αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να προειδοποιεί τους γονείς για τον κίνδυνο ενός νέου διαδικτυακού παιχνιδιού αυτοτραυματισμού, το “Jonathan Galindo”. Η είδηση που κυκλοφορεί αναφέρει πως ο ιθύνων ντύνεται σαν τον Goofy, τον γνωστό χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων της Disney, και προσεγγίζει παιδιά ηλικίας 8 έως 12 ετών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στη συνέχεια θέτει προκλήσεις, οι οποίες σταδιακά γίνονται επικίνδυνες για την σωματική ακεραιότητα του παιδιού.

Το συγκεκριμένο θέμα αναδείχθηκε από το “CSI Institute” στο λογαριασμό που διατηρεί στην πλατφόρμα του Facebook, και στη συνέχεια από τον διευθυντή του οργανισμού Εμμανουήλ Σφακιανάκη στην εκπομπή “Αλήθειες με τη Ζήνα”. [Πηγή 1] [Πηγή 2] [Πηγή 3]

Στη συνέχεια, το θέμα έλαβε μεγάλες διαστάσεις και αναπαράχθηκε από πλήθος ιστοσελίδων. Όμως, το υπό καταγγελία φαινόμενο “Jonathan Galindo” δεν είναι υπαρκτό.

Στις παρακάτω φωτογραφίες μπορούμε να δούμε τις σχετικές αναρτήσεις. Η μία από αυτές εσωκλείει και φωτογραφία ενός από τους λογαριασμούς του υποτιθέμενου “Jonathan Galindo”. [Πηγή]

Η ιστορία του παιχνιδιού, του χαρακτήρα και των εικόνων

Το “Jonathan Galindo” υποτίθεται πως είναι ένα “παιχνίδι” το οποίο θυμίζει τις περιπτώσεις των παιχνιδιών αυτοτραυματισμού “Μπλε Φάλαινα” και “Momo”. Ωστόσο κανένα από τα προαναφερθέντα παιχνίδια δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι πραγματικά. Οι πληροφορίες για τα παιχνίδια αυτά προέρχονται από φήμες και μη τεκμηριωμένους ισχυρισμούς. [Πηγή 1] [Πηγή 2] [Πηγή 3]

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η τελευταία ανακοίνωση του CSI Institute, το οποίο όπως είπαμε αποτελεί την έναρξη της φήμης στην Ελλάδα, σχετικά με τις εξελίξεις γύρω από το “παιχνίδι” του “Jonathan Galindo”. Σε αυτήν, γίνεται ένας παραλληλισμός του με την υπόθεση “Μπλε Φάλαινα” και αποσαφηνίζεται πως δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά της “Μπλε Φάλαινας” στη χώρα μας. [Πηγή]

Ο χαρακτήρας “Jonathan Galindo” πριν γίνει viral στην Ελλάδα είχε παρουσιαστεί ως απειλή και από άλλα διεθνή μέσα στα τέλη του Ιουνίου 2020. [Πηγή 1] [Πηγή 2] [Πηγή 3]

Εκείνη την περίοδο η υπόθεση είχε απασχολήσει διεθνείς οργανισμούς και υπηρεσίες που ασχολούνται με τον έλεγχο γεγονότων, αλλά και την ασφάλεια πλοήγησης στο Διαδίκτυο. Όλες οι ανακοινώσεις τους καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το εν λόγω φαινόμενο είναι φάρσα ή αστικός μύθος. [Πηγή 1] [Πηγή 2] [Πηγή 3]

Αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον δημιουργό των εικόνων, εντοπίζουμε τον κ. James Fazzaro, γνωστό και ως Dusky Sam στο Twitter και Samuel Canini στο Instagram. Ο κ. Fazzaro έχει πολλές ιδιότητες, αυτή του δημιουργού μασκών, του σκηνοθέτη και άλλες. Μάλιστα, όταν οι φωτογραφίες του κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο και ταυτίστηκαν με τη συγκεκριμένη φάρσα, ο ίδιος δημοσίευσε το tweet που βλέπουμε παρακάτω, στο οποίο δηλώνει πως είναι ο δημιουργός των εικόνων και δεν έχει καμία σχέση με εγκληματικές δραστηριότητες. [Πηγή]

Μετάφραση tweet:
Γεια σε όλους. Αυτή η τρέλα του Jonathan Galindo φαίνεται να τρομοκρατεί πάρα πολλούς νέους ανθρώπους. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο είναι δικά μου από το 2012-2013. Ήταν για τη δική μου διασκέδαση, όχι για κάποιο σύγχρονο θρίλερ που ήθελε να τρομάξει και να εκφοβίσει τους ανθρώπους.

Όλες οι πηγές στις οποίες ανατρέξαμε προκειμένου να εντοπίσουμε πληροφορίες σχετικά με το υπό εξέταση θέμα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει καμία επίσημη καταγγελία που να συνδέει το φαινόμενο με τον τραυματισμό ανηλίκων.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Όπως αναφέρθηκε ήδη στην αρχή του άρθρου, το θέμα αρχικά αναδείχθηκε από το CSI Institute στο λογαριασμό που διατηρεί στην πλατφόρμα του Facebook, και στη συνέχεια μέσω του διευθυντή του οργανισμού Εμμανουήλ Σφακιανάκη στην εκπομπή “Αλήθειες με τη Ζήνα”. [Πηγή 1] [Πηγή 2] [Πηγή 3]

Λίγες ημέρες αργότερα έγινε και τηλεοπτική καταγγελία της δημοσιογράφου Μαρίας Περδικέα, κατά την οποία δύο φίλοι του οκτάχρονου γιου της τον μύησαν στο παιχνίδι “Jonathan Galindo”. [Πηγή]

Μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή δεν υπήρχε κανένα διαδικτυακό ενδιαφέρον για τους συγκεκριμένους όρους αναζήτησης (“Jonathan Galindo”) στην Ελλάδα. Όμως, όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα, ο αριθμός αναζητήσεων των λέξεων αυξήθηκε με αλματώδεις ρυθμούς μετά τις τηλεοπτικές αναφορές. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως το φαινόμενο έγινε “απειλητικό” για τους γονείς μετά από την ακραία αναπαραγωγή του από ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και άλλα μέσα ενημέρωσης. Όπως ακριβώς είχε γίνει και τον Ιούλιο του 2020 όταν είχε πρωτοεμφανιστεί η υπόθεση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. [Πηγή]

Σε αυτό το σημείο πρέπει να ειπωθεί πως όντως στα περισσότερα από τα διαθέσιμα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν λογαριασμοί με το συγκεκριμένο όνομα και τις φωτογραφίες. Όμως αυτοί οι λογαριασμοί δεν συνδέονται με εγκληματικές συμπεριφορές, αλλά, αντιθέτως, δημιουργούνται στο πλαίσιο φάρσας μόλις το φαινόμενο λάβει διαστάσεις. [Πηγή]

Τι ισχύει

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συλλέγονται από επίσημους φορείς, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία έγκυρη καταγγελία σχετικά με συνομιλίες ή περίπτωση προσέγγισης κάποιου παιδιού από προφίλ με το συγκεκριμένο όνομα και φωτογραφία.

Σημαντικό στοιχείο προς αυτή την κατεύθυνση είναι πως το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου στην ανακοίνωση που εξέδωσε, καθησυχάζει τους γονείς ότι η ύπαρξη του “Jonathan Galindo” δεν φαίνεται να υφίσταται και πως ως οργανισμός δεν έχει δεχθεί καμία σχετική καταγγελία. Μάλιστα, όπως σημειώνεται ξεκάθαρα στην ανακοίνωση, το κέντρο, σε επικοινωνία που είχε με τους υπόλοιπους επίσημους οργανισμούς για την ασφάλεια του διαδικτύου ανά την Ευρώπη, διαπίστωσε πως κανένας από αυτούς δεν δέχθηκε σχετικές καταγγελίες. [Πηγή]

Σε σύμπνοια με την παραπάνω ανακοίνωση και το Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου Κύπρου, στην σχετική ανακοίνωση του, αναφέρεται στο φαινόμενο με τη λέξη φάρσα. [Πηγή]

Ανταποκρινόμενη με σοβαρότητα στον πανικό που έχει προκαλέσει το εν λόγω θέμα η Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Κύπρου εξέδωσε και αυτή ανακοίνωση σχετικά με το “επικίνδυνο” παιχνίδι “Jonathan Galindo”. Στην ανακοίνωση της, που βλέπουμε παρακάτω, αναφέρεται πως πρόκειται για fake news και πως δεν έχει δεχθεί καμία σχετική καταγγελία. [Πηγή]

Σε αυτό το σημείο ας αναφερθεί πως η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ δεν θέλησε να κάνει κάποια δήλωση για την συγκεκριμένη υπόθεση.

Οι ανακοινώσεις των Ευρωπαϊκών Κέντρων Ασφαλούς Διαδικτύου

Λόγω του πανικού που προκάλεσε το φαινόμενο, τον Ιούλιο του 2020, τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Ασφαλούς Διαδικτύου στις χώρες των οποίων έλαβε μεγάλες διαστάσεις, προχώρησαν σε ανακοινώσεις ώστε να καθησυχάσουν τους γονείς. To Γερμανικό κέντρο ασφαλούς Διαδικτύου klicksafe.de, το οποίο μέσω του προγράμματος “Ασφαλές Διαδίκτυο” της Ευρωπαϊκής Ένωσης εστιάζει στην καταπολέμηση παράνομου, ανεπιθύμητου ή επιβλαβούς περιεχομένου, στην σχετική ανακοίνωση του, με ημερομηνία 21/07/2020, αναφέρει:

Μετάφραση ανακοίνωσης:
07/21/2020 | Όπως τα προηγούμενα χρόνια, έτσι και σήμερα υπάρχουν αναφορές στον τύπο για μια επικίνδυνη πρόκληση στο Διαδίκτυο. Υποτίθεται ότι υπάρχει ένα άτομο με το όνομα Jonathan Galindo που επικοινωνεί με παιδιά και εφήβους και τους ενθαρρύνει να αυτοτραυματιστούν. Όπως και με παρόμοιες αναφορές στο παρελθόν, έγινε γρήγορα εμφανές ότι πρόκειται για φάρσα. Ωστόσο, αξίζει να μιλήσουμε με παιδιά και τους νέους για αυτό το φαινόμενο στο Διαδίκτυο.

Ακόμα κι αν αυτή η φερόμενη πρόκληση δεν αποτελεί πραγματικό κίνδυνο, ο φόβος των παιδιών και των εφήβων είναι πραγματικός. Είναι σημαντικό να διδάξουμε στα παιδιά και τους νέους ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβούνται. Οι λογαριασμοί με το όνομα Jonathan Galindo και η ανατριχιαστική εικόνα προφίλ, η οποία βασίζεται στον χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων Goofy, είναι ψεύτικα προφίλ. Αυτά δημιουργούνται από άτομα που θέλουν να διασκεδάσουν ή να φοβίσουν άλλους ανθρώπους. Εάν επικοινωνήσετε με κάποιο από αυτά τα προφίλ, συνιστάται να αναφέρετε αμέσως τον λογαριασμό στον διαχειριστή της πλατφόρμας ή να το αποκλείσετε. Γενικά, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να ανταποκρίνονται σε απόπειρες επαφής με ξένους .

Με αντίστοιχη ανακοίνωση του, το Κέντρο για Ασφαλές Διαδίκτυο στη Σλοβενία (Safer Internet Center) χρηματοδοτούμενο από τον Οργανισμό INEA της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης, Διοίκηση της Δημοκρατίας της Σλοβενίας για την Ασφάλεια των Πληροφοριών, ξεκαθαρίζει πως:

Μετάφραση τμήματος της ανακοίνωσης:
Το «Jonathan Galindo Challenge» ή το «Jonathan Galindo Challenge» εμφανίστηκε στα τέλη Ιουνίου 2020. Πρόκειται για άλλη μία διαδικτυακή φάρσα που στοχεύει να τρομάξει άτομα, ειδικά παιδιά και τους εφήβους.

Σε σύμπνοια με όλους τους οργανισμούς και το Αυστριακό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου Saferinternet.at, που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος CEF Telecom / Safer Internet, σε σχετική ανακοίνωση του αναφέρει πως πρόκειται για “ψευδή προειδοποίηση και πως όποιο και αν είναι το όνομα αυτών των τάσεων – Theresa Figaldo, Momo, Killer Clown ή Blue Whale – είναι πάντα ψευδείς ειδήσεις που μπορούμε να αγνοήσουμε με ασφάλεια!“. [Πηγή]

Ανάλογη ανακοίνωση έχει εκδώσει και το κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου της Ολλανδίας Veiliginternetten.nl, στην οποία η φήμη έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις. Στην ανακοίνωση διαβάζουμε:

Μετάφραση τμήματος της ανακοίνωσης:
Μιλήστε για αυτό με τα παιδιά. Πρέπει να τους καταστήσετε σαφές ότι δεν είναι πραγματικό. Οι άνθρωποι πίσω από ένα τέτοιο προφίλ το κάνουν μόνο για να σας τρομάξουν. Εάν ένας τέτοιος λογαριασμός θέλει να σας ακολουθήσει, αποκλείστε τον και αναφέρετέ τον.

Eνδιαφέρον παρουσιάζει και η ανακοίνωση της Βαυαρικής Αστυνομίας στον λογαριασμό που διατηρεί στο Facebook. Στην ανακοίνωση της, στην οποία προειδοποιεί για την ψευδή φύση της απειλής, κατευθύνει τους αναγνώστες στο άρθρο του Αυστριακού οργανισμού ελέγχου γεγονότων Μimikama όπου ξεκαθαρίζεται πως δεν υπάρχει λόγος για πανικό, καθώς το φαινόμενο του “Jonathan Galindo” είναι φάρσα. Αξίζει να σημειωθεί πως σε ένα σημείο το άρθρο αναφέρει ότι η εμφάνιση του φαινομένου ενδεχομένως να αφορά την πλήξη των νέων κατά τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Από τον ίδιο οργανισμό εντοπίζεται και ένα δημοσίευμα τον Αύγουστο του 2020 στο οποίο αναφέρεται πως “Δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες περιπτώσεις τραυματισμών ή ατυχημάτων που οφείλονται σε μια τέτοια “πρόκληση” σε εθνικό επίπεδο.” [Πηγή]

Συμπεράσματα

Όπως προκύπτει από την εξέταση όλων των διαθέσιμων στοιχείων, το φαινόμενο “Jonathan Galindo” είναι μια ακόμα περίπτωση φάρσας που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, αντίστοιχη με τη περίπτωση της “Μπλε Φάλαινας”. Σύμφωνα με πληθώρα επίσημων οργανισμών για την ασφάλεια του διαδικτύου καθώς και από αρμόδιες αρχές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, δεν υπάρχει καμία περίπτωση έγκυρης καταγγελίας η οποία να αφορά τεκμηριωμένο περιστατικό αλληλεπίδρασης παιδιού με άτομο που το προκάλεσε να παίξει το εν λόγω “παιχνίδι”. Όσες αναφορές υπάρχουν εμφανίζονται μετά την αναπαραγωγή φημών από τα μέσα ενημέρωσης και δημιουργούνται από φάρσες ψεύτικων προφίλ που χρησιμοποιούν το όνομα “Jonathan Galindo”. Με βάση τα όσα έχουν ανακοινώσει οι αρχές το παιχνίδι “Jonathan Galindo” είναι μια φάρσα η οποία λόγω της δημοσιότητας που έλαβε οδήγησε σε ανησυχία γονέων και παιδιών χωρίς ωστόσο να υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.