Από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση έχουν ξενιτευτεί δεκάδες χιλιάδες Έλληνες. Φεύγοντας όμως στο εξωτερικό δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι λύνουν τα προβλήματα τους. Στην Ελλάδα εξακολουθούν να υπάρχουν οι οικονομικές ανάγκες της οικογένειας, οι υποχρεώσεις απέναντι στην εφορία, οι δόσεις που θα πρέπει πληρωθούν στην τράπεζα. Η εγκατάσταση σε μια νέα χώρα σημαίνει και νέες προκλήσεις.
«Τα προβλήματα είναι, πρώτον, η γλώσσα. Δεύτερον, προσπαθούν να βρουν δουλεία και αναγκάζονται επειδή δεν γνωρίζουν τη γλώσσα να μπουν σε ελληνικές κουζίνες, όπου πληρώνονται αισχρά. Μιλάμε για τρία ευρώ την ώρα, αδήλωτοι με χίλια δυο προβλήματα και εστιάτορες να τους κρατούν τα διαβατήρια», επισήμανε στην DW η ψυχολόγος Δέσποινα Παπαδημητράτου.
Όμως και οι εμπειρίες σε γερμανικό περιβάλλον δεν είναι πάντοτε οι καλύτερες. Αρκετοί Έλληνες μετανάστες αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους ή και από τις γερμανικές Αρχές προκαταλήψεις, ειρωνεία, ακόμη και ρατσισμό. Η Δέσποινα Παπαδημητράτου, που εργάζεται πάνω από δέκα χρόνια ως ψυχολόγος στο Βερολίνο, αναφέρει χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιας συμπεριφοράς:
«Χτυπάει το τηλέφωνο τους και τους λένε μην το σηκώνεις γιατί είναι ο Τσίπρας και θέλει να σου πάρει λεφτά. Ή μετά ζητούν να πάρουν την άδεια για να πάνε στην Ελλάδα και τους λένε, γιατί, εδώ δουλεύεις και βγάζεις τα λεφτά σου και θα πας να τα χαλάσεις στην Ελλάδα; Ή ακόμη όταν αρρωστήσουν τους θεωρούν τεμπέληδες».
Αρκετοί δυσκολεύονται να χειριστούν τέτοιες καταστάσεις, αρρωσταίνουν, παρουσιάζουν ψυχικά συμπτώματα. Τα συνήθη νοσήματα είναι κατάθλιψη, διαταραχή προσωπικότητας και προσαρμογής, ψυχικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράς.
Σημείο αναφοράς στο Βερολίνο για Έλληνες με ψυχικά προβλήματα είναι τα Εξωτερικά Ιατρεία Ψυχικής Υγιεινής της Δημοτικής Κλινικής Χούμπολντ στην περιοχή Βίτεναου. Τα ιατρεία λειτουργούν εδώ και δέκα χρόνια και απευθύνονται σε αλλοδαπούς. Όπως δήλωσε στην DW o διευθυντής τους Βέρνερ Πλατς, «έχουμε εν τω μεταξύ εννέα γλώσσες. Πρόκειται για μια προσφορά που είναι μοναδική σε ολόκληρη τη Γερμανία. Εκτός αυτού, σε εμάς δεν χρειάζεται να περιμένει κανείς για ραντεβού εβδομάδες και μήνες, αλλά του κλείνεται κατά κανόνα για την ίδια εβδομάδα και σε περίπτωση ανάγκης για την ίδια ημέρα».
Πάνω από 4000 ασθενείς επισκέπτονται κάθε τρίμηνο τα Εξωτερικά Ιατρεία Ψυχικής Υγιεινής. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για αρρώστους που κατάγονται από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, την Τουρκία, το Ισραήλ αλλά και την Ελλάδα. Πάνω από 600 είναι οι έλληνες ασθενείς. Ο αριθμός είναι αξιοπρόσεχτος αν λάβει κανείς υπόψη ότι στη γερμανική πρωτεύουσα ζουν περίπου 13.000 Έλληνες. Οι τρεις στους τέσσερις ασθενείς των ιατρείων είναι άτομα που έχουν έρθει μετά το 2010 στο Βερολίνο. Πρόκειται για ασθενείς που στην πλειοψηφία έρχονται από την επαρχία, είναι ανειδίκευτοι και έχουν χαμηλή μόρφωση.
Από τα 40 και πλέον άτομα που εργάζονται στα Εξωτερικά Ιατρεία Ψυχικής Υγιεινής οι εφτά είναι Έλληνες. Ανάμεσα τους είναι εκτός από την ψυχολόγο Δέσποινα Παπαδημητράτου, μια ψυχίατρος, μια νοσοκόμα αλλά και μια κοινωνική λειτουργός, η οποία βοηθά ώστε να βρεθεί δουλειά και σπίτι, να συμπληρωθούν αιτήσεις, να διεκπεραιωθούν εκκρεμότητες με τις αρχές και τις υπηρεσίες. Τα αποτελέσματα αυτής της ολόπλευρης αντιμετώπισης των προβλημάτων των ασθενών είναι πολύ θετικά, διαβεβαιώνει ο διευθυντής των Εξωτερικών Ιατρείων, Βέρνερ Πλατς, ο οποίος εδώ και αρκετά χρόνια είναι μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Πάτρας, όπου διατηρεί και ιατρείο.