Κάποιες φορές η ιδέα ενός ταξιδιού δεν μοιάζει και τόσο συναρπαστική, και αυτό όχι απαραίτητα λόγω προορισμού, ειδικά εάν πρόκειται για έναν τόπο που επισκέπτεσαι για πρώτη φορά.
Είναι όμως η περιήγηση στις άγνωστες ομορφιές, οι νέες γνωριμίες και γεύσεις που έρχονται να σου αλλάξουν άμεσα τη διάθεση και να σε κάνουν – γιατί όχι; – να σαγηνευτείς από το μέρος και να θέλεις να πας ξανά και ξανά.
Κάπως έτσι βρέθηκα στην Κύθνο. Την αρχική προσμονή να γνωρίσω αυτό το μικρό διαμάντι – όπως αποδείχθηκε – των δυτικών Κυκλάδων επισκίασε για λίγο η πολιτική επικαιρότητα των ημερών, καθώς λίγες ώρες νωρίτερα είχε ανακοινωθεί το δημοψήφισμα και ο νους μου ταξίδευε σε ενημερωτικές ιστοσελίδες και σε ό,τι θα με έφερνε πιο κοντά στο επίκεντρο των καταιγιστικών εξελίξεων.
Η Κύθνος, που βρίσκεται ανάμεσα στη Τζιά και τη Σέριφο, με τις περίπου 90 παραλίες της, τα γραφικά της χωριά, τις περίφημες από την εποχή του Όθωνα ιαματικές της πηγές, και σε μικρή απόσταση από την Αθήνα, είναι ένας ιδανικός προορισμός για οικογένειες, ζευγάρια αλλά και παρέες.
Τα τελευταία χρόνια αρκετοί την επιλέγουν για γάμους και βαπτίσεις. Κατάλληλη για μικρές και μεγάλες αποδράσεις, αφού έχει τόσες παραλίες που δεν θα προλάβεις να τις πατήσεις αν πας μόνο για λίγες ημέρες, αλλά και ιδανική για να γεμίσεις μπαταρίες αν την επιλέξεις για Σαββατοκύριακο.
Το άσπρο των Κυκλάδων και οι μυρωδιές από αλλοτινή εποχή
Φτάνοντας στον Μέριχα, το λιμάνι του νησιού που καλωσορίζει τους επισκέπτες στον αμφιθεατρικό αυτόν οικισμό, παίρνεις μόνο μια μικρή γεύση του τοπίου.
Ανηφορίζοντας από το λιμάνι τον φιδίσιο δρόμο, ανάμεσα στις ξερολιθιές, αντικρίζεις τη Χώρα, μια από τις ομορφότερες των Κυκλάδων. Ασπρισμένα, πλακόστρωτα σοκάκια, καταστές (γνωστά αλλιώς ως στειγάδια) που ενώνουν τα σπίτια, περιποιημένες αυλές με πολύχρωμα λουλούδια και δεκάδες εκκλησάκια ομορφαίνουν την καλά κρυμμένη Χώρα. Εδώ χτυπάει η καρδιά του νησιού. Οι επιλογές για φαγητό, ποτό αλλά και αγορές είναι πολλές.
Αν περιδιαβαίνοντας τον κεντρικό της δρόμο σας μυρίσει φρέσκο βούτυρο, θα είναι τα γλυκά της κυρίας Ειρήνης στο Τραταμέντο, όπου φτιάχνει εξαιρετικό γαλακτομπούρεκο, το οποίο σε ατομική έκδοση μοιάζει με πουγκί.
Εκείνη όμως που ξεχωρίζει μέσα σε αυτό το Κυκλαδονήσι είναι η Δρυοπίδα. Μυστηριώδης και αρκετά ήσυχη σε σχέση με τη Χώρα ή τον Μέριχα, κουβαλά κάτι από άλλη εποχή. Αρκεί να διαβείς τα λουλουδιασμένα σοκάκια της και να κρυφοκοιτάξεις μέσα από κάποιο παράθυρο για να γνωρίσεις καλύτερα την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών, που μόνο εδώ χτίζονταν με κεραμοσκεπή, παρότι το νησί έχει μακραίωνη παράδοση στην κεραμοποιία.
Η άλλοτε πρωτεύουσα της Κύθνου ή αλλιώς Θερμιάς, σήμερα μοιάζει κάπως στοιχειωμένη σε κάποια της σημεία και δεν προσφέρεται για νυχτερινή διασκέδαση, αν και θα βρείτε μερικές νόστιμες γωνιές, όπως αυτή του Σταμάτη, την Πελέγρα αλλά και της κυρίας Κούλας με τα γλυκά της (προτείνω το εκμέκ).
Ένα γοητευτικό μέρος, όπως άλλωστε και το Καταφύκι, το σπήλαιο που βρίσκεται στην άκρη του χωριού και πάντα αποτελούσε καταφύγιο για τους κατοίκους της Δρυοπίδας.
Πρόκειται για ένα σπήλαιο συνολικού μήκους περίπου πέντε χιλιομέτρων που κατά το ήμισυ είναι φυσικό και κατά το άλλο ήμισυ τεχνητό, καθώς στο παρελθόν δραστηριοποιούνταν εκεί εταιρεία εξόρυξης μεταλλευμάτων. Σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων, για χρόνια οι κάτοικοι έστηναν εκεί το γλέντι της Λαμπρής. Σήμερα είναι επισκέψιμο (χωρίς ειδικό εξοπλισμό) ένα τμήμα του, μήκους περίπου 500 μέτρων, το οποίο έχει φωταγωγηθεί. Τους θερινούς μήνες είναι ανοιχτό στο κοινό 10-2 και 5-8 το απόγευμα.
Το χωριό αυτό βάζει τα γιορτινά του των Αγίων Αποστόλων, καθώς παραμονή της γιορτής δηλαδή στις 28 Ιουνίου στήνεται εκεί ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού με παραδοσιακούς χορούς συνοδεία άφθονου κρασιού και τοπικών εδεσμάτων.
Αν βρεθείς στην Κύθνο όμως επιβάλλεται μια βόλτα στα Λουτρά, έναν παραθαλάσσιο οικισμό στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, γνωστό φυσικά για τα ζεστά του νερά που αναβλύζουν από τις ιαματικές του πηγές, απ’ όπου και προέρχεται το όνομα Θερμιά. Για όσους βέβαια δεν ψάχνουν γιατρειά για κάποια πάθηση αλλά πιο δυνατές συγκινήσεις, και μάλιστα υποβρύχιες, εδώ λειτουργεί το κέντρο καταδύσεων Aqua Team.
Ο δύτης Μάνθος Μαρράς που διευθύνει το καταδυτικό κέντρο, περιγράφει εξάλλου το βυθό της Κύθνου ως έναν από τους ομορφότερους της Ελλάδας: κρυστάλλινα νερά και πλήθος θαλάσσιων οργανισμών πέρα από ψάρια όπως κοράλλια, σφουγγάρια, οστρακοειδή κ.ά. Ακόμα και για εκείνους που δεν έχουν ξανακάνει κατάδυση προτείνεται η λεγόμενη “κατάδυση εμπειρίας” που διαρκεί περίπου μια ώρα κάτω από το νερό (συνολικά τρεις) πάντα συνοδεία εκπαιδευτή και στοιχίζει 40 ευρώ από την παραλία και 50 από το σκάφος.
Σήμα κατατεθέν του νησιού και η Παναγία Κανάλα, ένα εκκλησάκι χωμένο σε ένα πευκόφυτο ακρωτήρι, το μοναδικό ίσως μέρος του νησιού με πλούσια βλάστηση. Στα πόδια της τρεις παραλίες από τις πιο γνωστές του νησιού, η Μικρή Άμμος, οι Αντώνηδες και η Μεγάλη Άμμος. Η εκκλησία γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο και εκεί, όπως και στην περίφημη Παναγία του Νίκους (Χώρα) αλλά και στο εκκλησάκι της Παναγίας της Στρατολάτισσας, διοργανώνονται πανηγύρια με ζωντανή παραδοσιακή μουσική και φαγητά μαγειρεμένα με μεράκι από τις νοικοκυρές του νησιού.
Τυχεροί όσοι μπορέσουν να σκαρφαλώσουν στο Βρυόκαστρο, την αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους κατοικήθηκε αδιάκοπα από τον 10ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 7ο μ.Χ., και από εκεί να αγναντέψουν το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο. Και χρησιμοποιώ τη λέξη “σκαρφαλώσουν” γιατί, προκειμένου να φτάσετε εκεί, το μονοπάτι (που δεν διαθέτει σήμανση) είναι σχετικά δύσβατο, γεμάτο αγκάθια, οπότε αν το επιχειρήσετε φροντίστε να έχετε ντυθεί κατάλληλα.
Αν πάντως βρεθείτε εκεί, σίγουρα η θέα θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω, πολύ περισσότερο αν μείνετε για το ηλιοβασίλεμα τη στιγμή που οι ακτίνες του ήλιου παίζουν κρυφτό με τις γύρω βουνοκορφές.
Οι παρθένες παραλίες
Η Κύθνος διαθέτει περίπου 90 παραλίες, με τις περισσότερες απ’αυτές, όπως αναφέρουν ντόπιοι, να είναι προσβάσιμες οδικώς (δεν πρόλαβα να πάω σε όλες φυσικά).
Παραλία σταρ του νησιού η Κολώνα – και πώς να μην είναι, αφού ξεχωρίζει απ’ όλες τις άλλες για τη μοναδική φυσική της ομορφιά. Πρόκειται για μια λωρίδα αμμουδιάς που χωρίζει τη θάλασσα και φτάνει να έχει μέχρι 30 μέτρα πλάτος. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού, σχετικά κοντά στον Μέριχα, ενώ αποτελεί πόλο έλξης για αρκετά σκάφη και πολλούς επισκέπτες.
Εκτός από τις παραλίες της Κανάλας (βλ. παραπάνω), που προσφέρονται για πιο οικογενειακές καταστάσεις, κάτι ανάλογο θα βρει κανείς στον Άγιο Στέφανο, στον Άγιο Δημήτριο, στα Φλαμπούρια και στο Κουρί. Όλες τους έχουν αμμουδιά αλλά και αρμυρίκια για να ξαποστάσετε αν δεν είστε εξοπλισμένοι με ομπρέλα θαλάσσης, που σίγουρα θα την χρειαστείτε στην Κύθνο με τις παρθένες παραλίες. Εκεί θα βρείτε επίσης ταβερνάκια για φαγητό.
Οι μοναδικές παραλίες που είναι σχετικά οργανωμένες και διαθέτουν beach bar με ξαπλώστρες είναι η Επισκοπή και η Απόκρουση.
Μια κοντινή και ασφαλής επιλογή για όσους μένουν στον Μέριχα και δεν διαθέτουν μεταφορικό μέσο είναι τα Μαρτινάκια, ενώ αν βρεθείτε στα Λουτρά μην παραλείψετε μια βουτιά από τον κοντινό κόλπο της Αγίας Ειρήνης, όπου το κύμα σκάει σχεδόν στα σκαλιά της εκκλησίας, και από το διπλανό Σχοινάρι.
Ανακαλύπτοντας τη θερμιώτικη κουζίνα
Το πιο χαρακτηριστικό θερμιώτικο έδεσμα είναι τα σφουγγάτα, αφράτες τυροκροκέτες φτιαγμένες από τρίμμα, ένα τοπικό μαλακό ανάλατο τυρί που αξίζει να το δοκιμάσετε και σε σαλάτα.
Το τρίμμα θα το γευτείτε επίσης αν φάτε ταραχτό, το οποίο φτιάχνεται σε δύο εκδοχές, η μία με σάλτσα ντομάτας και αυγό και η άλλη με τηγανητά κολοκύθια και πατάτες.
Αν και και η Κύθνος έχει έναν από τους μεγαλύτερους αλιευτικούς στόλους στις Κυκλάδες, και φυσικά θα βρείτε φρέσκο ψάρι, εδώ οι κάτοικοι μάλλον προτιμούν περισσότερο το κρέας. Γι’ αυτό και στα περισσότερα ταβερνάκια θα βρείτε κατσικάκι μαγειρεμένο με διάφορους τρόπους, φαγητά που εξάλλου οι ντόπιοι προσφέρουν και στις γιορτές που διοργανώνουν. Αξίζει επίσης να δοκιμάσετε το θερμιώτικο λουκάνικο, φτιαγμένο από χοιρινό, και τα κολόπια, όπως λένε τις χειροποίητες πίτες.
Για τα σφουγγάτα ξεχώρισα την ταβέρνα του Μηλά στον Άγιο Δημήτριο, για τα νόστιμα κρεατικά αλλά και το ταραχτό ντομάτας το Στέκι του Ντέτζη στη Χώρα ενώ για θαλασσινούς μεζέδες και κυρίως για το πιλάφι με γαρίδες το Αραξοβόλι στα Λουτρά.
Ρωτήστε για το γλυκό καρυδάκι, μπουκίτσες από βανίλια (γλυκό του κουταλιού), μπισκότο και ινδοκάρυδο. Θα το βρείτε σε φούρνους και σε μαγαζιά με γλυκά και αν είστε τυχεροί θα σας το τρατάρουν για επιδόρπιο.
Χρήσιμες πληροφορίες
Το νησί συνδέεται καθημερινά μια φορά την ημέρα με τον Πειραιά (3 ώρες) και μία ή δύο με το Λαύριο (2 ώρες).
Για την περιήγησή σας θα χρειαστείτε μεταφορικό μέσο, καθώς υπάρχουν μόνο δύο δρομολόγια λεωφορείων, (το ένα κάνει τη διαδρομή Χώρα – Λουτρά και το άλλο Δρυοπίδα – Κανάλα) και ταξί θαλάσσης που πηγαίνει στην παραλία της Κολώνας και κατόπιν ζήτησης σε οποιαδήποτε παραλία του νησιού.
Όσον αφορά τα καταλύματα, ένα δίκλινο δωμάτιο την υψηλή τουριστική περίοδο κοστίζει από 35 έως 70 ευρώ κατά μέσο όρο ενώ σημειώστε πως δεν υπάρχει κάμπινγκ.
Αν είστε λάτρεις της πεζοπορίας αξίζει να απευθυνθείτε στο Γραφείο Τουρισμού του Δήμου φτάνοντας στον Μέριχα για να μάθετε ό,τι νεότερο και να αντλήσετε πληροφορίες για τις περιπατητικές διαδρομές του νησιού (υπάρχουν γύρω στα 15 μονοπάτια που οδηγούν κυρίως σε παραλίες με μέγιστο χρόνο πεζοπορίας τη μιάμιση ώρα).
Τέλος, η “άχρηστη” ίσως πληροφορία για οποιαδήποτε άλλη φάση που δεν θα ανέφερα αν δεν είχαν εφαρμοστεί Capital Controls είναι ότι στο νησί υπάρχει κατάστημα της Alpha Bank και ATM της Πειραιώς.