Οι ιστορικές περιπέτειες των πραγμάτων που σφραγίζουν την καθημερινότητά μας
Η ζωή μας περιβάλλεται από διάφορα αντικείμενα τόσο κοινά που έχουν πάψει να μας προκαλούν ενδιαφέρον εδώ και καιρό.
Παρά την καθημερινή τους φύση όμως, κρύβουν πίσω τους υπέροχες ιστορίες για τους λόγους που εμφανίστηκαν στον κόσμο και τις πρώτες χρήσεις τους, έστω κι αν στο διάβα του ιστορικού χρόνου άλλαξαν ρότα και λειτουργία.
Ο σκοπός για τον οποίο πρωτοεμφανίστηκαν ήταν σαφώς διαφορετικός και πλέον ανήκει στα κιτάπια της Ιστορίας…
Μαύρο φόρεμα
Σταθερά σήμερα σε κάθε γυναίκεια γκαρνταρόμπα, το μαύρο φόρεμα έχει τη δική του πικρή ιστορία να διηγηθεί. Γιατί πριν από τη δεκαετία του 1920 φοριόταν αποκλειστικά από χήρες και χαροκαμένους συγγενείς για να δείξουν το πένθος τους για τον εκλιπόντα. Οι άντρες φορούσαν μαύρα κοστούμια και οι γυναίκες μαύρα φορέματα, με τις υπερβολές να μη λείπουν, όπως η βασίλισσα Βικτορία που το φορούσε για 40 ολόκληρα χρόνια για να πενθήσει τον χαμό του συζύγου της, πρίγκιπα Αλβέρτου.
Το μαύρο φόρεμα έγινε ξαφνικά αντικείμενο μόδας το 1926, όταν η Κοκό Σανέλ έφτιαξε τα πρώτα μικροσκοπικά μαύρα φορέματα για τις σταρ του Χόλιγουντ, γεννώντας στην πορεία μια μόδα που ερχόταν για να μείνει…
T-Shirt
Το πρώτο T-shirt φορέθηκε από τους αμερικανούς ναύτες κατά τον Ισπανο-Αμερικανικό Πόλεμο του 1898 και δεν ήταν τίποτα άλλο από φανελάκι κάτω από τη στρατιωτική στολή. Τα πληρώματα των υποβρυχίων το φόρεσαν αργότερα ως στολή εργασίας, καθώς ήταν άνετο και κατάλληλο για τις επίπονες δουλειές στα έγκατα της θάλασσας. Ο βολικός σχεδιασμός υιοθετήθηκε κάποια στιγμή από τον αμερικανικό στρατό, που το χορηγούσε τώρα στους νεοσύλλεκτους. Φτηνό και εύκολο στο πλύσιμο, οι μητέρες άρχισαν μετά να το φοράνε στα παιδιά τους που λερώνονταν διαρκώς.
Ήταν στη δεκαετία του 1950 όταν το κοντομάνικο μπλουζάκι εργασίας έχασε τη χρήση του ως φανέλα και κοσμούσε τώρα τα ράφια των καταστημάτων ρουχισμού ως τελευταία λέξη της μόδας! Ιστορική εδώ μένει η αμερικανική φίρμα Tropix Togs, η οποία εξασφάλισε τα αποκλειστικά δικαιώματα από την Disney ώστε να ντύσει τον Μίκι Μάους και τους άλλους ήρωες με το χαρακτηριστικό T-Shirt. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, διάφορα σχέδια και είδη λαιμόκοψης κυκλοφορούσαν για το ανάρπαστο πια μπλουζάκι…
Ψηλοτάκουνα
Άλλο ένα σύμβολο της γυναικείας γκαρνταρόμπας, το ψηλοτάκουνο φτιάχτηκε αρχικά για τους πέρσες στρατιώτες του 16ου αιώνα! Δεν προοριζόταν βέβαια για περπάτημα, αλλά δημιουργήθηκε για τους έφιππους ώστε να βελτιωθεί η ισορροπία και η σταθερότητά τους πάνω στη σέλα την ώρα που εκτόξευαν τα φαρμακερά τους βέλη.
Τα ψηλοτάκουνα εισέβαλλαν στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα ως άλλη μια στιλιστική υπερβολή της αριστοκρατίας: ξεκάθαρα πανδύσκολα στο περπάτημα, ήταν το καλύτερο σύμβολο ότι φοριόνταν από αυτούς που δεν είχαν ανάγκη ούτε να δουλεύουν ούτε να περπατούν μεγάλες αποστάσεις, καθώς είχαν τις άμαξές τους. Ως σύμβολο της αντρικής αριστοκρατίας, πέρασε κατόπιν στις δούκισσες και τις συζύγους των ευγενών, στην προσπάθειά τους να ταιριάζουν στιλιστικά με τους άντρες τους: οι αριστοκράτες φορούσαν πιο χοντρά τακούνια και οι βαρόνες σαφώς λεπτότερα και πιο κομψά στο μάτι…
Χαρτί περιτυλίγματος με φυσαλίδες
Το νάιλον ρολό συσκευασίας με τις φουσκάλες είναι γνωστό σε όλους, καθώς οι περισσότεροι αρεσκόμαστε να σκάμε τις φυσαλίδες του! Σήμερα χρησιμοποιείται για προστασία των αντικειμένων κατά τη μεταφορά τους, αν και η αρχική του χρήση ήταν σαφώς διαφορετική.
Το ιδιαίτερο και διάφανο φιλμ συσκευασίας εφευρέθηκε το 1957 από τον Άλφρεντ Φίλντινγκ και τον Μαρκ Σαβάν, όταν οι δυο άντρες έραψαν μεταξύ τους δυο κουρτινάκια μπανιέρας για να φτιάξουν μια ταπετσαρία με φυσαλίδες αέρα στο εσωτερικό της. Είμαστε στη δεκαετία του 1950, τότε που η ταπετσαρία είχε γίνει παγκόσμια μόδα και όλων των λογιών οι διακοσμητικές υπερβολές για τον τοίχο είχαν ήδη κυκλοφορήσει, οι δυο άντρες ήθελαν λοιπόν κάτι το διαφορετικό. Ως ταπετσαρία πάτωσε φυσικά και οι δυο σχεδιαστές επέστρεψαν στο εργαστήριο, αποφασίζοντας τώρα να πουλήσουν τις φυσαλίδες τους ως μονωτικό υλικό για θερμοκήπια. Επίσης αποτυχία!
Λίγο αργότερα, ένας μαρκετίστας ονόματι Φρέντερικ Μπάουερς το διαφήμισε στην IBM ως προστατευτικό για τις μεταφορές του νέου της υπολογιστή IBM 1401. Ο κολοσσός το λάτρεψε και απέστειλε 10.000 μηχανήματα με το χαρτί περιτυλίγματος, αλλάζοντας έτσι τη μοίρα της αποτυχημένης ταπετσαρίας…
Μαξιλάρι
Γιατί αναγκάστηκε ο άνθρωπος να κοιμάται με μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του; Μα για να μην μπαίνουν ζουζούνια και μικροοργανισμοί στη μύτη, τα αυτιά και το στόμα του κατά τη διάρκεια του ύπνου! Το μαξιλάρι ήταν ήδη σε χρήση στους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας τουλάχιστον πριν από 9.000 χρόνια, αν και τότε ήταν απλή σκαλισμένη πέτρα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν επίσης, αν και αυτοί το ήθελαν για να στηρίζουν απλώς το κεφάλι τους κατά τη διάρκεια του ύπνου, μιας και το θεωρούσαν -δικαίως- το σημαντικότερο μέλος του σώματός τους.
Οι αρχαίοι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν επίσης σκληρά μαξιλάρια, παρά το γεγονός ότι ήξεραν πώς να φτιάχνουν μαλακότερα, καθώς πίστευαν ότι τα μαλακά μαξιλάρια αποστέγνωναν τον οργανισμό από την ενέργειά του και δεν ήταν αποτελεσματικά στο να διώχνουν τους δαίμονες. Οι Αφρικανοί κοιμούνταν με μαξιλάρια γιατί θεωρούσαν ότι ήταν το μέσο σύνδεσης του ανθρώπου με τα προγονικά πνεύματα, την ίδια ώρα που οι γκέισες της Ιαπωνίας χρησιμοποιούσαν μικρά και σκληρά μαξιλάρια για να μη χαλάνε οι ευαίσθητες κομμώσεις τους. Στην ιστορική Ευρώπη βέβαια τα μαξιλάρια θεωρούνταν σύμβολο αδυναμίας και οι σκληροτράχηλοι άντρες δεν τα ήθελαν, με τον βασιλιά της Αγγλίας, Ερρίκο Η’, να απαγορεύει καθολικά τη χρήση τους στην Αγγλία, εκτός από τις εγκυμονούσες.
Τα μαξιλάρια έγιναν μαλακότερα και η χρήση τους γενικεύτηκε μόνο κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, όταν άρχισαν να βγαίνουν μαζικά από τις γραμμές παραγωγής των κλωστοϋφαντουργείων…
Γραβάτα
Οι απαρχές της γραβάτας χάνονται στον χρόνο και συναίνεση δεν υπάρχει για την εμφάνισή της. Κατά μία θεωρία, ήταν η άμεση εξέλιξη του μαντιλιού που φορούσαν άλλοτε οι άντρες για να προστατεύουν τον λαιμό από το δριμύ ψύχος, το οποίο λειτουργούσε παράλληλα και ως χαρτομάντιλο, αν και η δημοφιλέστερη εκδοχή παραμένει ότι ήταν οι Κροάτες αυτοί που την εφηύραν: ήταν κατά τη διάρκεια του Τριαντακονταετή Πολέμου που οι κροάτες στρατιώτες την έβαλαν στον λαιμό τους τόσο για να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο στο πεδίο της μάχης όσο και για να συγκρατεί τους γιακάδες των πουκαμίσων τους.
Μετά τον πόλεμο, οι κομψευόμενοι γάλλοι στρατιώτες την εισήγαγαν στη Γαλλία και έγινε αμέσως στιλιστική σταθερά στην υψηλή κοινωνία. Παρά το γεγονός ότι ήταν το απόλυτο αντρικό αξεσουάρ, στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 άρχισε να φοριέται δειλά δειλά και από τη γυναίκα, αν και για το χαρακτηριστικό της σχήμα υπεύθυνος ήταν ο Τζέσε Λάνγκσντορφ, ο οποίος πατεντάρισε το 1924 την ιδιαίτερη μέθοδο παρασκευής της…