Οι Ιάπωνες είναι ο ορισμός του «ζω για να δουλεύω» και αρνούνται κατηγορηματικά να φύγουν από το γραφείο ακόμα και όταν δικαιούνται άδεια. Ετσι η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να τους υποχρεώσει να παίρνουν άδειες, ψηφίζοντας σχετικό νόμο.
Σε μία προσπάθεια να κατανοήσει την εργασιακή κουλτούρα των Ιαπώνων, το Associated Press μίλησε με μία εκπρόσωπο της γενιάς των εργασιομανών.
Η 36χρονη Ερικο Σεκιγκούτσι θα μπορούσε να είναι περιζήτητη φίλη και σύντροφος και να όργωνε τα βράδια τη νυχτερινή ζωή της πόλης. Ομως εργάζεται στην Ιαπωνία, ένα έθνος που ζει και αναπνέει για να δουλεύει.
Δουλεύει πάνω από 14 ώρες την ημέρα για μια σημαντική εμπορική εταιρεία, με επιπλέον πρωινές συναντήσεις πρωί και υπερωρίες, ενώ την υπόλοιπη μέρα επικοινωνεί διαδικτυακά με τους πελάτες.
Η ίδια χρησιμοποίησε από τις συνολικά 20 πληρωμένες μέρες άδειας που δικαιούται, μόνο τις 8, κι αυτές επειδή είχε αρρωστήσει. «Κανείς άλλος δεν χρησιμοποιεί τις μέρες των διακοπών του» εξηγεί η ίδια μιλώντας στο Associated Press, σε μία συνέντευξη που χρειάστηκε να επαναπρογραμματιστεί αρκετές φορές, μέχρι να βρει η ίδια χρόνο να φύγει από το γραφείο της έστω για λίγο.
Τώρα η κυβέρνηση θέλει να τα αλλάξει όλα αυτά. Η νομοθεσία που θα υποβληθεί κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συνόδου για τη διασφάλιση των εργαζομένων, θα καταστήσει νομική ευθύνη του εργοδότη να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι του παίρνουν όλες τις ημέρες των διακοπών τους.
Μέρος του προβλήματος είναι ότι πολλοί άνθρωποι φοβούνται τη δυσαρέσκεια από τους συναδέλφους αν παίρνουν ρεπό, γιατί στην Ιαπωνία, μόνο οι «λαπάδες» χρησιμοποιούν όλες τις μέρες των διακοπών τους.
Αυτό έχει μεγάλο κοινωνικό κόστος. Η Σεκιγκούτσι ανησυχεί ότι ποτέ δεν θα παντρευτεί και δε θα βρει αγόρι, όσο είναι στο γραφείο.
Ο εργασιομανής τρόπος ζωής και η συναφής απροθυμία των ζευγαριών να αναθρέψουν τα παιδιά εδώ και καιρό κατηγορείται ως παράγοντας πίσω από την πτώση του ποσοστού γεννήσεων που υπονομεύει την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Η δουλειά κυριολεκτικά μέχρι θανάτου είναι μια τραγωδία τόσο κοινή στην Ιαπωνία ώστε έχει επινοηθεί ένας όρος για αυτή «Karoshi». Η κυβέρνηση εκτιμά ότι καταγράφονται περίπου 200 θάνατοι Karoshi ετησίως από αιτίες όπως η καρδιακή προσβολή ή η εγκεφαλική αιμορραγία μετά από πολλές ώρες εργασίας. Παράλληλα υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ψυχικής κατάθλιψης και αυτοκτονιών από υπερκόπωση που ομως δεν υπολογίζονται ως Κaroshi.
Περίπου 22% των Ιαπώνων εργάζονται περισσότερες από 49 ώρες την εβδομάδα, σε σύγκριση με το 16% των Αμερικανών, και το 11% των Γάλλων και των Γερμανών, σύμφωνα με τα στοιχεία από την ιαπωνική κυβέρνηση. Παράλληλα οι Νοτιοκορεάτες φαίνεται να είναι ακόμα πιο εργασιομανείς, με ποσοστό 35%.
Ενας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι γιατί οι νεότεροι εργαζόμενοι αισθάνονται άβολα να πάνε σπίτι πριν τα αφεντικά τους. Εργάζονται υπερωρίες δωρεάν και αυτό είναι διαδεδομένο.
Οι περιγραφές θέσεων εργασίας τείνουν επίσης να είναι ασαφείς, κυρίως σε επαγγέλματα σε υπαλληλικές θέσεις, που σημαίνει ότι αν ένα άτομο πάρει άδεια, η δουλειά του φορτώνεται στους άλλους.
Ο νέος νόμος θα επιτρέψει τα πιο ευέλικτα ωράρια εργασίας και προτρέπει τους γονείς να περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, για παράδειγμα, όταν το σχολείο είναι κλειστό.
Παρά το γεγονός ότι η Ιαπωνία είναι διαβόητη για τη σκληρή δουλειά, είναι εξίσου γνωστή για την αναποτελεσματικότητα και τη γραφειοκρατία. Οι εργαζόμενοι κάθονται στη δουλειά στο όνομα του ομαδικού πνεύματος, παρά την αμφίβολη απόδοση και την παραγωγικότητα.
Οι ειδικοί λένε ότι η νομοθεσία είναι μια αρχή, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις ρίζες του προβλήματος.