«Ο καρκίνος νικιέται, για να μην πω νικήθηκε. Στα επόμενα 10 χρόνια θα είναι μία χρόνια νόσος». Αυτό δήλωσε ο Γιάννης Σπηλιώτης, Πατρινός χειρουργός – ογκολόγος, διευθυντής Κλινικής Αντιμετώπισης Περιτοναϊκής Κακοήθειας και Χειρουργικής Ογκολογίας στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Αναλυτικότερα, ο Γιάννης Σπηλιώτης είναι γέννημα – θρέμμα Πατρινός και ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός στην τοπική κοινωνία, με την οποία διατηρεί στενούς δεσμούς και επισκέπτεται συχνά. Μάλιστα, 2 από τους γιους του σπουδάζουν στην Ιατρική Σχολή της Πάτρας.
Ο κ. Σπηλιώτης γεννήθηκε στα 1959, στην περιοχή κοντά στο στάδιο της Παναχαϊκής, πήγε στο 26ο Δημοτικό Σχολείο στην περιοχή της Αγίας Σοφίας, στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων (ήταν εξατάξιο τότε) και τις δύο τελευταίες τάξεις φοίτησε στο 5ο Λύκειο Αθηνών στα Εξάρχεια.
Το 1977 εισήχθη στην Ιατρική Σχολή των Πατρών, μάλιστα υπήρξε ένας από τους 60 πρώτους φοιτητές της Σχολής, η οποία ιδρύθηκε εκείνη τη χρονιά. Αμέσως μετά την ειδικότητα που έλαβε στο νοσοκομείο του «Αγίου Ανδρέα» ο κ. Σπηλιώτης, εργάστηκε ως χειρουργός στο Ινστιτούτο Καρκίνου πανεπιστημίου Montpellier Γαλλίας, από όπου επέστρεψε στην Πάτρα, το 1992.
Από το 1993 μέχρι και το 1997 υπηρέτησε στην Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Πατρών και στη συνέχεια, μέχρι το 2009, στην Χειρουργική Κλινική Νομαρχιακού Νοσοκομείου Μεσολογγίου και στη συνέχει υπηρέτησε ως Συντονιστής Διευθυντής Α’ Χειρουργικού Τμήματος στο νοσοκομείο Μεταξά στον Πειραιά, ενώ έχει πλούσιο επιστημονικό και συγγραφικό έργο.
Ο κ. Σπηλιώτης, μίλησε στο Πρακτορείο 104,9 FM, με αφορμή την εισήγησή του για τον καρκίνο «Ποιος είσαι; Που ζεις; Πώς ζεις;» στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Ιατρικής Πρωτοπορίας και Καινοτομίας AMLI 2018 (Athens Medical Leadership and Innovation Conference 2018), που πραγματοποιήθηκε από τις 23 έως τις 25 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
«Μη φοβηθείς και μην αργήσεις γλυκοχαράζει η νίκη», αναφέρει χαρακτηριστικά για το θέμα σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 Μυστικά Υγείας» ο χειρουργός-ογκολόγος, διευθυντής Κλινικής Αντιμετώπισης Περιτοναϊκής Κακοήθειας και Χειρουργικής Ογκολογίας στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Γιάννης Σπηλιώτης.
Ο τίτλος της ομιλίας του αποτελεί και τον τίτλο του βιβλίου του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ιανός» και πραγματεύεται τους μηχανισμούς του καρκίνου, απαντώντας σε κρίσιμα ερωτήματα που ταλανίζουν πολλούς συνανθρώπους μας που βιώνουν αυτή την περιπέτεια.
Μέχρι και 30% των καρκίνων οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση
Το πρώτο ερώτημα «Ποιος είσαι» ερμηνεύεται σύμφωνα με τον κ. Σπηλιώτη ως ένα ερώτημα σχετικά με το γενετικό υπόβαθρο. «Έχει αποδειχθεί ότι ένα 25-30% των καρκίνων οφείλονται σε μία κληρονομική προδιάθεση, που κάτω από συγκεκριμένες
συνθήκες μπορεί να εκφραστεί. Έχοντας από τις αρχές του 2000 αποκωδικοποιήσει το ανθρώπινο γονιδίωμα, μπορούμε πια να έχουμε προγνωστικούς παράγοντες, και να κάνουμε έγκαιρη πρόληψη παρεμβαίνοντας σε αυτά τα άτομα, για να μην αναπτύξουν κακοήθειες. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι η Αντζελίνα Τζολί με τη διπλή μαστεκτομή, πριν από μερικά χρόνια». Ωστόσο όπως αναφέρει ο χειρουργός υπάρχουν και κάποια
σύνδρομα, που έχουν κληρονομική προδιάθεση και «αν κάποιος σε μία οικογένεια εμφανίσει πχ ένα μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς, τότε αφαιρείται ο θυρεοειδής από όλη την οικογένεια». Το δεύτερο ερώτημα «Πού ζεις;» έχει να κάνει όπως λέει ο κ. Σπηλιώτης με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, που σε κάποιες περιοχές ή υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι άνθρωποι αναπτύσσουν καρκίνο, για διάφορους λόγους.
Το ξύπνημα πριν τις έξι αυξάνει τις πιθανότητες καρκινογένεσης
Και το τρίτο ερώτημα «Πώς ζεις;» έχει να κάνει με τις συνήθειες της καθημερινότητας που επίσης μπορεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις να ενεργοποιήσουν μηχανισμούς καρκινογένεσης. Ένα παράδειγμα, όπως λέει στο Πρακτορείο Fm ο κ. Σπηλιώτης,
είναι το πρωινό ξύπνημα πριν τις έξι, που έχει φανεί ότι μπορεί να αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου, «γιατί στις έξι και τέταρτο ο εγκέφαλος μας δίνει εντολή στα επινεφρίδια, να εκκρίνουν την κορτιζόλη,
που είναι η ορμόνη του στρες. Όταν κάποιος ξυπνήσει πεντέμισι δεν έχει αυτόn τον προφυλακτικό παράγοντα, και το στρες, το οποιοδήποτε στρες, μπορεί να ενεργοποιήσει μηχανισμούς καρκινογένεσης, πχ συναισθηματικό στρες. Το διαζύγιο αυξάνει τον επιπολασμό του καρκίνου του μαστού. Ή η απόλυση σε έναν άνδρα αυξάνει τον επιπολασμό στον καρκίνο του πνεύμονα. Άλλο παράδειγμα είναι η βαφή των μαλλιών περισσότερο από 9 φορές το χρόνο, που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης λευχαιμιών».
Δεν σημαίνει βέβαια ότι όποιος βάφει τα μαλλιά του περισσότερες από εννέα φορές το χρόνο ή κάποιος που χώρισε θα πάθει οπωσδήποτε καρκίνο, τονίζει ο γιατρός. «Αλλά, ο τρόπος ζωής, η άσκηση, η σωστή διατροφή, παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη. Χρειάζεται υγειονομική διαφώτιση στο επίπεδο του Λυκείου, για μία σειρά από πράγματα όπως το κάπνισμα, το να οδηγείς χωρίς κράνος μοτοσυκλέτα κλπ».
«Μη φοβηθείς και μην αργήσεις γλυκοχαράζει η νίκη»
Όσον αφορά το «γιατί σε εμένα», ένα ερώτημα που ταλανίζει τις ψυχές και το μυαλό πολλών ασθενών ο Γ. Σπηλιώτης λέει χαρακτηριστικά: «Το γιατί σε μένα το οποίο το έθεσε και μετάνιωσε την ίδια στιγμή ο Μακαριστός Χριστόδουλος, είναι γιατί όλοι μας έχουμε την ψευδαίσθηση της αθανασίας. Δημιουργηθήκαμε καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση. Ξεχάσαμε όμως ότι το καθ’ ομοίωση δεν είναι ενδεχόμενα της παρούσης στιγμής, αλλά κάπου στο μέλλον.
Ο καρκίνος νικιέται, για να μην πω νικήθηκε. Στα επόμενα δέκα χρόνια ο καρκίνος θα είναι μία χρόνια νόσος. Όπως ήταν παλιά η φυματίωση, όπως είναι τώρα ο σακχαρώδης διαβήτης. Θα ζεις 25-30 χρόνια και μπορεί να πεθαίνεις είτε από επιπλοκή του καρκίνου ή από κάποιο άλλο πρόβλημα». Έχουμε κατορθώσει και είμαστε σε μία λεωφόρο νίκης.
Από το 1970 έως το 2010 «δώσαμε» 15 χρόνια επιπλέον ζωής, τονίζει ο διακεκριμένος χειρουργός, εξηγώντας ότι το 70 ασθενείς πέθαιναν σε έξι μήνες ή ένα χρόνο, ενώ το 2010 αντίστοιχοι ασθενείς μπορεί να «κέρδισαν» 15 και 16 χρόνια. «Και αυτό που εγώ λέω για τον καρκίνο είναι: Μη φοβηθείς και μην αργήσεις γλυκοχαράζει η νίκη».