Οι περισσότεροι από εμάς -αν είμαστε αρκετά τυχεροί ώστε να τους έχουμε κοντά μας για πολλά χρόνια- θα το βιώσουμε: Θα παρακολουθήσουμε το γήρας να καταρρακώνει τους πιο αγαπημένους μας ανθρώπους, τους γονείς μας. Θα τους δούμε, από ακμαίους και σφρηγιλούς, πρόθυμους να βοηθήσουν με το μεγάλωμα των παιδιών μας, να τρέξουν ξοπίσω τους στο πάρκο να τα πάνε για μπάνιο στη θάλασσα, να αρχίζουν σιγά-σιγά να μειώνουν τις επισκέψεις τους. Να δυσκολεύονται να σηκωθούν από την πολυθρόνα, να ξεχνούν και να χάνουν πολύ εύκολα την υπομονή τους, ακόμα και με τα λατρεμένα τους εγγόνια.
Το να έχεις τους ηλικιωμένους πλέον γονείς σου κοντά σου είναι ταυτόχρονα απολαυστικό, αλλά και τρομερά επίπονο. Ο χαρακτήρας τους σίγουρα ‘μαλακώνει’ -δεν έχουν πλέον κουράγιο για αψιμαχίες και δεν βρίσκουν και το νόημα. Καταλαβαίνουν πως ο χρόνος τους στερεύει και, ειδικά αν έχουν χάσει το άλλο τους μισό, συνειδητοποιούν ότι πλέον βασίζονται σε εμάς, άρα όσο κάνουμε εμείς υπομονή μαζί τους, άλλο τόσο θα πρέπει να κάνουν κι εκείνοι μαζί μας. Άρα να είναι τόσο επίπονο το συναίσθημα, ότι μεγαλώνουν, όσο είναι και για εμάς;
Ο Dr. Ken Druck, ειδικός σε προβλήματα ψυχικής υγείας αλλά και γήρατος, καθώς και συγγραφέας των βιβλίων Raising an Aging Parent, Courageous Aging και The Real Rules of Life υποστηρίζει πως η θλίψη που προκαλεί η σκέψη, ότι οι γονείς μας γερνούν είναι απόλυτα φυσιολογική και αντί να κρυβόμαστε από αυτήν, προσπαθώντας να την σπρώξουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας, έχει νόημα να σκεφτούμε τα παρακάτω:
1. Βρείτε το θάρρος και την δύναμη να αποδεχθείτε τον κύκλο της ζωής. Θα ζήσουμε. Και θα πεθαίνουμε. Η απώλεια ενός γονέα είναι μέρος του κύκλου της ζωής. Το να βλέπουμε τη μητέρα και τον πατέρα που μας έδωσαν ζωή να γερνούν και να πεθάνουν είναι αναμφισβήτητα λυπηρό. Το ότι τους είχαμε γονείς μας, όμως, και βιώσαμε τον πλούτο της σχέσης μας μαζί τους είναι από μόνο του αιτία γιορτής. Και λόγος ευγνωμοσύνης. Καθώς αντιμετωπίζουμε το γήρας και το τέλος των ημερών τους, έχουμε επίσης την ευκαιρία να μοιραστούμε μαζί τους ένα νέο είδος αγάπης και τρυφερότητας.
2. Γίνετε ένας ικανός φροντιστής. Κρατήστε, φροντίστε, καθησυχάστε, προστατέψτε και αγαπήστε τους γονείς σας με αξιοπρέπεια και σεβασμό, όταν δεν μπορούν πλέον να φροντίσουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Έχουν σκουπίσει τον ποπό σας χίλιες φορές όταν ήσασταν παιδιά -τώρα ήρθε η ώρα να κάνετε το ίδιο.
3. Εκτονωθείτε όταν είναι απαραίτητο. Ίσως χρειαστεί να χτίσετε ένα ηχομονωμένο δωμάτιο ουρλιαχτών στο υπόγειό σας, ή απλά να φωνάξετε χώνοντας το πρόσωπό σας στο μαξιλάρι. Λίγοι άνθρωποι μπορούν να μας μεταμορφώσουν σε ανήμπορους 9χρονους, αλλά οι γονείς μας έχουν αυτή τη δύναμη. Το ανθρώπινο σώμα δεν φτιάχτηκε για να αντέχει τις πληγές της απογοήτευσης, της ενοχής και του θυμού που μπορούν να μας προκαλέσουν οι γονείς μας, οπότε εκδηλώστε τα συναισθήματά αυτά με τρόπους που δεν θα πληγώσουν τους ανθρώπους που αγαπάτε.
4. Τιμήστε και γιορτάστε τη ζωή τους όσο βρίσκονται ακόμα εδώ. Δώστε τους την απόλυτη αγάπη, συμπόνια, και συγχώρεσή σας, χωρίς να περιμένετε τίποτα ως ανταπόδοση. Φορέστε τα κοσμήματα, τα φιλιά και τις θυσίες που έδωσαν για εσάς με υπερηφάνεια. Διαβεβαιώστε τους ότι έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν και βοηθήστε τους να βρουν λίγη γαλήνη και χαρά στην κάθε τους μέρα.
5. Γνωρίστε τους ακόμα καλύτερα. Συντονιστείτε με αυτό που συμβαίνει στον κόσμο τους. Μην προβάλλετε τα δικά σας συναισθήματα, τις ερμηνείες και τις υποθέσεις σας σε αυτούς. Κάντε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου και μετά ακούστε. Μάθετε τι βαραίνει περισσότερο τις καρδιές τους, τι τις κάνει να τραγουδούν και τι τους ενθουσιάζει. Ζητήστε τους να σας πουν ιστορίες από το παρελθόν τους και από τις προηγούμενες γενιές στην οικογένειά σας. Σκεφτείτε να καταγράψετε αυτές τις ιστορίες και τα γεγονότα για τις μελλοντικές γενιές για να καταλάβουν από πού ήρθαν.
6. Να είστε εκεί όταν σας χρειάζονται. Περιμένετε να σας ζητήσουν μια συμβουλή προτού την δώσετε. Και δυσκολεύονται να ζητήσουν βοήθεια, δώστε τους μερικές εναλλακτικές για να διαλέξουν. Εάν αρνούνται πεισματικά τη βοήθεια, μπορεί να είναι καιρός να γίνετε πιο αυστηροί. Μιλήστε με ενδιαφέρον, αλλά και αμεσότητα και σεβασμό, χωρίς πανικούς και να είστε υπομονετικοί, αφήνοντάς τους χρόνο να αποφασίσουν αυτό που για εκείνους είναι καλύτερο.
7. Αν και μπορεί να είναι το πιο δύσκολο πράγμα που θα χρειαστεί να κάνετε ποτέ, βοηθήστε τους να πεθάνουν με αξιοπρέπεια όταν έρθει εκείνη η ώρα. Κάντε το για εκείνους όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο. Και οπλιστείτε με δύναμη ώστε να τους απελευθερώσετε όταν είναι σαφές ότι η ποιότητα ζωής τους έχει χαθεί.
8. Συνεχίστε να αγαπάτε και να τιμάτε το πνεύμα τους και αφού “φύγουν”.
9. Δώστε στον εαυτό σας τον χρόνο που χρειάζεται για να θρηνήσει. Όσο ανεξάρτητος και αυτόνομος μπορεί να είστε, και όσο κι αν είχατε γίνει εσείς γονιός στους γονείς σας, το πιθανότερο είναι ότι είστε περισσότερο εξαρτημένοι και προσκολλημένοι στους ηλικιωμένους γονείς σας από όσο νομίζετε. Δεχθείτε την αγάπη και την υποστήριξη των γύρω σας για να αντέξετε τη θλίψη του θανάτου τους. Βρείτε το θάρρος, τη δύναμη και την πίστη για να συμβιβαστείτε με το τέλος της ζωής τους και να συνεχίσετε τη δική σας ζωή, γράφοντας νέα κεφάλαια σε αυτήν όταν θα είστε ξανά σε θέση.
Κάνοντας αυτά τα βήματα, λέει κλείνοντας ο Δρ. Druck, θα μπορέσετε να είστε όσο το δυνατόν καλύτερα παιδιά ή εγγόνια για εκείνους. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσουν να μετατρέψετε τη θλίψη σας σε αγάπη, καθώς παρακολουθείτε τους γονείς σας να μεγαλώνουν. Να είστε ευγνώμονες που είχατε αυτούς τους καλούς ανθρώπους για γονείς σας – και τιμήστε τους συνεχίζοντας εσείς και τα παιδιά σας αυτόν τον άγνωστο, μυστηριώδη και θαυμάσιο κύκλο της ζωής.