Στο Παρίσι, οι κεντρικές γειτονιές θυμίζουν χωριό και η ενοικίαση σπιτιού γίνεται ξανά προσιτή. Υπάρχει τρόπος τελικά;
Μια Κυριακή με ήλιο και δροσιά και ξαφνικά, στην περιοχή του 14ου διαμερίσματος του Παρισιού, στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, βλέπεις ένα μεγάλο τραπέζι με δεκάδες παρέες καλεσμένων. Όλοι τους έχουν φέρει κάτι σχετικό με τυρί. Είναι ένα μεσημεριανό γεύμα αφιερωμένο στην τυροκομία της Γαλλίας. Ο Σαρλ ντε Γκολ, που κάποτε είχε αναρωτηθεί «πώς κυβερνάς μια χώρα που έχει 300 διαφορετικά είδη τυριού;», σίγουρα θα γελούσε. Είναι άλλη μια συνάντηση της πρωτοβουλίας των «Σούπερ Γειτονιών» που δημιούργησε το 2017 ο συνταξιούχος δημοσιογράφος και μόνιμος κάτοικος Παρισιού, Πατρίκ Μπερνάρντ.
Αυτή η κοινωνικού χαρακτήρα πρωτοβουλία περιλαμβάνει περισσότερα από 2.000 άτομα, που συμμετέχουν σε μια σελίδα στο Facebook με το ίδιο όνομα, αλλά και σε μικρότερα γκρουπ στο WhatApp, αφιερωμένα σε συγκεκριμένα θέματα, όπως «θέλω να βρω κάποιον για να πηγαίνει βόλτα το κατοικίδιο μου» ή «θέλω να επιδιορθώσω το φούρνο μου».
Επίσης, αυτή η μικρο-κοινότητα διοργανώνει σε εβδομαδιαία βάση γεύματα τύπου brunch και συναθροίσεις για κρασί, με απόλυτα εθελοντικό χαρακτήρα. Σε ετήσια βάση κάνουν το “La Table d’ Aude”, ένα δείπνο πανηγυρικού χαρακτήρα, που γίνεται σε ένα τραπέζι μήκους 400 μέτρων(!) στη μέση κεντρικού δρόμου, με πολλές εκατοντάδες καλεσμένους.
Σύμφωνα με τον Μπερνάρντ, κάθε στρατηγική ανάπτυξης αστικού σχεδιασμού, πρέπει να βασίζεται στις μικρογειτονιές, στα «χωριά των τριών λεπτών» όπως ο ίδιος αποκαλεί και εκτιμά πως μόνο στο Παρίσι υπάρχουν τουλάχιστον 150. Με την πρωτοβουλία των Σούπερ Γειτονιών, επιδιώκεται αρχικά ο πολλαπλασιασμός της επικοινωνίας των ανθρώπων που ζουν σε μια γειτονιά.
Αν μιλούν μεταξύ τους τρεις φορές τη μέρα, γιατί να μη μιλούν πενήντα, αναρωτιέται ο Μπερνάρντ στους New York Times. Με το να φέρει τους γείτονες του πιο κοντά, οραματίζεται τη βελτίωση της ποιότητας της αστικής συμβίωσης. Η παρέα και η αλληλοϋποστήριξη ανάμεσα σε ανθρώπους που ζουν κοντά, μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα για να καταπολεμηθεί η μοναξιά, να αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες και να επιστρέψουν οι γειτονιές, κόντρα στον εξευγενισμό των πόλεων και την επέλαση του υπερτουρισμού. Αρκεί όμως μόνο αυτό;
Ναι, η γειτονιά αντεπιτίθεται
Το project της Σούπερ Γειτονιάς βρίσκεται στην κεφαλή μιας «αντεπίθεσης» από παρόμοιες πρωτοβουλίες που έχουν ήδη ξεκινήσει σε Ισπανία, Σουηδία, Καναδά. Στη Βαρκελώνη μέσω του Barcelona Superblock, αναπτύσσονται 503 μικρογειτονιές, με έμφαση στο πράσινο, στην προστασία των κατοικιών και στην ενθάρρυνση της τοπικής επιχειρηματικότητας.
Στη Στοκχόλμη επίσης, το πρόγραμμα Vinnova κινείται στην ίδια λογική με αυτή των Σούπερ Γειτονιών, με την κατασκευή ειδικών, λυόμενων επίπλων μεγάλης έκτασης, που μετακινούνται εύκολα στο δρόμο. Στο Παρίσι, τον περασμένο Ιούνιο ψηφίστηκε το Σχέδιο Τοπικής Αστικής Ανάπτυξης, που έχει ως στόχο την αλλαγή της χρήσης εγκαταλελειμμένων ακινήτων και την πλήρη αναμόρφωση τους ώστε να δοθούν ως πρώτες κατοικίες, την αυστηροποίηση των κριτηρίων για τη βραχύβια μίσθωση ακινήτων, την ανάπτυξη του πρασίνου και την παροχή κινήτρων σε νέους για τη δημιουργία μικρών επιχειρήσεών.
Η εγγύτητά, το να έρθουμε πιο κοντά και να νοιαστούμε για τις γειτονιές μας, είναι το πρώτο βήμα, σύμφωνα με τον Κάρλος Μορένο, καθηγητή Αστικής Ανάπτυξης που ζει στο Παρίσι και εργάζεται για τον μετασχηματισμό του αστικού ιστού της πόλης, ώστε να αλλάξει η κοινωνική, περιβαλλοντική, οικονομική καθημερινότητα μας προς το καλύτερο.