Εδώ και δεκαετίες ακούμε την φράση «η ζώνη ασφαλείας σώζει ζωές» σχετικά με τις μετακινήσεις μας με αυτοκίνητο. Μάλιστα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι αρχές εξαντλούν την αυστηρότητά τους πραγματοποιώντας αυστηρούς ελέγχους και επιβάλλοντας μεγάλα πρόστιμα στους παραβάτες. Την ίδια ώρα, για τις ζώνες ασφαλείας δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα πριν από κάθε αεροπορικό μας ταξίδι -μικρό ή μεγάλο- με επίδειξη από το εκπαιδευμένο προσωπικό του κάθε αεροσκάφους.
Αυτό που μας θυμίζουν τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα των Τεμπών είναι πως οι ζώνες ασφαλείας δεν διατίθενται σε ένα λαοφιλές μέσο μεταφοράς όπως το τρένο. Μπορεί στο πρώτο άκουσμα της συγκεκριμένης είδησης να δημιουργούνται εύλογες απορίες και ερωτηματικά σε κάποιον που δεν γνωρίζει, η απάντηση όμως στο γιατί (δεν) συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι πιο απλή απ’ ό,τι νομίζουμε.
Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα για την ασφάλεια στα τρένα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σε περίπτωση σύγκρουσης ή εκτροχιασμού ενός συρμού, οι ζώνες όχι μόνο δεν θα προστάτευαν τους επιβάτες, αλλά θα αποτελούσαν και αιτία απώλειας περισσότερων ζωών.
Τα συμπεράσματα των ερευνών
Τα πορίσματα των ερευνών καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι επιβάτες θα συγκρατούνταν μεν στη θέση τους, αλλά η συγκράτησή τους αυτή στο κάθισμα θα μείωνε αισθητά τον χώρο επιβίωσης.
Σύμφωνα με το carandmotor.gr μία προσομοίωση σύγκρουσης τρένου με ανδρείκελα που «φορούσαν» ζώνες που αγκαλιάζουν τη μέση (όπως στα αεροπλάνα) έδειξε ότι τα ανδρείκελα περιστράφηκαν με τέτοια δύναμη που οι σοβαροί τραυματισμοί στον αυχένα ήταν αναπόφευκτοι.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως οι ζώνες ασφαλείας στα τρένα όχι μόνο δεν παρέχουν δίχτυ ασφαλείας στους επιβάτες, αλλά είναι πιθανό να αποτελέσουν αιτία θανάτου. Πώς προκύπτει αυτό; Ένα απλό παράδειγμα δίνει την απάντηση.
Το υπολογιστικό σύστημα μοντελοποίησης του Συμβουλίου Ασφάλειας και Προτύπων Σιδηροδρόμων της Βρετανίας, έδειξε ότι αν φορούσαν ζώνες όλοι οι επιβάτες στα 6 δυστυχήματα που κόστισαν τη ζωή 11 ανθρώπων, ο αριθμός των νεκρών θα έφτανε τους 88.
Στο υποθετικό σενάριο που προκρινόταν μια τέτοια λύση, δηλαδή να μπουν ζώνες ασφαλείας, τότε θα έπρεπε να αλλάξει ριζικά και ο σχεδιασμός των καθισμάτων ώστε να καταστούν πιο άκαμπτα. Ένα άκαμπτο κάθισμα, ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρο σε περίπτωση που προσκρούσει σε αυτό ένας επιβάτης ο οποίος δεν κάνει χρήση της ζώνης ασφαλείας.
Διαφορετικό φρενάρισμα
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι μία ακόμη αιτία της έλλειψης ζωνών ασφαλείας στα τρένα είναι ότι αυτά, λόγω της μεγάλης μάζας τους επιβραδύνουν πολύ πιο αργά απ’ ό,τι τα υπόλοιπα οδικά μέσα, και ως εκ τούτου, σε περίπτωση ενός φρεναρίσματος εκτάκτου ανάγκης, οι επιβάτες δεν θα μετακινηθούν από τη θέση τους με μεγάλη ορμή.