Υπαπαντή του Κυρίου: Μεγάλη ημέρα Τι γιορτάζουμε σήμερα 2 Φεβρουαρίου

Κάθε χρόνο, στις 2 Φεβρουαρίου, η Εκκλησία τιμά την Υπαπαντή του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, που είναι μια Δεσποτική και συγχρόνως Θεομητορική εορτή.

Η εορτή της Υπαπαντής του Ιησού Χριστού, είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της Εκκλησίας μας (άρχισε να γιορτάζεται το 518 μ.Χ.). Υπαπαντή (ή διαφορετικά Υπαντή) σημαίνει υποδοχή και συνέβη σαράντα μέρες μετά τη γέννηση του παιδιού Ιησού. Το γεγονός αυτό εξιστορεί ο ευαγγελιστής Λουκάς στο κεφάλαιο Β’, στ. 22-35.

Εκεί, ο Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος υποδέχτηκε τον Ιησού Χριστό βρέφος μαζί με άλλους θεοσεβούμενους και τον πήρε στην αγκαλιά του. Τότε φωτίστηκε από το Άγιο Πνεύμα.

Σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο, η Παρθένος Μαρία, αφού συμπλήρωσε το χρόνο καθαρισμού από τον τοκετό, πήγε στο Ναό της Ιερουσαλήμ μαζί με τον Ιωσήφ, για να εκτελεσθεί η τυπική αφιέρωση του βρέφους στο Θεό, σύμφωνα με το νόμο, επειδή ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας, το «πάν άρσεν διανοίγον μήτραν (δηλαδή πρωτότοκο) άγιον τω Κυρίω κληθήσεται». Σύμφωνα πάντα με την παράδοση οι γονείς έπρεπε παράλληλα να προσφέρουν θυσία, που αποτελούνταν από ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια.

Κατά τη μετάβαση αυτή, δέχθηκε τον Ιησού στην αγκαλιά του ο υπερήλικας Συμεών. Αυτό το γεγονός αποτελεί άλλη μια απόδειξη ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν ήλθε να καταργήσει τον Μωσαϊκό νόμο, όπως ισχυρίζονταν οι υποκριτές Φαρισαίοι και Γραμματείς, αλλά να τον συμπληρώσει, να τον τελειοποιήσει. Κατά την ολονυκτία της Υπαπαντής στην Κωνσταντινούπολη, οι βασιλείς συνήθιζαν να παρευρίσκονται στο Ναό των Βλαχερνών. Η συνήθεια αυτή εξακολούθησε μέχρι τέλους της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Τα βυζαντινά χρόνια, η Υπαπαντή εορτάζονταν ως μικρή γιορτή στις 14 Φεβρουαρίου, ωστόσο, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός την ανήγαγε σε δεσποτική το 542 και επέβαλε να εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου, ζητώντας τη βοήθεια του Θεού για έναν λοιμό που έπληττε την επικράτεια του. Σήμερα, μόνο η Αρμενική Εκκλησία τιμά την Υπαπαντή στις 14 Φεβρουαρίου, ενώ οι «παλαιοημερολογίτες» γιορτάζουν την Υπαπαντή στις 15 Φεβρουαρίου.

Τι εορτάζουμε την Υπαπαντή

Το γεγονός της Υπαπαντής του Κυρίου περιγράφεται από τον Ευαγγελιστή Λουκά και αναφέρει πως συνέβη σαράντα μέρες μετά τη γέννηση του Χριστού (Λουκ. 6′, 22-39). Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο Ιησούς Χριστός ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας και όπως όριζε ο νόμος για τα πρωτότοκα παιδιά, έπρεπε να αφιερωθεί στο Θεό μαζί με τη θυσία δύο περιστεριών.

Αυτό συνέβαινε και στα παλαιότερα χρόνια, όπου σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο, τα πρωτότοκα αγόρια της οικογένειας συμβόλιζαν τους πρωτότοκους που είχαν σωθεί στην Αίγυπτο και χάρη σε αυτούς αφιερώνονταν στο Θεό.

Σήμερα γίνεται κάτι αντίστοιχο με τον Σαραντισμό των βρεφών. Σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του βρέφους, οι γονείς πηγαίνουν στην Εκκλησία και “προσφέρουν” το τέκνο τους, όπως η Παναγία πρόσφερε τον Ιησού Χριστό στον Δίκαιο Συμεών. Μέσα από τη λειτουργική πράξη που ακολουθείται ανοίγει ο δρόμος της βάπτισης και της υποδοχής του παιδιού στη χριστιανική ζωή.

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ἦχος α’.

Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε, ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἠμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἠμῶν, χαριζόμενον ἠμὶν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.