Τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για στέγαση, πτωχευτικό νόμο, ακίνητα, νέους, καθώς και γενικότερα για σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν νοικοκυριά, παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας.
«Η στρατηγική μας για την ανάσχεση της στεγαστικής κρίσης στη χώρα, κινείται ανάμεσα στο τρίπτυχο: άμεση ανακούφιση, ανασύνταξη και προοπτική. Έχουμε τη δυνατότητα να δράσουμε άμεσα, όπως έχουμε περιγράψει, για τον περιορισμό των συνεπειών της σοβούσας κρίσης ακρίβειας.
- Με το πλαφόν στη χονδρική και στη λιανική αγορά ρεύματος.
- Με την αποκατάσταση του Δημόσιου ρόλου της ΔΕΗ.
- Με το τέλος της αισχροκέρδειας των παραγωγών.
- Με τη μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα και του ΦΠΑ στα βασικά προϊόντα κατανάλωσης.
- Με τη διαγραφή μέρους του πανδημικού χρέους.
- Με την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ.
Αντίστοιχες άμεσες παρεμβάσεις σχεδιάζουμε και για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας νοικοκυριών με συσσωρευμένα χρέη ρεύματος, αερίου, ενοικίου, με κομμένες παροχές ηλεκτρικού, που αντιμετωπίζουν και επισιτιστική κρίση.
Το σχέδιό μας, για παράδειγμα, προβλέπει:
- Τη δωρεάν επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος.
- Τη παροχή δωρεάν ρεύματος έως 300 kw ανά μήνα και ανά νοικοκυριό, με προπληρωμένη κάρτα αλληλεγγύης για αγορά τροφίμων και βασικών ειδών.
Αυτές είναι ενέργειες άμεσης ανακούφισης απολύτως αναγκαίες για το συνολικό εγχείρημα ανασύνταξης της χώρας.
Και σε αυτό το εγχείρημα, το ζήτημα της στέγης είναι κομβικό.
Η διπλή απειλή που γεννιέται από την απουσία προστασίτηςτης πρώτης κατοικίας αλλά και την ανυπαρξία κρατικής στεγαστικής πολιτικής για την κοινωνική στέγη και τη δημιουργία προσιτής οικονομικής κατοικίας, συγκροτεί ένα εκρηκτικό μείγμα που χρειάζεται άμεση απάντηση από την πλευρά μιας συντεταγμένης πολιτείας.
Ο πρώτος άξονας του σχεδίου μας αφορά την αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία.
Τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν ξανά ραγδαία, λόγω των πολιτικών της κυβέρνησης κατά την πανδημία, με το ανεπαρκές πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ, και εξαιτίας της μείωσης των εισοδημάτων και της δραματικής αύξησης των εξόδων στέγης από το 2020.
Το πρόβλημα είναι υπαρξιακό για την κοινωνική συνοχή, με δεδομένο ότι τα 4/5 του πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών είναι η αξία της ακίνητης περιουσίας τους.
Από τα 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τα 3 εκατ. έχουν ιδιόκτητη στέγη και από αυτά το 23% έχουν δάνεια και υποθήκες.
Ο νέος πτωχευτικός νόμος της ΝΔ, οι πλειστηριασμοί, οι τράπεζες, οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, δημιουργούν μια μοναδική στην Ευρώπη κατάσταση όπου συσσωρεύεται ένα μεγάλο ανενεργό στεγαστικό απόθεμα και απειλείται με αναδιανομή ο μοναδικός πλούτος των ελληνικών νοικοκυριών.
Υπάρχει άμεση και επιτακτική ανάγκη να προλάβουμε ένα τεράστιο κύμα εκποίησης της λαϊκής περιουσίας που όμοιο του δεν έχει ζήσει ποτέ η χώρα, ακόμα και στα πιο σκληρά μνημονιακά χρόνια της μεγάλης κρίσης.
Να προλάβουμε τον κίνδυνο δηλαδή, να αλλάξουν χέρια τα σπίτια που παραδοσιακά περνούσαν από γενιά σε γενιά.
Για τους λόγους αυτούς, το σχέδιό μας προβλέπει:
- Τη Κατάργηση του ακραία αντικοινωνικού Πτωχευτικού Νόμου που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ.
- Την επαναφορά της προστασίας τη κύριας κατοικίας των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης με την υπαγωγή της τόσο στην εξωδικαστική όσο και στη δικαστική διαδικασία, και την δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις Τράπεζες. Για ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών μας, η χορήγηση ρύθμισης θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων.
- Επιπρόσθετα, για τα ρυθμισμένα δάνεια νοικοκυριών σχεδιάζουμε μια μεγάλη καινοτομία: Την δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα επιχορηγεί υπό προϋποθέσεις τμήμα της ρυθμισμένης οφειλής που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ο οφειλέτης.
Ο δεύτερος άξονας του Σχεδίου μας, αφορά τον έλεγχο της δραστηριότητας του AirBnb και την αντιμετώπιση της φούσκας ακινήτων.
Η ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του AirBnb αποτελεί μια από της βασικές αιτίες της συνεχούς αύξησης τιμών αγοράς και ενοικίων κατοικίας, της δημιουργίας νέας φούσκας ακινήτων. Νέοι, οικογένειες με παιδιά, ΑμεΑ, ηλικιωμένοι, ευάλωτοι, μονογονεϊκά νοικοκυριά, που απαρτίζουν τα αδύναμα και μεσαία στρώματα, αδυνατούν να βρουν αξιοπρεπή στέγη.
Αντίθετα, τα τρία τελευταία χρόνια η ραγδαία αύξηση των τιμών αγοράς ακινήτων και ενοικίων φτάνει μεσοσταθμικά στο 32%. Η πρόσφατη αύξηση των αντικειμενικών αξιών κατά 20% από την 1/1/22 στο 55% των περιοχών της χώρας, όπως και η αύξηση του κόστους κατασκευής νέων κατοικιών ενισχύει τη φούσκα ακινήτων δηλαδή τα υπερτιμημένα νοίκια και το κόστος αγοράς.
Θέλω να είμαι σαφής: Το πρόβλημα δεν το προκαλούν οι ιδιοκτήτες που νοικιάζουν τα 2 ή 3 ακίνητα που διαθέτουν μέσω AirBnb. Το πρόβλημα είναι αυτό το καθεστώς άγριας δύσης, που αφήνει ανεξέλεγκτη τη δυνατότητα κάποιων ισχυρών, να αγοράζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα και να μετατρέπουν παραδοσιακές οικιστικές ζώνες σε γειτονιές AirBnb, ξεσπιτώνοντας νέους και νέες, οικογένειες και νοικοκυριά και αλλοιώνοντας βίαια το χαρακτήρα των πόλεων.
Επομένως, δεν επιδιώκουμε μια μάχη ανάμεσα στο βαρύ χέρι του κράτους απέναντι στο αόρατο χέρι της αγοράς, αλλά τη θέσπιση κανόνων. Κανόνων και αρχών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου αλλά και της υγιούς επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Γι’ αυτό, το σχέδιό μας προβλέπει:
- Την απαγόρευση δραστηριοτήτων AirBnb στα νομικά πρόσωπα, για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
- Την απελευθέρωση της δραστηριότητας του AirBnb μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και εως 3 ακίνητα ανά ιδιοκτήτη και διαχειριστή.
- Τη θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων για τη μικτή μίσθωση, δηλαδή 8-9 μήνες ως κατοικία ή φοιτητική κατοικία και 3-4 μήνες ως Αirbnb.
Ο τρίτος άξονας του σχεδίου μας, είναι η προστασία του δικαιώματος των νέων στην αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή. Στόχος μας είναι η επανάκτηση του δικαιώματος στη Στέγη των νέων και ειδικότερα των νέων ζευγαριών 24-44 ετών.
Το σχέδιό μας προβλέπει:
- Τον διπλασιασμό τόσο του επιδόματος όσο και των δικαιούχων επιδόματος στέγης, ηλικίας 25-44 ετών.
- Έτσι αυξάνουμε την επιδότηση από 70 ευρώ σε 140 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με ένα μέλος και από 175 ευρώ σε 350 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με 2 παιδιά.
- Αντιστοίχως αυξάνουμε και τα εισοδηματικά κριτήρια.
- Από 7.000 ευρώ σε 14.000 ευρώ για την επιδότηση νοικοκυριού με ένα μέλος.
- Και από 17.500 ευρώ σε 35.000 ευρώ για την επιδότηση ζευγαριού με 2 παιδιά.
- Το σύνολο των δικαιούχων θα φτάσει τις 150.000 νοικοκυριά 25-44 ετών.
- Με συνολικό επιπλέον κόστος 255 εκατ. ευρώ/έτος.
Ο τέταρτος και πιο συνολικός άξονας, αφορά τη Νέα Στεγαστική Πολιτική και την εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης για την κοινωνική πλειοψηφία.
Για τον σκοπό αυτό, το σχέδιό μας προβλέπει:
- Τη Δημιουργία Τράπεζας Στέγης.
Η Τράπεζας Στέγης δημιουργείται από:
α) κενά, ανεκμετάλλευτα κτήρια του δημοσίου, των Δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού (σωματεία, ιδρύματα, κληροδοτήματα, κ.λπ.) για αγορά ή ενοικίαση.
β) κενά εγκαταλελειμμένα κτήρια ιδιωτών σε διάφορους Δήμους (κατοικίες ή άλλων χρήσεων, εφόσον μετατρέπονται εύκολα σε κατοικίες) για αγορά ή ενοικίαση Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κενών κτιρίων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
γ) κυρίως όμως από κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα τις διαθέσουν στην Τράπεζα Στέγης προς ενοικίαση για 3, 5 ή 8 χρόνια χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων, που θα τους δοθεί από το κράτος.
Το οποίο περιλαμβάνει:
- Φοροελαφρύνσεις, κατάργηση φόρου ενοικίου και ΕΝΦΙΑ.
- Εξασφάλιση καταβολής ενοικίου 12 μήνες το χρόνο.
- Ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό.
- Ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη.
- Εγγύηση καλής κατάστασης και ανακαίνιση του ακινήτου μετά τη λήξη της παραχώρησης.
Η υλοποίηση των έργων αποκατάστασης των δύο πρώτων περιπτώσεων, δηλαδή των ανεκμετάλλευτων δημόσιων ή ιδιωτικών κτιρίων, θα γίνεται σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας με συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, με χρηματοδότηση από εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς πόρους.
Αλλά ο πυρήνας του σχεδίου μας είναι η τρίτη περίπτωση, ακριβώς γιατί δεν απαιτείται μεγάλος χρόνος και έξοδα αποκατάστασης και μπορεί πράγματι να αποτελέσει τον άμεσο ρυθμιστικό παράγοντα συγκράτησης των ενοικίων και ελέγχου της φούσκας ακινήτων.
Τέλος ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τη καταπολέμηση της στεγαστικής κρίσης, πέρα από τη δημιουργία απαιτεί και την ορθή διαχείριση και διάθεση της Προσιτής Οικονομικά Στέγης.
Για αυτό και το σχέδιό μας προβλέπει:
- Την Ψηφιακή Διαχείριση και Διάθεση της Προσιτής Οικονομικά Στέγης (ΠΟΣ).
α) Θεσπίζοντας νόμο-πλαίσιο για τη στέγη και κεντρική δομή του Κράτους σε επίπεδο Υφυπουργείου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
β) Δημιουργώντας ψηφιακό παρατηρητήριο αποθέματος στέγης το οποίο θα λειτουργεί σε κάθε δήμο της χώρας και στην κεντρική δομή του κράτους και περιλαμβάνει μητρώα κατοικιών, μητρώα δικαιούχων και αντιστοίχιση μεταξύ δικαιούχων και κατοικιών», τόνισε μεταξύ άλλων ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.