Όταν πρόκειται για την φιλία, οι άνδρες και οι γυναίκες τείνουν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα διαφορετικά. Τι μπορούν λοιπόν να μάθουν ο ένας από τον άλλον;
Το να πει κανείς ότι η φιλία των γυναικών περιστρέφεται γύρω από συναισθηματικές συζητήσεις ενώ οι άνδρες προτιμούν τις χαλαρές παρέες, είναι σίγουρα μία γενίκευση.
Ωστόσο, μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κατέληξε λίγο πολύ στο εξής συμπέρασμα: οι ανδρικές φιλίες είναι πιο πιθανό να ευδοκιμήσουν γύρω από μια κοινή δραστηριότητα, ενώ οι γυναίκες προτιμούν τις πιο οικίες και διαπροσωπικές σχέσεις.
Τι λέει η επιστήμη
Η επιστήμη δεν έχει φτάσει σε συμπέρασμα για το εάν το στiλ φιλίας είναι ζήτημα βιολογικό ή κοινωνικό, ωστόσο υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σύμφωνα με τον Guardian.
Η έρευνα της Dr Anna Machin,ανθρωπολόγου και συγγραφέα του βιβλίου «Why We Love», διαπίστωσε ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική σύνδεση με τις φίλες τους παρά με οποιονδήποτε ρομαντικό σύντροφο.
Ταυτόχρονα, τομογραφίες σε εγκεφάλους ανδρών έδειξαν πως όταν τους ζητείται να μιλήσουν με έναν άλλο άνδρα για κάτι προσωπικό πυροδοτούνται αντιδράσεις φόβου. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να είναι και έμφυτες.
Ωστόσο οι ειδικοί λένε ότι κάποιες πτυχές των αλληλεπιδράσεων των δύο φύλων σε φιλικό πλαίσιο μπορεί και να αλλάζουν.
Τι μπορούν λοιπόν να μάθουν για την φιλία οι άνδρες από τις γυναίκες και το αντίστροφο;
Η σημασία της απλότητας
Οι φιλίες των γυναικών βασίζονται συχνότερα στην ευαλωτότητα και την ανταλλαγή μυστικών. Ο καθηγητής Robin Dunbar, εξελικτικός ψυχολόγος και ειδικός σε θέματα φιλίας, λέει ότι αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι φιλίες των γυναικών είναι πιο «εύθραυστες και επιρρεπείς σε εντάσεις».
Ο Μαξ Ντίκινς, συγγραφέας του οδηγού για την ανδρική φιλία «Billy No Mates», πιστεύει ότι παρόλο που οι φιλίες των ανδρών θεωρούνται πιο «απλές» εχουν και αυτές την αξία τους. «Μερικές φορές το να μην συζητάμε σοβαρά πράγματα είναι μια μορφή ενσυναίσθησης», λέει ο Dickins.
«Είναι ένας τρόπος για να πεις: ‘Ξέρω ότι δεν θέλεις να το συζητάς, επειδή χρειάζεσαι ένα διάλειμμα, οπότε όλοι θα το σεβαστούμε’».
Ο Machin προσθέτει: «Πρόκειται για στενές σχέσεις, απλά λιγότερο σοβαρές».
Δεν χρειαζόμαστε BFFs
Οι γυναίκες επίσης έχουν την τάση να αναζητούν μία «φίλη για πάντα» ήδη από την παιδική τους ηλικία. Και αυτό παραμένει: «όταν έκανα έρευνα για το βιβλίο μου έμεινα έκπληκτη με τον αριθμό των ενήλικων γυναικών που εξακολουθούσαν να αισθάνονται ότι απέτυχαν επειδή δεν είχαν μια κολλητή».
«Νομίζω ότι οι άντρες βρίσκουν συχνά την ιδέα ότι θα είχες έναν καλύτερο φίλο αρκετά περίεργη», λέει ο Dickins. «Για εμάς, ο καλύτερος φίλος είναι συχνά μια ομάδα ανθρώπων που εναλλάσσονται».
Αυτό είναι ένα μάθημα που οι γυναίκες θα μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους, λέει η Machin.
«Πρέπει να σταματήσουμε να ανησυχούμε για την ιεραρχία. Οι μόνες ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε είναι: Απολαμβάνουμε αυτή τη φιλία; Είναι αμοιβαία; Μας προσφέρει χαρά; Αν ναι, καλώς».
Πως χωρίζουμε φιλικά
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι φιλίες των γυναικών τελειώνουν πιο συχνά και απότομα από τις φιλίες των ανδρών, οι οποίες είναι πιο πιθανό απλά να φθίνουν. Και αυτό μπορεί να είναι πολύ τραυματικό ψυχολογικά.
Ήταν «χειρότερο από το διαζύγιό μου», είπε μια γυναίκα.
Γιατί; Επειδή οι φιλίες των γυναικών περιστρέφονται γύρω από την προσωπική σχέση και τα συναισθήματα. Ως εκ τούτου, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες σε συναισθήματα προδοσίας ή απογοήτευσης.
Για την Dunbar, μία λύση για να είναι πιο ήρεμα τα πράγματα θα μπορούσε να είναι η αντιγραφή των ανδρών.
Εκείνοι τείνουν να μην ρωτούν «γιατί» ο φίλος τους έκανε κάτι, αλλά απλώς να αποδέχονται ότι ο φίλος τους τα θαλάσσωσε, να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και στη συνέχεια «να τραβούν μια γραμμή και να το διαγράφουν».
Ο φόβος της ευαλωτότητας
Φυσικά, είναι πολύ καλό να αντιμετωπίζουμε της παρέα μας σαν ένα διάλειμμα από τα προβλήματά μας. Τι γίνεται όμως όταν κάποιος έχει ανάγκη να μιλήσει, αλλά δεν νοιώθουμε ότι έχουμε την δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε;
«Με εκνευρίζουν οι αλληλεπιδράσεις του συζύγου μου με τους φίλους του», λέει η Lucinda, 48 ετών. «Μπορεί να περάσουν ολόκληρα Σαββατοκύριακα μαζί, και όταν γυρίζει σπίτι θα τον ρωτήσω: ‘Πώς πάει ο Ματ από τότε που πέθανε η μαμά του;’ ή ‘Πώς πάνε τα πράγματα με την καριέρα του Άλεξ;’ Απλώς λέει ‘Δεν ξέρω’».
Σύμφωνα με τον Dickins, οι φιλίες των ανδρών έχουν την τάση να γίνονται «θεατρική παράσταση».Έτσι τα μέλη μιας ομάδας αναπαριστούν τους ίδιους επιφανειακούς ρόλους που είχαν πάντα.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα προσωπικά ζητήματα συχνά περνάνε απαρατήρητα πράγμα που κάνει τους άντρες να χάνουν κάτι σημαντικό. Οι ακαδημαϊκοί έχουν διαπιστώσει ότι το τρυφερό μοντέλο της γυναικείας φιλίας μπορεί να έχει προστατευτική δράση έναντι του καθημερινού στρες.
Αυτό είναι κάτι που διαπίστωσε η Έλεν, 37 ετών, όταν έληξε η μακροχρόνια σχέση της. «Όλες οι φίλες μου έρχονταν να συζητήσουμε και να με σώσουν από τη μιζέρια μου», λέει. «Οι φίλοι του πρώην μου απλώς τον μέθυσαν σε μια έξοδο».
Το κλειδί, λέει ο Dickins, είναι να έχεις κάποιον που να είναι έτοιμος να πάρει την πρωτοβουλία. «Όταν ένας κάνει την πρώτη κίνηση και λέει κάτι ευάλωτο, οι άλλοι συνήθως ακολουθούν το παράδειγμά του».
Η φιλία θέλει προσπάθεια
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες καταβάλλουν προσπάθεια να διατηρούν τις φιλίες τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους αλλά και να δημιουργούν νέες. Από την άλλη οι άνδρες μπορούν να αφήσουν τις δικές τους να γλιστρήσουν στην άβυσσο…
Σύμφωνα με έρευνα της YouGov για την ψυχική υγεία, ένας στους τρεις άνδρες δηλώνει ότι δεν έχει καθόλου στενούς φίλους, ενώ η πιθανότητα του να μην έχουν φίλους σχεδόν τριπλασιάζεται από τα 20 μέχρι και την μέση ηλικία.
Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι ανδρικές φιλίες πέφτουν απότομα στα τάρταρα επαναφέρει το ζήτημα των κοινών δραστηριοτήτων.
Όσο μεγαλώνουμε ο προγραμματσμός δραστηριοτήτων γίνεται όλο και πιο δυσκολος λόγω των συνεχώς αυξανόμενων υποχρεώσεων.
Αυτό που πρέπει να αλλάξει, λέει ο Dickins, δεν είναι μόνο ο τρόπος με τον οποίο οι άνδρες κοινωνικοποιούνται, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο το κάνουν.
«Νομίζω ότι πρέπει να γίνετε πιο ευέλικτοι στον τρόπο με τον οποίο κάνετε φιλους και να συναντιέστε περισσότερο ένας προς έναν, ακόμη και για έναν καφέ, αντί να περιμένετε την επόμενη μεγάλη συνάντηση», λέει.
Μια αγκαλιά αξίζει πολλά
Μια αγκαλιά 20 δευτερολέπτων -κάτι που πολλές φίλες κάνουν χωρίς να το σκέφτονται- μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης, κάνοντάς πιο χαρούμενους και λιγότερο στρεσαρισμένους.
Και ενώ ορισμένοι άνδρες αισθάνονται άνετα να αγγίζονται, πολλοί εξακολουθούν δυσκολεύονται να βγάλουν την αμηχανία από τις απόπειρες πλατωνικής αγάπης.
Είναι, λέει ο Machin, μία από τις πτυχές της ανδρικής φιλίας που έχει αναμφίβολα επηρεαστεί από τα πολιτισμικά στερεότυπα. Οσο πιο γρήγορα οι άνδρες μπορούν να το ξεπεράσουν, τόσο το καλύτερο.
«Μπορεί να βλέπετε άνδρες να αγκαλιάζονται, αλλά χτυπάνε ο ένας τον άλλον στην πλάτη και υπάρχει μια ακαμψία σε όλο αυτό», λέει ο Dickins. «Αυτό στέλνει σιωπηρά το μήνυμα ότι πρέπει να φοράς την πανοπλία σου, ενώ αυτή πρέπει να φύγει».
Και τελικά φιλία… μπορούν οι άνδρες και οι γυναίκες να είναι απλά φίλοι;
Γίνεται ένας άνδρας και μία γυναίκα να παραμείνουν μόνο φίλοι; Σε πολλές περιπτώσεις η απάντηση είναι όχι. Εντούτοις, αυτό μπορεί να λειτουργήσει και θετικά, όταν και οι δύο άνθρωποι βλέπουν την φιλία ως ένα πρώτο σκαλοπάτι προς την σύναψη μιας σχέσης αγάπης και έρωτα. Οι προβληματικές καταστάσεις προκύπτουν όταν είτε ο άνδρας, είτε η γυναίκα αναζητούν κάτι περισσότερο, καθιστώντας ανέφικτη την απλή φιλία.
Οι αναντιστοιχίες στις επιδιώξεις τους τους οδηγούν σε άνισες καταστάσεις, στις οποίες οι ανάγκες του ενός ικανοποιούνται πλήρως σε βάρος του άλλου. Ακριβώς αυτές οι ατυχείς περιπτώσεις και τα δυσάρεστα συναισθήματα που τις περιστοιχίζουν, αποτελούν τα κοινώς γνωστά «προβλήματα φιλίας» μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Παρ’ όλα αυτά, η φιλία μεταξύ μελών του αντίθετου φύλου δεν είναι αδύνατη. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως, αποτελεί η εύρεση κατάλληλων ατόμων με κοινούς στόχους φιλίας. Βεβαίως, απαιτείται ξεκάθαρη επικοινωνία από την αρχή και πρόωρος τερματισμός της σχέσης εφόσον χρειαστεί.
Επίσης, η επιλογή ατόμων που είναι ήδη δεσμευμένα αυξάνει τις πιθανότητες να παραμείνει η σχέση μόνο φιλική. Μέσα από αυτές τις επιλογές προστατεύετε τον εαυτό σας και τον φίλο σας και θεμελιώνετε μία ευχάριστη και καλή φιλία.