Σε εγρήγορση βρίσκεται ο ΕΟΔΥ και το Υπουργείο Υγείας έπειτα από την υπόθεση του ύποπτου κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων που νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Αττικόν και κυρίως από την έξαρση του ιού που παρατηρείται παγκοσμίως, με αποτέλεσμα η μία χώρα μετά την άλλη να επαναφέρουν αυξημένα μέτρα προστασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, στο τραπέζι έπεσαν και στην Ελλάδα οι πρώτες σκέψεις για χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, αλλά και καραντίνα 21 ημερών σε όσους νοσήσουν.
«Θα έχουμε πολλά κρούσματα»
Νωρίτερα, ο ομότιμος καθηγητής κοινωνικής και προληπτικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννης Τούντας, μιλώντας στην ΕΡΤ επισήμανε πως: «Θα έχουμε πολλά περισσότερα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων στο άμεσο μέλλον και επιπλέον σε αυτή την ασθένεια έχουμε πολλούς ασυμπτωματικούς ασθενείς». Όπως εξήγησε «αυτό σημαίνει πως ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των διαγνωσμένων ή των ύποπτων περιπτώσεων. Γι’ αυτό εκτίμησε πως θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της διατήρησης της μάσκας, τουλάχιστον σε εσωτερικούς χώρους, λόγω και της νέας απειλής. Ωστόσο καθησύχασε πως “η ευλογιά των πιθήκων” είναι σαφώς λιγότερο μεταδοτική από τον κορονοϊό καθώς απαιτεί πολύ στενή επαφή, δεν είναι ιδιαίτερα θανατηφόρος ιός και υπάρχουν αντιικά φάρμακα που είναι αποτελεσματικά γι’ αυτή την περίπτωση».
«Στην Ευρώπη η ηπιότερη μορφή της νόσου»
«Υπάρχουν δύο παραλλαγές του ιού της ευλογιάς των πιθήκων επισήμανε, μιλώντας στην εκπομπή ΕΡΤ Σαββατοκύριακο, ο Παναγής Γαλιατσάτος, πνευμονολόγος, επικεφαλής μονάδας Covid του νοσοκομείου John Hopkins. Αυτή της κεντρικής Αφρικής είναι πιο σοβαρή σημείωσε, με θνησιμότητα στο 10%των κρουσμάτων. Στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α εντοπίζεται η παραλλαγή της Ανατολικής Αφρικής, που είναι ηπιότερη, σημείωσε. «Η τόσο γρήγορη διασπορά του συγκεκριμένου ιού στον κόσμο, μας κάνει να πιστεύουμε πως ίσως πρόκειται για μετάλλαξη του ιού της ευλογιάς των πιθήκων» σημείωσε, «καθώς φαίνεται να μεταδίδεται μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και όχι μόνο με την επαφή με εξάνθημα πάσχοντος, όπως συμβαίνει στην Αφρική».
«Η έξαρση είναι που προβληματίζει»
Ελαφρώς πιο καθησυχαστική εμφανίστηκε σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η οποία μιλώντας στον ΣΚΑΪ τόνισε ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν έχουμε επιβεβαιωμένο κρούσμα στη χώρα και θα πρέπει να μείνουμε ψύχραιμοι! Η ίδια τόνισε ότι αυτό που προβληματίζει τους επιστήμονες είναι η έξαρση και η διασπορά σε κάποιες χώρες. Παράλληλα, ανέφερε ότι υπάρχουν σκέψεις να επανέλθει η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους, υπογραμμίζοντας ότι ο ιός μεταδίδεται και από τα σταγονίδια.
Επίσης, σημείωσε πως «τις επόμενες ημέρες η ιατρική κοινότητα θα γνωρίζει αν πρόκειται για μετάλλαξη», ενώ ξεκαθάρισε ότι «η θνητότητα από τη νόσο είναι στο 1-3%. Η διασπορά των περιστατικών που νοσούν από την ευλογιά των πιθήκων αυξάνεται ανά τον κόσμο. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, καθώς και του βαθμού μεταδοτικότητας του ιού. Οι μάσκες και η καραντίνα είναι μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν». Αυτό άλλωστε τόνισαν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής και της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννα Ρέντζιου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Μαρία Καντζανού, Γιάννης Ντάνασης, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Πάνος Μαλανδράκης, Δημήτρης Παρασκευής και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), συνοψίζοντας τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων όπως δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.
Βρετανία: Υπερδιπλασιασμός και παιδί στην εντατική
Πιο ανησυχητικά είναι τα πράγματα στη Βρετανία, όπου τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων αυξάνονται και είναι η πρώτη χώρα που εξακρίβωσε εξάπλωση της ασθένειας στην κοινότητα, με τα στοιχεία να δείχνουν υπερδιπλασιασμό των μολύνσεων από την περασμένη Τετάρτη έως την Παρασκευή. Οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας εξακολουθούν να εργάζονται για τον εντοπισμό της πηγής της επιδημίας, καθώς καταγράφουν διασπορά στην κοινότητα, με πολλούς από τους ασθενείς να μη συνδέονται με άλλα κρούσματα.
Ο Οργανισμός Ασφάλειας της Υγείας επιβεβαίωσε το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων στις 7 Μαΐου, τρεις ημέρες αφότου ένας επιβάτης με συμπτώματα επέστρεψε στο Λονδίνο από τη Νιγηρία, μια χώρα που είχε μεγάλο αριθμό κρουσμάτων από το 2017. Διαφορετικές κλινικές για τη σεξουαλική υγεία έχουν αναφέρει έκτοτε μια καταιγίδα κρουσμάτων κυρίως μεταξύ ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες, μερικοί από τους οποίους μάλιστα, εμφάνισαν συμπτώματα εβδομάδες νωρίτερα. Στην έξαρση των τελευταίων δύο εβδομάδων, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα υπερδιπλασιάστηκαν από την Τετάρτη έως την Παρασκευή φτάνοντας τα είκοσι. Ένα από τα 20 κρούσματα φέρεται να είναι ένα μικρό παιδί που νοσηλεύεται στην εντατική σε νοσοκομείο του Λονδίνου, αναφέρει η Telegraph.
Βρετανοί επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ότι η ευλογιά των πιθήκων θα καλύψει το κενό που άφησε η ευλογιά πριν από τρία χρόνια, καθώς, λιγότεροι από ένας στους τρεις προστατεύονται τώρα από την ευλογιά και από τη συγγενική της, ευλογιά των πιθήκων, με τα προγράμματα εμβολιασμού της Βρετανίας να έχουν σταματήσει το 1971. Ως αποτέλεσμα, η ανοσία του πληθυσμού έναντι όλων των ιών της ευλογιάς έχει μειωθεί σε ελάχιστο επίπεδο. Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε κρούσματα το 2018, το 2019 και πέρυσι – το καθένα μεταξύ ταξιδιωτών από τη Νιγηρία, όπου η ευλογιά των πιθήκων είναι ενδημική. Αλλά σε αυτά τα τρία χρόνια υπήρχαν μόνο οκτώ περιπτώσεις.
Σύσταση στην ΕΕ για προετοιμασία προγράμματος εμβολιασμού
Στο μεταξύ, σε σύσταση προς τα κράτη – μέλη της ΕΕ να προετοιμάσουν στρατηγικές για πιθανά προγράμματα εμβολιασμού για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων περιπτώσεων της ευλογιάς των πιθήκων αναμένεται να προχωρήσει ο οργανισμός μολυσματικών ασθενειών. Όπως αποκαλύπτουν οι Financial Times, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) γνωστοποίησε ότι θα προβεί στη σύσταση σε μία έκθεση αξιολόγησης κινδύνου που θα δημοσιευθεί τη Δευτέρα. Οποιοδήποτε πλάνο εμβολιασμού θα χρησιμοποιήσει το υπάρχον εμβόλιο ευλογιάς, καθώς δεν υπάρχει εγκεκριμένος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς των πιθήκων.
Το ECDC σημείωσε ότι, σε αυτό το στάδιο, δεν ήταν «εύκολη απόφαση» να συστήσει τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς σε στενές επαφές ανθρώπων που νόσησαν από την ευλογιά των πιθήκων. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνει ανάλυση κινδύνου-οφέλους για κάθε προσβεβλημένο άτομο. Το εμβόλιο που διατίθεται στην ΕΕ από την δανέζικη φαρμακοβιομηχανία Bavarian Nordic’s Imvanex δεν είναι εγκεκριμένο για χρήση κατά της ευλογιάς των πιθήκων και δεν υπάρχουν δεδομένα ασφάλειας για τη χρήση του σε άτομα με ανοσοκαταστολή ή σε μικρά παιδιά, εκείνα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από τη νόσο, ανέφερε το ECDC.
Η προσέγγιση, γνωστή ως προφύλαξη μετά την έκθεση, συνιστάται επειδή η ασθένεια εξαπλώνεται σε άτομα χωρίς γνωστές επαφές με άλλο επιβεβαιωμένο κρούσμα ή πληγείσα περιοχή. Το εμβόλιο είναι επίσης διαθέσιμο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι υγειονομικές αρχές έχουν συστήσει παρόμοια στρατηγική.