Οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα απλό τεστ DNA που μπορεί να εντοπίσει 18 καρκίνους πρώιμου σταδίου, με τους ειδικούς να υποστηρίζουν ότι το εργαλείο αυτό θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στο τοπίο της ιατρικής.
Ο καρκίνος ευθύνεται για έναν στους έξι θανάτους παγκοσμίως, αλλά η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα. Τα υπάρχοντα τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου έχουν μειονεκτήματα, όπως η επεμβατικότητα, το κόστος και τα χαμηλά επίπεδα ακρίβειας για την πρώιμη φάση της νόσου.
Τώρα Αμερικανοί ερευνητές σχεδίασαν ένα τεστ που αναλύει τις πρωτεΐνες στο αίμα και μπορεί να εντοπίσει 18 καρκίνους πρώιμου σταδίου, που αφορούν όλα τα κύρια όργανα του ανθρώπινου σώματος. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό BMJ Oncology.
Συγκεκριμένες πρωτεΐνες αίματος θα μπορούσαν ήδη να έχουν χρησιμοποιηθεί για έγκαιρη ανίχνευση και παρακολούθηση, αλλά μέχρι τώρα τα τεστ δεν είχαν ευαισθησία -δηλαδή ακρίβεια στον εντοπισμό ασθενών με καρκίνο- και ειδικότητα -δηλαδή ακρίβεια αποκλεισμού αυτών χωρίς καρκίνο, είπαν οι ερευνητές.
Πώς και γιατί υπερέχει το νέο τεστ DNA για τον καρκίνο πρώιμου σταδίου
Η ομάδα, από την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Novelna, είπε ότι το δικό τους τεστ τους ξεπέρασε τα άλλα που βασίζονταν στο DNA του όγκου στο αίμα και είχε μια ευαισθησία πολύ μεγαλύτερη από το τεστ Galleri που δοκιμάστηκε από το NHS στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εξετάζοντας τις πρωτεΐνες στο πλάσμα του αίματος, οι ειδικοί μπόρεσαν να διαφοροποιήσουν τα δείγματα καρκίνου από τα φυσιολογικά, και μάλιστα να διακρίνουν μεταξύ διαφορετικών τύπων καρκίνου με υψηλή ακρίβεια. Η έρευνα βρήκε επίσης στοιχεία ότι οι πρωτεΐνες σηματοδότησης του καρκίνου ήταν πιθανό να είναι ειδικές ανάλογα με το φύλο.
«Αυτό το εύρημα είναι το θεμέλιο για μια πολυκαρκινική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση 18 συμπαγών όγκων που καλύπτουν όλα τα κύρια ανθρώπινα όργανα για τέτοιους καρκίνους στο αρχικό στάδιο της ανάπτυξής τους και με υψηλή ακρίβεια», ανέφερε η επιστημονική ομάδα πίσω από το τεστ DNA και πρόσθεσε:
«Αυτό θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τις κατευθυντήριες γραμμές προσυμπτωματικού ελέγχου, καθιστώντας αυτό το τεστ πλάσματος ένα τυπικό μέρος των συνήθων ελέγχων. Αυτά τα ευρήματα ανοίγουν το δρόμο για μια οικονομικά αποδοτική, εξαιρετικά ακριβή, πολυκαρκινική εξέταση που μπορεί να εφαρμοστεί σε πληθυσμιακή κλίμακα».
Πώς διεξήχθησαν τα πειράματα για τη μελέτη
Για τη διεξαγωγή των πειραμάτων και τον σχεδιασμό του τεστ, συλλέχθηκαν δείγματα πλάσματος αίματος από 440 άτομα που είχαν διαγνωστεί με 18 διαφορετικούς τύπους καρκίνου και από 44 υγιείς αιμοδότες. Στη συνέχεια, η ομάδα εντόπισε με υψηλή ακρίβεια πρωτεΐνες που έδειξαν καρκίνους πρώιμου σταδίου και από πού προέρχονταν στο σώμα.
«Στο στάδιο Ι (το πιο πρώιμο στάδιο καρκίνου) και στην ειδικότητα του 99%, τα πάνελ μας μπόρεσαν να εντοπίσουν το 93% των καρκίνων στους άνδρες και το 84% των καρκίνων μεταξύ των γυναικών. Τα πάνελ εντοπισμού αποτελούνταν από 150 πρωτεΐνες και ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν τον ιστό προέλευσης των περισσότερων καρκίνων σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων», σημείωσαν οι ερευνητές.
Η ανάλυση της πρωτεΐνης του πλάσματος έδειξε επίσης ότι σχεδόν όλες υπήρχαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτό δείχνει τη σημασία των πρωτεϊνών χαμηλού επιπέδου για την ανίχνευση της προκαρκινικής και πρώιμης νόσου προτού προλάβει ένας όγκος να προκαλέσει σημαντική βλάβη.
Οι περιορισμοί της μελέτης και οι στόχοι για το μέλλον
Ωστόσο, η επιστημονική ομάδα υπογράμμισε ότι το σχετικά μικρό μέγεθος δείγματος σήμαινε ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες σε μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων.
Ο Δρ. Mangesh Thorat, του Κέντρου Πρόληψης Καρκίνου στο Wolfson Institute of Preventive Medicine, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το τεστ και χρειάζονται περισσότερες μελέτες.
«Ωστόσο, οι ενδιαφέρουσες πτυχές αυτής της ανάλυσης είναι η πολύ υψηλότερη ευαισθησία για καρκίνους σταδίου Ι από άλλες παρόμοιες αναλύσεις στην ανάπτυξη και τις διαφορές απόδοσης ανάλογα με το φύλο που είναι βιολογικά και κλινικά σχετικές», είπε.
«Εάν η απόδοση της ανάλυσης στο μέλλον, καλά σχεδιασμένες διαδοχικές μελέτες είναι κάπου κοντά σε αυτό που προτείνει αυτή η προκαταρκτική μελέτη, τότε θα μπορούσε πραγματικά να αλλάξει το παιχνίδι», κατέληξε.