Τους ακούμε συχνά να πλήττουν διάφορες γωνιές της υφηλίου και να αποκτούν ονόματα, καθώς επιβάλουν την παρουσία τους με τρόπο που δεν μπορεί να περάσει στα «ψιλά» της καθημερινότητας.
Ποια είναι όμως η διαφορά του τυφώνα, του κυκλώνα και του ανεμοστρόβιλου;
Κατά πρώτο, είναι όλα υποκατηγορίες του ίδιου καιρικού φαινομένου. Η διαφορά τους έγκειται περισσότερο στο πού εκδηλώνονται παρά αφορά στη φύση τους.
Αν ζεις στον Ατλαντικό και τον βόρειο Ειρηνικό, εξηγεί το National Geographic, τότε τις καταιγίδες θα τις ξέρεις ως τυφώνες (hurricanes), από τον θεό του κακού της Καραϊβικής, τον Hurrican.
Στον βορειοδυτικό Ειρηνικό, οι ίδιες σφοδρές καταιγίδες αποκαλούνται «typhoons» (και πάλι «τυφώνες» στη γλώσσα μας), ενώ αν μεταφερθούμε στον νοτιοδυτικό Ειρηνικό και τον νοτιοανατολικό Ινδικό Ωκεανό, τώρα τις ονομάζουμε «κυκλώνες» ή ακόμα και «τροπικοί κυκλώνες».
Για τα βορειότερα τμήματα του Ινδικού, οι μετεωρολόγοι μιλούν για «σφοδρές τροπικές καταιγίδες», ενώ στα νοτιοδυτικά του ίδιου ωκεανού αποκαλούνται «τροπικοί κυκλώνες». Είναι μόνο η διαφορά της έντασης που κατατάσσει μια καταιγίδα σε μια από τις δυο κατηγορίες.
Για να κατηγοριοποιηθεί μάλιστα μια καταιγίδα ως τυφώνας ή κυκλώνας οφείλουν οι άνεμοι που πνέουν να αγγίζουν ταχύτητες τουλάχιστον 119 χιλιομέτρων/ώρα (Κατηγορία 1). Αν φτάσουν στα 179 χλμ/ώρα, τότε μιλάμε για «σφοδρό τυφώνα ή κυκλώνα», όπως εξηγεί πάντα το National Geographic. Αλλά και ένας τυφώνας για να γίνει υπερτυφώνας, όπως ο πρόσφατος Μαγκνούτ, πρέπει να πιάσει ταχύτητες της τάξης των 241 χλμ/ώρα.
Για τον ανεμοστρόβιλο (tornado) υπάρχει ωστόσο διάκριση, μιας και εδώ μιλάμε για δίνη που παράγεται από τη σύγκρουση δύο αντίθετων ρευμάτων αέρα. Μια αέρια μάζα δηλαδή που καθώς μετακινείται, περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της. Με ανεμοστρόβιλους εκδηλώνεται τόσο ο τυφώνας όσο και ο κυκλώνας εξάλλου.
«Οι ανεμοστρόβιλοι είναι πράγματι εκτός της σφαίρας της κατανόησής μας», λέει χαρακτηριστικά ο Tony Del Genio, περιβαλλοντολόγος του Goddard Institute for Space Studies της NASA, «η επιστήμη εδώ είναι στα σπάργανα»…
Διαφορετικές εποχές
Διαφορά υπάρχει και στην εκδήλωση των καιρικών αυτών φαινομένων. Την ώρα που οι τυφώνες του Ατλαντικού εκδηλώνονται από την 1η Ιουνίου ως και τις 30 Νοεμβρίου, οι τυφώνες του βόρειου Ειρηνικού και οι κυκλώνες του Ινδικού ακολουθούν διαφορετικά μοτίβα.
Στον βορειοανατολικό Ειρηνικό, η επίσημη εποχή των τυφώνων κυμαίνεται από τις 15 Μαΐου ως τις 30 Νοεμβρίου, ενώ στον βορειοδυτικό Ειρηνικό εμφανίζονται από τα τέλη Ιουνίου ως και τα τέλη περίπου του Δεκεμβρίου. Όσο για τον βόρειο Ινδικό Ωκεανό, αυτός βλέπει κυκλώνες από τον Απρίλιο ως τον Δεκέμβριο.
Όπως κι αν τους αποκαλέσεις πάντως, πρόκειται για εξαιρετικά σφοδρά και καταστρεπτικά φυσικά φαινόμενα που έχουν τη δύναμη να αφανίζουν τις ανθρώπινες πολιτείες. Οι δυνατότερες καταιγίδες που έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με την επίσημη κλίμακα Saffir-Simpson, ξεπερνούσαν τα 250 χλμ/ώρα.