22 χρόνια συμπληρώνονται από το θάνατο του ιστορικού ηγέτη της χώρας Ανδρέα Παπανδρέου. Το The Caller φέρνει στη δημοσιότητα ένα εκτενές κείμενο του ιστορικού στελέχους και π. υπουργού του ΠΑΣΟΚ Κώστα Λαλιώτη, συνοδοιπόρου και στενού συνεργάτη του Ανδρέα Παπανδρέου, ενός ανθρώπου που είχε αποκρυπτογραφήσει όσο κανένας τη σύνθετη πολιτική προσωπικότητα του ιστορικού ηγέτη.
Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο ντοκουμέντο στο οποίο επιχειρείται μια συνολική αποτίμηση-αξιολόγηση της πορείας και του έργου του ιστορικού ηγέτη της Δημοκρατικής Παράταξης και το οποίο μπορεί να αποτελέσει υλικό για τον ιστορικό του μέλλοντος.
Το κείμενο αυτό συνοψίζει τα βασικά σημεία ορισμένων άρθρων του και δύο ομιλιών του (στο Ζάππειο 19/6/2006, και στα Χανιά 19/07/2007) αφιερωμένων στον αείμνηστο Ανδρέα Γ. Παπανδρέου. Επίσης συμπεριλαμβάνεται στο Βιβλίο του «Η ΠΥΞΙΔΑ» (Εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ).
Το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ μάλιστα… προλαβαίνει όσους σπεύσουν να του προσάψουν υποκειμενικότητα.
Αναφέρει χαρακτηριστικά: “Ομολογώ εξ αρχής ότι οι αναφορές μου στον ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ και τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στις εξελίξεις μιας ολόκληρης χρονικής περιόδου, έχουν φόρτιση, μονομέρεια και υποκειμενισμό γιατί αποτίω έναν οφειλόμενο φόρο τιμής. Όταν αποτίεις φόρο τιμής σε έναν μεγάλο Απόντα, με τον οποίο είχες μια 25χρονη πορεία ταύτισης με δεδομένους συναισθηματικούς, πνευματικούς, αγωνιστικούς, ιδεολογικούς και πολιτικούς δεσμούς, αφήνεις την κριτική αποτίμηση και την νηφάλια αξιολόγηση της παρουσίας και της δράσης του σε μία άλλη στιγμή. Άλλωστε, τις κριτικές μου απόψεις και τις υπαρκτές διαφωνίες μου, τις έχω διατυπώσει εκ των προτέρων την εποχή που ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν εν ζωή και κυρίαρχος του παιχνιδιού. Είναι γνωστό ότι από το 1974 είχα διαφωνήσει αρκετές φορές αλλά είμαστε πάντα Μαζί, με άρρηκτους δεσμούς, ακόμα και όταν είχα παραιτηθεί, με δική μου πρωτοβουλία, είτε από τα Κυβερνητικά αξιώματα είτε από όλα τα Όργανα του ΠΑΣΟΚ”.
Στο κείμενο ανοίγονται όλα τα μέτωπα της πολυκύμαντης πορείας του Ανδρέα: Για την προδικτατορική περίοδο και την αποστασία, την αντίσταση του ΠΑΚ και την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, την πορεία προς την εξουσία και το ορόσημο του 81 αλλά και το θεσμικό έργο, την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και τον διεθνή ηγέτη, τις κρίσιμες αποφάσεις για την οικονομία αλλά το βρώμικο 89. Γιατί όπως αναφέρει χαρακτηριστικά “στην Ελλάδα δύο Πολιτικοί Ηγέτες διώχθηκαν με ασίγαστο μένος, παράλογο πάθος και υπέφεραν τα πάνδεινα από στις αντιπάλους τους. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Ανδρέας Παπανδρέου”
ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
«ΩΣΕΙ ΠΑΡΩΝ»
«…Ο Μεγάλος Απών **
με Διαρκή Παρουσία Παντού…»
του ΚΩΣΤΑ ΛΑΛΙΩΤΗ
- Αποτελεί χρέος μας να αποτίουμε πάντα τον οφειλόμενο φόρο τιμής στο μεγάλο απόντα, στο χαρισματικό εθνικό και λαϊκό Ηγέτη με την ανεπανάληπτη ακτινοβολία, στον Πρόεδρό μας, τον Πολιτικό, το Δάσκαλο, τον Επιστήμονα και τον Άνθρωπο, που οδήγησε τη Δημοκρατική, Προοδευτική Παράταξη σε μια ανεπανάληπτη ελπιδοφόρα και νικηφόρα πορεία και έδωσε με το ΠΑΣΟΚ νέα πνοή, σιγουριά και νέους ορίζοντες στην Ελλάδα και στους Έλληνες.
- Έχουν συμπληρωθεί αρκετά χρόνια από τη μέρα, που ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ έφυγε από τη ζωή, αλλά είναι ένας Μεγάλος Απών με διαρκή παρουσία.
- Γιατί ως Πολιτικός, ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας έχει αφήσει τα θετικά αποτυπώματά του και τη σφραγίδα του στην ειρηνική και δημιουργική εξέλιξη της χώρας μας, της Κοινωνίας μας και της Δημοκρατίας μας σε μια μεγάλη και κρίσιμη ιστορική περίοδο.
- Το «φαινόμενο» Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, σε άρρηκτη σχέση με την πορεία και την εξέλιξη τόσο της Δημοκρατικής Προοδευτικής Παράταξης και του ΠΑΣΟΚ, έχει διάρκεια, ένταση, συνέχεια και προοπτική, γιατί διαθέτει εθνικές και πολιτικές αναφορές, κοινωνικές ρίζες και ιδεολογικές σηματοδοτήσεις.
- Το «φαινόμενο» Ανδρέας Γ. Παπανδρέου αντιπροσωπεύει μια ατέλειωτη και πολύχρωμη τοιχογραφία, όπου σε αυτή αποτυπώνεται με κάθε λεπτομέρεια και περιγράφεται με ενάργεια το ιστορικό γίγνεσθαι της Ελλάδας τα τελευταία 60 χρόνια.
- Ο ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ως Πολιτικός Ηγέτης, σε συνδυασμό με την ακαδημαϊκή του αναφορά, είναι ο μόνος Πολιτικός που έχει «σπάσει» το φράγμα των Ελληνικών συνόρων.
Για δεκαετίες αποτελούσε μια διακριτή και κυρίαρχη προσωπικότητα σε όλες τις χώρες και τους λαούς της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, στις χώρες και στους λαούς των Βαλκανίων, της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Αραβικού Κόσμου, όπως και σε άλλες χώρες, στις ΗΠΑ, στις χώρες της Σοβιετικής Ένωσης και τη Ρωσία, στον Καναδά, στη Λατινική Αμερική, την Ινδία, την Κίνα και την Ιαπωνία.
- Με τη διαδρομή του ως Πρόσωπο με διεθνή αναγνώριση, εκτίμηση και καταξίωση, είχε αναδειχθεί συμβολικά και σημειολογικά για δεκαετίες σε μια εμβληματική φυσιογνωμία της Ελλάδας προς τις άλλες χώρες και τους άλλους λαούς. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί την ίδια περίπου ιστορική περίοδο με τον Φρανσουά Μιτεράν για τη Γαλλία, με τον Ούλοφ Πάλμε για τη Σουηδία, με τον Βίλι Μπράντ για τη Γερμανία, με τον Χάρολντ Ουίλσον για τη Βρετανία, με τον Mπρούνο Κραϊσκι για την Αυστρία, με την Ίντιρα Γκάντι για την Ινδία, με το Μάριο Σοάρες για την Πορτογαλία, με τον Φελίπε Γκονζάλες για την Ισπανία.
- Αν περιδιαβεί κανείς τους χώρους μιας «Έκθεσης», αφιερωμένης στη ζωή και τους αγώνες του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου, με τις φωτογραφίες, με το σπάνιο έντυπο υλικό, με τα ηχητικά ντοκουμέντα, με τα video, μπορεί να νοιώσει και μάρτυρας και συμμέτοχος, συνοδοιπόρος και συνδημιουργός σε μια συγκλονιστική ιστορική διαδρομή, στους ΔΡΟΜΟΥΣ της φωτιάς, των αγώνων και της δημιουργίας.
- Ο Πολιτικός των μεγάλων οραμάτων, των ανοιχτών οριζόντων, των λυτρωτικών υπερβάσεων και των δημιουργικών έργων δεν είναι πια κοντά μας.
Όμως υπάρχει παντού και ζει μέσα μας γιατί οι ιδέες και το δημιουργικό του έργο έχουν διαχρονική αξία, διαχρονική δικαίωση.
Γιατί η αναλυτική του σκέψη, οι ρηξικέλευθες προτάσεις και οι αναζητήσεις του, οι βασικές επιλογές και προτεραιότητές του ήταν πάντα μπροστά από την εποχή τους. Γι’ αυτό μπορούσαν κάθε φορά να συγκινούν, να συνεγείρουν και να δονούν τις Λαϊκές Δυνάμεις και κυρίως τις Νέες Γενιές.
- Η μεγάλη πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού, εκατομμύρια Έλληνες Πολίτες, άνδρες, γυναίκες και νέοι αγάπησαν και πίστεψαν το δικό τους ΑΝΔΡΕΑ.
Ταυτίστηκαν μαζί του γιατί ένιωσαν στο πρόσωπό του και στο λόγο του απελευθέρωση και ανάταση, αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια, ευαισθησία και φροντίδα, προστασία και ανθρωπιά.
Γιατί ένιωσαν στο δικό του πρόσωπο το δικό τους πρόσωπο, στη δική του φωνή τη δική τους φωνή, στη δική του επαγγελία και πράξη τον δικό τους πόθο, τον δικό τους καημό, τη δική τους προσδοκία και ελπίδα.
Γιατί έζησαν καλύτερες μέρες με ελευθερίες και δικαιώματα, με Δημοκρατία, Ανάπτυξη και Ευημερία, με Ασφάλεια και Ειρήνη, με Δικαιοσύνη και Αλληλεγγύη.
Γιατί ένιωθαν σίγουροι για τη νέα εποχή, για τους νέους ορίζοντες και για τους νέους δρόμους της Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη των Λαών και μέσα σε ένα ειρηνικό και πιο δίκαιο κόσμο.
- Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΙ μέσα μας και μέσα από όλους μας, γιατί τα μηνύματά του είχαν αντίκρισμα αλήθειας.
Ήταν συνυφασμένα με τη ζωή του, με την αυθεντικότητα, τη λαϊκότητα και τη σαγήνη του.
- Αρκετά χρόνια ο ΑΝΔΡΕΑΣ δεν είναι πια κοντά μας, δεν είναι πια μαζί μας. Και όμως υπάρχει παντού. Είναι ωσεί παρών.
Ζει και θα Ζει για πάντα με όλα όσα επαγγέλθηκε, συμβόλισε και δημιούργησε στις σκέψεις, στις καρδιές, στις μνήμες, στα όνειρα, στις αφηγήσεις, στις αξιολογήσεις και στα συναισθήματα του Ελληνικού λαού και του κάθε Έλληνα ξεχωριστά.
- Ο κάθε Έλληνας, η κάθε μία Ελληνίδα έχει τα δικά του βιώματα, τη δική του θύμηση, τους δικούς του μύθους και τις δικές του αλήθειες, για τον δικό του ΑΝΔΡΕΑ, για τον ανθρώπινο, τον γήινο, τον οικείο, τον ανοιχτό και συναισθηματικό Μεγάλο Πολιτικό, με την ευγένειά του, με την έμφυτη λαϊκότητά του, με τις αυθεντικές του εκφράσεις.
- Τα βασικά μηνύματα του Κινήματός μας έχουν ανεξίτηλες ιστορικές εγγραφές, δεμένες με την εποχή τους.
Καταθέτω ενδεικτικά τα βασικά μηνύματα του ΑΝΔΡΕΑ, της Παράταξής μας και του Κινήματός μας, σε μια μακρόχρονη διαδρομή, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα δεδομένα συγκεκριμένων ιστορικών περιόδων:
- «Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ»,
- «Ο ΛΑΟΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ», «Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΕΘΝΟΣ».
- «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΙΧΩΣ ΒΑΣΙΛIΑ», «ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ», «ΟΧΙ ΣΤΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΘΕΙΑ»,
- «Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ».
- «ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ και ΣΙΑ», «ΑΠΟΣΤΑΤΕΣ-ΕΦΙΑΛΤΕΣ»,
- «ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ», «ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ»,
- «ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ».
- «ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ και ΑΝΑΤΡΟΠΗ της ΧΟΥΝΤΑΣ»,
- «ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ»,
- «ΚΥΠΡΟΣ ΕΝΙΑΙΑ, ΚΥΡΙΑΡΧΗ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ».
***