Οι γέννες με καισαρική τομή είναι πολύ σπάνιες σε κάποιες χώρες, και πολύ συχνές σε άλλες, όπως στη Λατινική Αμερική και στην Ελλάδα, σύμφωνα με έκθεση που πραγματοποιήθηκε υπό τον συντονισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και δεδομένα που παρουσίασε στη Βουλή ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.
Η έκθεση του ΠΟΥ που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση British Medical Journal (BMJ), διενεργήθηκε σε 72 χώρες, με εξαίρεση τις πιο πλούσιες του κόσμου, κατά την περίοδο 2010-2014.
«Παρατηρήθηκαν μεγάλες ανισότητες μεταξύ των χωρών, με τα εθνικά ποσοστά καισαρικών να κυμαίνονται από το 0,6% στο Νότιο Σουδάν και να φτάνουν το 58,9% στη Δομινικανή Δημοκρατία», επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Στην υποσαχάρια Αφρική οι καισαρικές είναι πολύ σπάνιες, όπως για παράδειγμα στο Τσαντ, που αντιστοιχούν στο 1,5% των γεννήσεων, τη Μπουρκίνα Φάσο (2,1%), την Ακτή Ελεφαντοστού (3,1%) ή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (5,5%).
Αντίθετα είναι πολύ συνηθισμένες στην Ελλάδα (58%), την Αίγυπτο (55,5%), την Αργεντινή (43,1%) και την Κολομβία (36,9%).
Σε παγκόσμιο επίπεδο όσο πιο φτωχές είναι οι γυναίκες τόσο πιο συχνές είναι οι φυσιολογικές γέννες. Οι καισαρικές είναι πιο διαδεδομένες «στις πιο πλούσιες υπο-ομάδες, κάτι που υποδεικνύει ότι συχνά γίνεται κατάχρηση». Σε πολλές χώρες οι κοινωνικές ανισότητες έχουν άμεσο αντίκτυπο στον τύπο γέννας.
Στη Δομινικανή Δημοκρατία για παράδειγμα το 81% του 20% των πιο πλούσιων γυναικών γεννούν με καισαρική. Το ίδιο ποσοστό πέφτει στο 41% για το 20% των πιο φτωχών γυναικών.
Οι αιτίες για τη διαφορά αυτή είναι «περίπλοκες», σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας. Στις περιπτώσεις που οι καισαρικές είναι πολύ σπάνιες φαίνεται να οφείλεται «σε έλλειψη ειδικευμένου ιατρικού προσωπικού και υγειονομικών υποδομών, στο κόστος της γέννας ή σε πολιτισμικές πεποιθήσεις που αφορούν την αξία και τους κινδύνους μιας καισαρικής».
Στις περιπτώσεις που είναι πολύ συχνές, οι συντάκτες αναφέρουν πολλούς λόγους, από τον φόβο για τον πόνο, θέματα κοινωνικού στάτους, ή ακόμη τον φόβο νομικών προσφυγών εναντίον των γιατρών.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ένα κανονικό ποσοστό καισαρικών, από ιατρική άποψη, κυμαίνεται μεταξύ 10 και 15%.
Ελληνικές υπερβολές
Στην Ελλάδα το ποσοστό των τοκετών με καισαρική τομή, σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει στη Βουλή τον περασμένο Φεβρουάριο ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, ανέρχεται σε 58%.
Μάλιστα, το έτος 2015 η Ελλάδα κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ δεκαετίας: το ποσοστό των καισαρικών τομών έφτασε το 77% (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ, ΕΟΠΥΥ, ΕΣΥnet). Το 2007 οι τοκετοί με καισαρική τομή αποτελούσαν το 42% του συνόλου των τοκετών στη χώρα, το 2012 έφθασαν το 50%, το 2014 το 58% και το 2015 απογειώθηκαν στο 77%. Το 2016 το ποσοστό των καισαρικών έπεσε στα επίπεδα του 2014, δηλαδή στο 58%. Tο ποσοστό αυτό «χαρίζει» προβάδισμα στην Ελλάδα και έναντι της Τουρκίας, όπου οι καισαρικές τομές αποτελούν το 51% στο σύνολο των τοκετών.
Πάντως, και στο τρέχον έτος οι καισαρικές τομές παραμένουν στο προσκήνιο. Είναι χαρακτηριστική η ερώτηση προς την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, που κατέθεσε χθες ο βουλευτής Ηρακλείου με το Ποτάμι, κ. Σπύρος Δανέλλης, παραθέτοντας τα στοιχεία για τις γεννήσεις στα νοσοκομεία της Κρήτης και υπογραμμίζοντας την ανάγκη περιορισμού της καταχρηστικής «νοοτροπίας» των μη ιατρικά απαραίτητων καισαρικών στην χώρα μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία (2016) που παραθέτει, στα ιδιωτικά και δημόσια μαιευτήρια της Κρήτης πραγματοποιήθηκαν 3.795 τοκετοί, εκ των οποίων το 58% με καισαρική. Μάλιστα, στο Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας Σητείας πραγματοποιήθηκαν 14 τοκετοί, όλοι με καισαρική τομή!
Από το βήμα της Βουλής πέρυσι απαντώντας και πάλι σε επίκαιρη ερώτηση ο υπουργός Υγείας είχε υποσχεθεί ελέγχους στα νοσοκομεία, δημόσια και ιδιωτικά, που έχουν υπερβολικά αυξημένο ποσοστό καισαρικών και αντικίνητρα σε γιατρούς, ασφαλιστικούς φορείς και τις άμεσα ενδιαφερόμενες, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει πραγματοποιηθεί κάποια από τις υποσχέσεις του.