«Ανούσιες πρωτοβουλίες που δεν πρέπει να επαναληφθούν» χαρακτηρίζει τα συλλαλητήρια του 1992 για το Μακεδονικό ο κ. Γιάννης Μπουταρης και δηλώνει πως, αν ανακοινωθούν και τώρα τέτοιες εκδηλώσεις, θα τις καταγγείλει δημοσίως.
«Μου φτάνουν πληροφορίες ότι, με αφορμή τις διαφαινόμενες εξελίξεις γύρω από την εξεύρεση λύσης στο ονοματολογικό, διάφορες οργανώσεις κινητοποιούνται για τη διοργάνωση συλλαλητηρίων. Φαίνεται ότι δεν πήραμε το μάθημα, δεν συνειδητοποιήσαμε τις καταστρεπτικές συνέπειες που είχαν οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις το 1992 στους χειρισμούς της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Εγώ πάντως, αν ξεκινήσουν συλλαλητήρια, θα βγω και θα τα αποδοκιμάσω επισήμως, γιατί δεν βοηθούν τη διαπραγμάτευση», λέει σε συνέντευξή του στην Καθημερινή, με αφορμή το ιδιωτικό δείπνο που παρέθεσε πριν από την Πρωτοχρονιά, στη Θεσσαλονίκη, στον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ και την οικογένειά του, αλλά και το πολυσυζητημένο πρόσφατο ταξίδι του στα Σκόπια.
Ο κ. Μπουτάρης τάσσεται ανοικτά εναντίον των συλλαλητηρίων, παρότι του υπενθυμίζουμε ότι με όχημα τις συγκεντρώσεις για το όνομα στην πλατεία Αριστοτέλους και το σύνθημα «το όνομα είναι η ψυχή μας» εξελέγη (1994), με τη μία και με ρεκόρ ψήφων, δήμαρχος ο αείμνηστος Ντίνος Κοσμόπουλος.
«Δεν με ενδιαφέρει. Σημασία έχει να βοηθήσουμε όλοι να βρεθεί μια λύση που θα ωφελήσει τη χώρα και την πόλη της Θεσσαλονίκης», τονίζει.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, δεν ήρθε καθόλου η κουβέντα στο θέμα του ονόματος.
«Κάποια στιγμή χτύπησε το τηλέφωνό μου, ήταν ο Νίκος Κοτζιάς, που ήθελε να μου ευχηθεί. Αρπαξα την ευκαιρία και πέρασα το τηλέφωνο στον Ζάεφ, με τον οποίο μίλησαν και αντάλλαξαν ευχές. Εγώ του είπα του Ζάεφ ότι το ζήτημα της ονομασίας δεν είναι της δικής μου αρμοδιότητας, ούτε είμαι εξουσιοδοτημένος από κανέναν να κουβεντιάσω επί της ουσίας ένα τέτοιο τέτοιο θέμα – άλλοι έχουν την ευθύνη. Θα σου πω όμως την προσωπική μου γνώμη. Μεγάλωσα σ’ αυτή την περιοχή και ξέρω και τον πόνο των ανθρώπων. Καταλαβαίνω ότι δεν αλλάζουν τόσο εύκολα τα πράγματα, αλλά πρέπει να βρεθεί λύση».
– Τι σας απάντησε;
– Hταν απολύτως σύμφωνος ότι πρέπει να λυθεί το πρόβλημα και η λύση είναι η σύνθετη ονομασία. Αυτό κατάλαβα εγώ. Eδειχνε να μην έχει πρόβλημα με την αντιπολίτευση, αλλά με το δημοψήφισμα για το οποίο έχει δεσμευθεί προεκλογικά. Φαντάζομαι πως θα είναι δύσκολο να κερδηθεί και στην ΠΓΔΜ ένα δημοψήφισμα. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν γενιές ολόκληρες έχουν μεγαλώσει μαθαίνοντας ότι είναι Μακεδόνες – δεν ξεριζώνεται εύκολα αυτό το πράγμα. Και να δεχθούν το «Νέα Μακεδονία» είναι πολύ μεγάλη υποχώρηση γι’ αυτούς. Διότι έτσι μεγάλωσαν.
– Αυτές οι επαφές με τον Ζάεφ αλλά και το ταξίδι σας στα Σκόπια εντέλει ωφελούν τη Θεσσαλονίκη;
– Το είπα και θα το ξαναπώ, δεν κάνω εγώ εξωτερική πολιτική. Αυτό είναι δουλειά άλλων. Εμένα δουλειά μου είναι να προβάλω την πόλη μου, να φέρω κόσμο, να της ανοίξω παράθυρα στον κόσμο. Στόχος μου είναι και με τα ταξίδια αυτά στις γειτονικές χώρες και όχι μόνο –προσφάτως ήμουν στη Βιέννη για το θέμα των σκουπιδιών– να καταστήσω τη Θεσσαλονίκη περισσότερο ελκυστική, να έρθει και άλλος κόσμος. Να γίνει η Θεσσαλονίκη η πόλη την οποία πρέπει να επισκεφθούν όλοι. Και είναι φανερό ότι έχουμε αποτελέσματα. Την περασμένη χρονιά, είχαμε 100.000 διανυκτερεύσεις Τούρκων, ένα εκατομμύριο πολίτες της ΠΓΔΜ έρχονται ετησίως στη Θεσσαλονίκη για ψώνια και την ευρύτερη περιοχή για τουρισμό. Μας επισκέφθηκαν επίσης πολλές χιλιάδες Ισραηλινοί. Μόνον το 2016 στη Θεσσαλονίκη άνοιξαν 25 καινούργια ξενοδοχεία. Δεν είναι βέβαια Χίλτον, αλλά θα έρθει και η ώρα που θα ανοίξει και Χίλτον. Ετσι το βλέπω εγώ.
– Για αυτά τα ανοίγματα πάντως έχετε στοχοποιηθεί από κάποιους.
– Αυτό είναι αλήθεια, αλλά δεν με ενοχλεί. Εμένα, σας είπα, με ενδιαφέρει η πόλη. Θυμάστε ότι, όταν έφερα τους Τούρκους επιχειρηματίες, φώναζαν στην Τσιμισκή εν χορώ μερικοί δήθεν πατριώτες «Μπουτάρη, ζούμε στον τάφο να σε δούμε». Με το που έφτιαξα το πάρκο του Δυρραχίου στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού, φώναζαν ότι έφερα τη «Μεγάλη Αλβανία», τώρα με τα Σκόπια βγήκαν στα κάγκελα για δήθεν προδοσία μου…
– Ακόμη και δικοί σας στη δημοτική παράταξη σας επιτέθηκαν για το ταξίδι σας στα Σκόπια – ίσως αποβλέποντας στη μετά Μπουτάρη εποχή. Εχει ανοίξει αυτή;
– (Γελάει.) Κάποιοι ετοιμάζουν τα κόλλυβά μου. Νομίζουν ίσως ότι, επειδή έκλεισα μια ηλικία, έχω τελειώσει.
– Σκέφτεστε να θέσετε υποψηφιότητα και για τρίτη θητεία;
– Να σου πω, δεν το έχω αποφασίσει ακόμα. Πιστεύω ακράδαντα ότι ένας δήμαρχος δεν πρέπει να κάνει παραπάνω από δύο θητείες. Σ’ αυτά τα δέκα χρόνια μπορεί να ξεκινήσει και να κάνει αρκετά πράγματα. Ούτε σωτήρας είσαι ούτε ελέω Θεού. Πρέπει να ’ρθει και άλλων η σειρά, και ίσως να αποδειχθούν καλύτεροι. Δεν ξέρω πώς θα είμαι σωματικά. Είμαι ήδη 75 χρόνων. Δεν ξέρω πώς θα είμαι στα 77 μου. Με βασανίζει όλο αυτό. Πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να προσελκύσουμε στην Πρωτοβουλία και νέους ανθρώπους.
– Συμφωνήσατε κάτι συγκεκριμένο με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ;
– Είχαμε πει στα Σκόπια τρία- τέσσερα πράγματα που πρέπει από κοινού να προχωρήσουμε ώστε να οικοδομηθούν η εμπιστοσύνη και η συνεργασία, τα οποία επαναλάβαμε και εδώ στο τραπέζι. Συμφωνήσαμε να δώσουμε από μία υποτροφία οι δύο πλευρές σε δύο νέους να σπουδάσουν σε ιδιωτικά κολέγια. Ο πρόεδρος Ιβάνοφ δίνει δέκα υποτροφίες σε παιδιά από τα Σκόπια για σπουδές σε ιδιωτικό κολέγιο στη Θεσσαλονίκη. Ενα δεύτερο είναι ότι νέοι αθλητές και από τις δύο χώρες, με κανό, θα κατέβουν τον Αξιό από την πόλη Βέλλες μέχρι και τον Θερμαϊκό. Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε τον Απρίλιο, που έχει ο Αξιός τα πολλά νερά. Το τρίτο είναι η διεξαγωγή καλλιτεχνικού φεστιβάλ, τρεις μέρες στη Θεσσαλονίκη και τρεις στα Σκόπια ή μία και μία εβδομάδα, φθινόπωρο και άνοιξη. Μια άλλη σκέψη είναι να οργανώσουμε στη Θεσσαλονίκη έκθεση μοναδικών παλαιών βυζαντινών εικόνων που υπάρχουν στην Αχρίδα. Και βέβαια συζητήσαμε για το πλωτό κανάλι του Αξιού. Οι Σκοπιανοί και μαζί και οι Σέρβοι έχουν υπογράψει ήδη με τους Κινέζους συμφωνία για μελέτες. Πρέπει αντιστοίχως να κάνουμε και εμείς. Το θέλουν κι εκείνοι το έργο. Για τους Κινέζους ο υδάτινος αυτός δρόμος κλείνει τον Δρόμο του Μεταξιού από θαλάσσης. Παρακάμπτει τον Πειραιά και τα στενά του Βοσπόρου. Ολα αυτά και πολλά άλλα που μπορούμε να κάνουμε, δημιουργούν καλό κλίμα, που είναι προϋπόθεση για να προχωρήσει οποιαδήποτε λύση και στο όνομα…
Θαλασσινά, κρασί και… χάλκινα Γευγελής
– Τι φιλέψατε τον υψηλό σας καλεσμένο και την παρέα του;
– Θαλασσινά, συναγρίδα και κρασί από δικό μου, άσπρο, «Τέσσερις Λίμνες». Πλήρωσα από την τσέπη μου.
– Τους διασκεδάσατε, μάθαμε, και με χάλκινα Γευγελής.
– Α ναι, περπατώντας το μεσημέρι στην πόλη, συνάντησα μια κομπανία απ’ αυτές που έρχονται και παίζουν στις ταβέρνες και τα ουζερί. Στη Θεσσαλονίκη αρέσουν οι μουσικές με τις τρομπέτες και τα χάλκινα. Με αναγνώρισαν και μου είπαν να μου παίξουν ένα τραγούδι, χωρίς λεφτά. Εγώ τους λέω παιδιά, αντί να παίξετε σ’ εμένα, ελάτε το βράδυ στο τάδε εστιατόριο για να παίξετε και στον πρωθυπουργό σας. Το έκαναν και ο Ζάεφ ξαφνιάστηκε ευχάριστα. Του αρέσει πολύ η Θεσσαλονίκη, η σύζυγός του μας είπε ότι έρχεται πολύ συχνά και ψωνίζει σε εμπορικό κέντρο στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Ο Ζάεφ είναι ένας έξυπνος και ευχάριστος άνθρωπος, μιλάει και καλά αγγλικά. Το κλίμα ήταν πολύ ζεστό. Με τέτοιες συναντήσεις ενισχύεται στους γείτονες η αντίληψη ότι η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που πρέπει οπωσδήποτε να πάνε να διασκεδάσουν, να φάνε, να πιουν και να ψωνίσουν.