Όλοι καταλαβαίνουμε τι είναι να σε χειραγωγούν συναισθηματικά. Μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και για αυτό το υιοθετούν κάποια αδίστακτα άτομα.
Πριν από μερικά χρόνια, το Facebook, μαζί με ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Cornell και της Καλιφόρνια, διεξήγαγε ένα πείραμα στο οποίο σκόπιμα έπαιξε με τα συναισθήματα 689.000 χρηστών μέσα από το τι έβλεπαν στη ροή των δημοσιεύσεων του Facebook, έτσι ώστε κάποιοι χρήστες έβλεπαν μόνο αρνητικές ιστορίες, ενώ άλλοι έβλεπαν μόνο θετικές ιστορίες.
Όταν αυτοί οι άνθρωποι μετά δημοσίευαν δικές τους αναρτήσεις, αυτές είχαν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τη διάθεση που τους προκαλούσαν αυτά που είχαν δει.
Το Facebook δέχτηκε πολλά πυρά για το πείραμα, κυρίως επειδή κανένας από τους ‘συμμετέχοντες’ δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του για να ενταχθεί στην μελέτη. Ίσως το πιο τρομακτικό από το ατόπημα του Facebook, ήταν ακριβώς πόσο εύκολο ήταν να χειραγωγηθούν τα συναισθήματα των ανθρώπων.
Εάν το Facebook μπορεί να χειριστεί τα συναισθήματά σας μόνο με μικροαλλαγές στην ροή των νέων που σας δίνει, φανταστείτε πόσο πιο εύκολο είναι για ένα πραγματικό, ζωντανό πρόσωπο που γνωρίζει τις αδυναμίες και τις ευαισθησίες σας. Ένας επιδέξιος στην χειραγώγηση άνθρωπος μπορεί να καταστρέψει την αυτοπεποίθησή σας και ακόμη και να σας κάνει να αμφισβητήσετε την λογική σας.
Ακριβώς επειδή η συναισθηματική χειραγώγηση μπορεί να είναι τόσο καταστροφική, είναι σημαντικό για σας να την αναγνωρίσετε στη δική σας ζωή. Δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζετε, επειδή ο χειραγωγός είναι συνήθως πολύ ικανός. Αρχίζει με μια ανεπαίσθητη λεπτή χειραγώγηση που αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, τόσο αργά ώστε να μην συνειδητοποιείτε καν ότι συμβαίνει. Ευτυχώς, αυτοί οι άνθρωποι είναι αρκετά εύκολο να εντοπιστούν, αν ξέρετε τι να αναζητήσετε:
Υπονομεύουν την πίστη σας στην κατανόηση της πραγματικότητας
Οι άνθρωποι που είναι καλοί στην συναισθηματική χειραγώγηση είναι απίστευτα καλοί ψεύτες. Επιμένουν για ένα περιστατικό ότι δεν συνέβη ενώ συνέβη και επιμένουν ότι έκαναν ή είπαν κάτι, ενώ δεν το έκαναν. Το πρόβλημα είναι ότι είναι τόσο καλοί σε αυτό που θα καταλήξετε να αμφισβητείτε την δική σας λογική. Η επιμονή ότι αυτό που προκάλεσε το πρόβλημα είναι αποκύημα της φαντασίας σας, είναι ένας εξαιρετικά ισχυρός τρόπος για να ξεφύγουν.
Οι ενέργειές τους δεν ταιριάζουν με τα λόγια τους
Οι άνθρωποι αυτοί θα σας πουν ό,τι θέλετε να ακούσετε, αλλά οι πράξεις τους είναι μια άλλη ιστορία. Θα ορκιστούν ότι θα σας υποστηρίξουν αλλά, όταν έρχεται η ώρα να το κάνουν, συμπεριφέρονται σαν τα αιτήματά σας να είναι εντελώς παράλογα. Σας λένε πόσο τυχεροί είναι που σας γνωρίζουν αλλά μετά ενεργούν σαν να είστε ένα βάρος. Αυτός είναι απλά ένας άλλος τρόπος υπονόμευσης της πίστη σας στην δική σας λογική. Θα σας κάνουν να αμφισβητήσετε την πραγματικότητα, όπως την αντιλαμβάνεστε και θα προσαρμόσουν την αντίληψή σας σε ότι είναι βολικό για αυτούς.
Είναι έμπειροι στο να αποποιούνται την ενοχή
Οι άνθρωποι που σας χειραγωγούν συναισθηματικά, είναι καλοί στο να χρησιμοποιούν την ενοχή σας προς όφελός τους. Αν τους πείτε για κάτι που σας ενοχλεί, σας κάνουν να αισθάνεστε ένοχοι που το είπατε. Αν δεν το κάνετε, θα σας κάνουν να αισθάνεστε ένοχοι επειδή δεν το είπατε και το κρατήσατε μέσα σας. Όταν έχετε να κάνετε με τέτοιου είδους ανθρώπους, ό,τι και να κάνετε είναι λάθος και δεν έχει σημασία τι προβλήματα αντιμετωπίζετε εσείς οι δυο. Είναι πάντα δικό σας το λάθος.
Υιοθετούν τον ρόλο του θύματος
Για τους χειραγωγούς, τίποτα δεν είναι ποτέ δικό τους σφάλμα. Δεν έχει σημασία τι κάνουν, ή αδυνατούν να κάνουν. Είναι λάθος κάποιου άλλου. Κάποιος άλλος τους ώθησε να το κάνουν και συνήθως αυτός ο άλλος είστε εσείς. Εάν φωνάζετε ή είστε αναστατωμένοι, αυτό είναι επειδή εσείς έχετε παράλογες απαιτήσεις. Εάν αυτοί φωνάζουν, τότε φταίτε εσείς γιατί τους εκνευρίσατε. Οι χειραγωγοί των συναισθημάτων δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τίποτα.
Είναι πάρα πολύ, πάρα πολύ σύντομα
Είτε πρόκειται για μια προσωπική σχέση ή μια επιχειρηματική σχέση, οι χειραγωγοί φαίνονται πάντα να παραλείπουν μερικά βήματα. Μοιράζονται πάρα πολλά πάρα πολύ γρήγορα και περιμένουν από εσάς να κάνετε το ίδιο. Προσποιούνται τους ευαίσθητους και ευάλωτους,αλλά είναι ένα τέχνασμα. Η προσποίηση έχει σαν στόχο να σας κάνει να νιώσετε ‘ιδιαίτεροι΄ που σας πλησίασαν και να σας κάνουν όχι μόνο να αισθάνεστε λύπη για αυτούς αλλά και ότι είστε υπεύθυνοι για τα συναισθήματά τους.
Είναι μια μαύρη τρύπα συναισθημάτων
Ότι και αν αισθάνονται, οι χειραγωγοί των συναισθημάτων είναι ιδιοφυΐες στο να απομυζούν τα συναισθήματα των άλλων. Αν είναι σε κακή διάθεση, ο καθένας γύρω τους το ξέρει. Αλλά αυτό δεν είναι το χειρότερο μέρος: Είναι τόσο επιδέξιοι, που όχι μόνο γνωρίζουν όλοι γύρω τους την κακή διάθεσή τους αλλά και την αισθάνονται. Αυτό δημιουργεί την τάση στους ανθρώπους να αισθάνονται υπεύθυνοι για τις διαθέσεις τους και να νοιώθουν ότι πρέπει να τους κάνουν να αισθανθούν καλά.
Ανυπομονούν να σας βοηθήσουν αλλά μετά ενεργούν σαν μάρτυρες
Η αρχική προθυμία να βοηθήσουν γρήγορα μετατρέπεται σε στεναγμούς, βογγητά και λένε πως αυτό που συμφώνησαν να κάνουν είναι ένα τεράστιο βάρος. Εάν τους πείτε ότι δείχνουν απροθυμία, θα το γυρίσουν σε σας, διαβεβαιώνοντάς σας ότι, φυσικά, θέλουν να βοηθήσουν και ότι εσείς είστε απλώς παρανοϊκοί. Ο στόχος είναι να σας κάνουν να αισθανθείτε ένοχοι ακόμη και τρελοί.
Πάντα το δικό τους πρόβλημα είναι σοβαρότερο
Δεν έχει σημασία τι προβλήματα μπορεί να έχετε εσείς, οι χειραγωγοί έχουν μεγαλύτερα. Υποβιβάζουν την σοβαρότητα των προβλημάτων σας υπενθυμίζοντάς σας ότι τα προβλήματά τους είναι πιο σοβαρά. Το μήνυμα; Δεν έχετε κανένα λόγο να διαμαρτύρεστε, έτσι κλείστε το στόμα σας.
Ξέρουν όλα τα κουμπιά σας και δεν διστάζουν να τα πατήσουν
Οι χειραγωγοί των συναισθημάτων γνωρίζουν τα αδύνατα σημεία σας και είναι γρήγοροι στο να χρησιμοποιήσουν αυτή τη γνώση εναντίον σας. Εάν είστε ανασφαλείς με το βάρος σας, θα σχολιάσουν το τι τρώτε ή τα ρούχα που φοράτε. Εάν έχετε άγχος για κάποια παρουσίαση που έχετε να κάνετε, θα τονίσουν πόσο εκφοβιστικοί και επικριτικοί είναι οι συμμετέχοντες. Χρησιμοποιούν την γνώση των συναισθημάτων σας για να σας χειραγωγήσουν,όχι για να σας κάνουν να αισθανθείτε καλύτερα.
Ξεπερνώντας την χειραγώγηση
Οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να σας κάνουν να τρελαθείτε με την παράλογη συμπεριφορά τους. Μην κάνετε τo λάθος. Η συμπεριφορά τους είναι πραγματικά ενάντια σε κάθε λογική οπότε γιατί να επιτρέπετε στον εαυτό σας να ανταποκριθεί σε αυτούς συναισθηματικά;
Όσο πιο παράλογοι είναι κάποιοι, τόσο πιο εύκολο είναι να απομακρύνετε τον εαυτό σας από τις παγίδες τους. Παραιτηθείτε από την προσπάθεια να τους νικήσετε στο δικό τους παιχνίδι. Κρατείστε απόσταση από αυτούς συναισθηματικά και αντιμετωπίστε τους σαν κάποια επιστημονική εργασία. Δεν χρειάζεται να ανταποκριθείτε στο συναισθηματικό χάος τους, αρκεστείτε μόνο στα γεγονότα.
Για να κρατήσετε συναισθηματική απόσταση απαιτείται ευαισθητοποίηση. Δεν μπορείτε να σταματήσετε κάποιον να πιέζει τα κουμπιά σας, αν δεν το καταλαβαίνετε όταν αυτό συμβαίνει. Μερικές φορές θα βρεθείτε στην θέση να πρέπει να ανασυνταχθείτε και να επιλέξετε τον καλύτερο δρόμο προς τα εμπρός. Αυτό είναι καλό και δεν θα πρέπει να φοβάστε να δώσετε στον εαυτό σας λίγο χρόνο για να το πράξετε.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι επειδή εργάζονται ή ζουν με κάποιον, δεν έχουν κανέναν τρόπο να ελέγξουν το χάος. Αυτό δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Μόλις καταλάβετε το τι σας κάνει κάποιος που σας χειραγωγεί συναισθηματικά, θα αρχίσετε να βρίσκετε την συμπεριφορά του πιο προβλέψιμη και πιο κατανοητή. Αυτό θα σας εξοπλίσει για να σκεφτείτε λογικά για το πότε και πού θα τον ανεχτείτε και που και πότε όχι. Μπορείτε να φτιάξετε τα όρια, αλλά θα πρέπει να το κάνετε συνειδητά και ενεργά.
Αν αφήσετε τα πράγματα να συμβαίνουν φυσικά, θα είστε αναγκασμένοι να βρίσκεστε συνεχώς σε άσχημες συζητήσεις. Αν ορίσετε τα όρια και αποφασίσετε πότε και πού θα εμπλακείτε με ένα δύσκολο άτομο, μπορείτε να ελέγξετε ένα μεγάλο μέρος του χάους. Το μόνο κόλπο είναι να επιμείνετε στα πυροβόλα όπλα σας και να κρατήσετε τα όρια στη θέση τους όταν το άτομο προσπαθεί να τα διασχίσει,πράγμα που θα το κάνει.
Συνοψίζοντας
Οι χειραγωγοί των συναισθημάτων μπορούν να υπονομεύσουν την αίσθηση του ποιος είσαι και να σε κάνουν ακόμη και να αμφιβάλλεις για τη δική σου λογική. Θυμήσου: Κανείς δεν μπορεί να σε χειραγωγήσει χωρίς την δική σου συγκατάθεση και συνεργασία.