Είτε στο γραφείο, είτε μπροστά από την τηλεόραση, είτε στον υπολογιστή, είναι εύκολο να καταλάβετε πως περνάτε πολλές ώρες καθισμένοι. Μπορεί να μην σας φαίνεται σαν μια μεγάλη υπόθεση αλλά στην πραγματικότητα είναι επικίνδυνο.
Το βιβλίο «Σηκωθείτε! Γιατί η καρέκλα σας σκοτώνει και τι μπορείτε να κάνετε για αυτό», του Δρ. Τζέιμς Λέβιν εξηγεί πως η καθιστική ζωή μπορεί να ισούται με επικίνδυνους εθισμούς όπως ο αλκοολισμός.
Παρακάτω θα μάθετε μερικές σημαντικές πληροφορίες και ίσως σκεφτείτε πως πρέπει να γίνετε λίγο πιο ενεργητικοί καθημερινά.
#1 Σπονδυλική καταπόνηση
© depositphotos © depositphotos
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι κάθε Βρετανός ξοδεύει καθημερινά ως και 14 ώρες καθιστός και δυστυχώς, τα στατιστικά στοιχεία από άλλες χώρες μοιάζουν παρόμοια. Ο Γκέιλεν Κραντζ, ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Μπέρκλεϋ, πιστεύει ότι η καθιστική στάση είναι μια απολύτως αφύσικη θέση και ότι οι άνθρωποι δεν έχουν την έμφυτη τάση να την κάνουν.
Η ανθρώπινη σπονδυλική στήλη έχει μια μορφή σχήματος S για έναν λόγο: μπορεί να αντέξει την κούραση. Ωστόσο, σε καθιστή θέση το σχήμα S μετατρέπεται σε σχήμα C. Όταν ένα άτομο κάθεται, οι μύες του στομάχου γίνονται πιο αδύναμοι και δύσκολα μπορούν να κρατήσουν μια σωστή μορφή σώματος χωρίς συχνή εξάσκηση.
© depositphotos
Όταν κάθεστε, η ένταση μεταφέρεται στη λεκάνη και στην σπονδυλική στήλη, προκαλώντας αύξηση της πίεσης στους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Η επίμονη καταπόνηση προκαλεί την παγίδευση των αυχενικών σπονδύλων και μπορεί τελικά να οδηγήσει στη μείωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Ως αποτέλεσμα, ένα άτομο μπορεί να βιώσει πονοκεφάλους και θολή όραση. Η σπονδυλική στήλη είναι ένα πλαίσιο για όλα τα εσωτερικά όργανα, γι ‘αυτό είναι ζωτικής σημασίας να διατηρείται ευθεία χωρίς να ασκεί συνεχή πίεση σε αυτά.
#2 Καρδιαγγειακό σύστημα
© depositphotos © depositphotos
Μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες του καθιστικού τρόπου ζωής, είναι ο κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων όπως η στεφανιαία καρδιακή νόσος ή η χρόνια υπέρταση. Μια ζωή συνεχούς καθίσματος αποδυναμώνει τους μυς, επιδεινώνει την κυκλοφορία του αίματος και μειώνει τον τόνο των αιμοφόρων αγγείων. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι ένας από τους κύριους λόγους για την πρώιμη αθηροσκλήρωση (συσσώρευση πλακών χοληστερόλης στα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς). Επίσης, μπορεί να συμβεί μια ανισορροπία μεταξύ της παροχής και της κατανάλωσης οξυγόνου, όπου η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο από ότι φέρνει το αίμα.
Μια εκτεταμένη μελέτη με περισσότερους από 17.000 ανθρώπους, πάνω από 13 χρόνια, έδειξε ότι τα άτομα με καθιστική ζωή έχουν 54% μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από καρδιακή προσβολή από εκείνους που είναι πιο ενεργοί.
#3 Κιρσώδεις φλέβες
© depositphotos © depositphotos
Οι άνθρωποι που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας καθισμένοι σε ένα γραφείο, υποφέρουν από κακή κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα, που μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη κιρσών. Ενώ και τα δύο φύλα μπορούν να τα αναπτύξουν, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από αυτό. Εκτός από το ότι οι κιρσοί είναι κληρονομικοί, μπορούν επίσης να εμφανιστούν αν μείνετε καθισμένοι σταυροπόδι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η ενέργεια των φλεβών που πιέζονται οδηγεί στη συμφόρηση του αίματος σε διαφορετικές περιοχές.
Η κακή κυκλοφορία του αίματος είναι επίσης επικίνδυνη επειδή μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη θρόμβων αίματος. Ένας θρόμβος μπορεί εύκολα να μπλοκάρει ένα ζωτικό αιμοφόρο αγγείο στην καρδιά, στους πνεύμονες ή στον εγκέφαλο.
#4 Παχυσαρκία
© depositphotos © depositphotos
Η παχυσαρκία είναι μια από τις κυριότερες συνέπειες της καθιστικής ζωής. Όταν κάθεστε για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται και το σώμα καίει λιγότερες θερμίδες, αποθηκεύοντας τις επιπλέον ως λίπος.
Μόλις ένα άτομο κάθεται, το σώμα μειώνει τη διαδικασία καύσης λίπους κατά 90%, το επίπεδο ινσουλίνης μειώνεται και η αρτηριακή πίεση αυξάνεται. Τα τελευταία 50 χρόνια, η πλειονότητα των επαγγελμάτων έχει αλλάξει και απαιτεί περισσότερη αδράνεια πίσω από ένα γραφείο. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει χρόνος για να κάψετε θερμίδες. Σε μια μη καθιστική δουλειά, το σώμα καίει ως και 35% περισσότερες θερμίδες από ότι σε μια καθιστή εργασία γραφείου.
Με βάση το νόμο της ενεργειακής ισορροπίας, ένας ενεργός τρόπος ζωής είναι βασικός παράγοντας για τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
#5 Μύες και Οστά
© depositphotos
Η συνεχής καθιστική ζωή σε συνδυασμό με την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, μπορεί να κάνει τους μυς του σώματος αδύνατους και πλαδαρούς. Περισσότερο επηρεάζονται οι κοιλιακοί και οι γλουτιαίοι μύες. Μια άλλη πιθανή συνέπεια καθιστικής ζωής με την πάροδο του χρόνου, είναι η οστεοπόρωση. Ενώ τα οστά δεν έχουν μεγάλη δυσκολία να κρατήσουν το σώμα σε καθιστή θέση, μπορούν να χάσουν την ισχύ τους με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας τα πορώδη και εύθραυστα.
#6 Πεπτικό σύστημα
© depositphotos © depositphotos
Το πάγκρεας απελευθερώνει την ποσότητα της ινσουλίνης που είναι απαραίτητη για τη μετατροπή των υδατανθράκων σε γλυκόζη. Ωστόσο, τα κύτταρα στους παθητικούς μύες χρειάζονται πολύ μικρότερη ποσότητα ινσουλίνης, ενώ το πάγκρεας την απελευθερώνει με κανονικούς ρυθμούς.
Το 2011, μελέτες έδειξαν ότι μόνο μία ημέρα καθίσματος οδηγεί σε μειωμένη κατανάλωση ινσουλίνης από τα κύτταρα. Ως αποτέλεσμα, είναι πιθανό να αναπτυχθεί η προδιάθεση για διαβήτη και άλλες ασθένειες. Ένας καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί επίσης να προκαλέσει άλλες δυσάρεστες ασθένειες όπως η χρόνια δυσκοιλιότητα ή σε ακραίες περιπτώσεις, οι αιμορροΐδες.
#7 Γήρανση
© depositphotos © depositphotos
Το περιοδικό Lancet κυκλοφόρησε τα ποσοστά θνησιμότητας από αποδυνάμωση, αποκαλύπτοντας 5,3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, με τους 5 εκατομμύρια από αυτούς να οφείλονται σε θέματα σχετικά με το κάπνισμα.
Τα τελομερή βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων, προστατεύοντάς τα από οποιαδήποτε βλάβη. Τα τελομερή καθίστανται όλο και πιο μικρά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας γήρανσης. Ένας αδρανής τρόπος ζωής έχει αποδειχθεί ότι τα προκαλεί να γίνουν μικρότερα πολύ πιο γρήγορα, επιταχύνοντας τη διαδικασία γήρανσης σημαντικά. Κάθε ώρα που κάθεστε και ίσως αισθάνεστε άνετα, μπορεί να σας κοστίσει δύο ώρες από τη ζωή σας.
#8 Ψυχική θλίψη και άγχος
© depositphotos © depositphotos
Ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί να έχει μια πολύ αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία. Η απουσία σωματικής δραστηριότητας οδηγεί στην ανάπτυξη κατάθλιψης και άγχους. Οι καρέκλες γίνονται ένα μέρος απομόνωσης και μοναξιάς. Σύμφωνα με μια έρευνα, η συνεχής καθιστική ζωή προκαλεί την έλλειψη ενδορφινών που συνήθως ενισχύουν στο σώμα η φυσική δραστηριότητα και η γυμναστική.
Η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη διάθεσή σας και να χαλαρώσει το σώμα. Μπορεί επίσης να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα επηρεάζει την παραγωγή σεροτονίνης, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ανισορροπίας που μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, προβλήματα μνήμης και έλλειψη όρεξης.
#9 Αϋπνία
© depositphotos © depositphotos © depositphotos © depositphotos
Η έλλειψη κίνησης μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου σας. Το σώμα ερμηνεύει τη σταθερή καθιστική στάση ως ξεκούραση, ακόμη και αν η πνευματική σας δραστηριότητα βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Επομένως, αν έχετε μείνει καθιστοί όλη την ημέρα, το σώμα αποφασίζει ότι δεν χρειάζεστε χρόνο για ύπνο και χαλάρωση. Η τακτική άσκηση σας βοηθά να απαλλαγείτε από την αϋπνία και να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας.
#10 Προβλήματα απόδοσης
© depositphotos © depositphotos
Τα άτομα με ανενεργό τρόπο ζωής είναι πιθανότερο να υποφέρουν από στυτική δυσλειτουργία, προβλήματα προστάτη και ορμονική ανισορροπία.
Όταν ένας άνδρας ξοδεύει πολλές ώρες καθισμένος, η κυκλοφορία του αίματος στη μικρή λεκάνη επιβραδύνεται και μπορεί τελικά να οδηγήσει σε φλεγμονή και ανάπτυξη πιο σοβαρών ασθενειών.
Με την έλλειψη κίνησης, τα αποθέματα λίπους γίνονται μεγαλύτερα, πολλές φορές προκαλώντας ορμονική ανισορροπία. Η γυναικεία ορμόνη, το οιστρογόνο, παράγεται σε λιπώδεις ιστούς, γεγονός που εξηγεί γιατί οι άνδρες ίσως αναπτύξουν κοιλιές που είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφορτωθούν.
Τι μπορείτε να κάνετε
Ορισμένες εταιρείες προσπαθούν να παρακινήσουν τους εργαζομένους τους να είναι πιο δραστήριοι. Τοποθετούν ψυγεία και μηχανήματα νερού μακριά από τα γραφεία, εγκαθιστούν ποδοσφαιράκι ή πινγκ-πονγκ και διοργανώνουν συναντήσεις και εκπαιδευτικές συνεδρίες σε μέρη όπου οι εργαζόμενοι πρέπει να μετακινηθούν.
Επίσης, οι επιστήμονες και οι γιατροί παραθέτουν τις ακόλουθες συστάσεις:
-Κάντε μακρύτερους περιπάτους πιο συχνά.
-Μην μένετε καθισμένοι όταν χρησιμοποιείτε τη δημόσια συγκοινωνία.
-Περπατήστε ως το γραφείο του συναδέλφου σας αντί να του τηλεφωνήσετε.
-Μείνετε όρθιοι πιο συχνά.
-Κάντε μια βόλτα κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού σας διαλείμματος ή φάτε έξω.
-Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί του ανελκυστήρα.
-Κάντε σύντομα διαλείμματα από την εργασία σας για να τεντωθείτε.