Ένα νέο μουσείο αφιερωμένο στις προηγμένες τεχνολογικές εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων και πιο συγκεκριμένα στο πολύτιμο έργο του επιστήμονα Αρχιμήδη, λειτουργεί στην Αρχαία Ολυμπία και εντυπωσιάζει παρουσιάζοντας την τεχνολογική πρωτοπορία των προγόνων μας.
Πρόκειται για πενήντα απίστευτες εφευρέσεις της αρχαίας Ελλάδας που έχουν πλήρως ανακατασκευαστεί και καλύπτουν μια περίοδο από το 2000 π.Χ. μέχρι το τέλος του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Ανάμεσά τους είναι η «Βίδα» του Αρχιμήδη , το «Ρομπότ-Υπηρέτης» του Φίλωνα, το «Αυτόματο Θέατρο» του Ήρωνος, αρχαίες πολεμικές μηχανές και φυσικά ο «υπολογιστής των Αντικυθήρων».
Δείτε τις πέντε πιο εντυπωσιακές εφευρέσεις που φιλοξενούνται στην έκθεση και τις ιστορίες τους.
Το «Ρομπότ – Υπηρέτης» του Φίλωνα
Φίλων ο «Βυζάντιος», επίσης γνωστός ως «Φίλων ο Μηχανικός». Υπήρξε σπουδαίος μαθηματικός και μηχανικός, ο οποίος έζησε κατά το δεύτερο μισό του του 3ου αιώνα π.Χ. Ανάμεσα στις πολλές εφευρέσεις του, ήταν ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ, που εκτελούσε χρέη υπηρέτη.
Το ρομπότ κρατούσε μια κανάτα κρασιού στο δεξί του χέρι προκειμένου ο επισκέπτης να τοποθετεί ένα κύπελλο στην παλάμη του αριστερού του χεριού με αποτέλεσμα να χύνεται το κρασί και στη συνέχεια το νερό αν ήταν επιθυμητό.
Το ρομπότ ήταν αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης κατασκευής από δεξαμενές, σωλήνες, σωλήνες αέρα και στριφογυριστών ελατηρίων τα οποία αλληλεπιδρούν με τις αλλαγές του βάρους και την πίεση του αέρα. Το αποτέλεσμα αυτού του περίπλοκου σχεδίου ήταν το «Ρομπότ – Υπηρέτης» του Φίλωνα.
Η «Βίδα ή Κοχλίας » του Αρχιμήδη.
Αρχιμήδης ο Συρακούσιος (287 π.Χ – 212 π.Χ). Αρχαίος Έλληνας μαθηματικός, φυσικός, μηχανικός, εφευρέτης και αστρονόμος. Παρά το γεγονός ότι ελάχιστες λεπτομέρειες της ζωής του έγιναν γνωστές, ο ίδιος θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες στην αρχαιότητα. Ένα μεγάλο μέρος του έργου του Αρχιμήδη στη Μηχανική, προέκυψε από την εκπλήρωση των αναγκών της προσωπικής του κατοικίας στις Συρακούσες.
Ο βασιλιάς Ιέρων ο Β΄ή τυραννικός ανέθεσε στον Αρχιμήδη να σχεδιάσει ένα πλοίο τεραστίων διαστάσεων γνωστό ως «Συρακουσία». Ο βασιλιάς ήθελε να το χρησιμοποιήσει για τη μεταφορά τουλάχιστον 600 ατόμων, σε πολυτελή ταξίδια, μεταφέροντας εφόδια αλλά και ως πολεμικό ναυτικό πλοίο.
Στο «Συρακουσία» υπήρχε ακόμα γυμναστήριο και ένας ναός αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη. Δεδομένου ότι σε ένα τέτοιο πλοίο θα εισέρρεαν σημαντικές ποσότητες νερού, η «βίδα» ή «κοχλίας» του Αρχιμήδη θα βοηθούσε στην απορρόφηση των υδάτων.
Η συσκευή περιείχε έναν περιστρεφόμενο κοχλία ο οποίος γυρνούσε χειροκίνητα , σε σχήμα λεπίδας μέσα σε έναν κύλινδρο. Η συγκεκριμένη συσκευή χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για την άντληση υγρών και στερεών σε μορφή κόκκων όπως ο άνθρακας και το σιτάρι.
Το περιστρεφόμενο «Αυτόματο Θέατρο» του Ήρωνα.
Ήρων ο Αλεξανδρεύς (10-70 μ.Χ.). Ήταν Έλληνας μαθηματικός και μηχανικός, ο οποίος θεωρείται από τους μεγαλύτερους πειραματιστές της αρχαιότητας. Μια από τις πιο καλλιτεχνικές του δημιουργίες ήταν ένα «αυτόματο θέατρο», η οποία θεωρείται η πρώτη «ρομποτική».
Μέσα από τη συγκεκριμένη συσκευή παρουσίασε το έργο «Ναύπλιος», μια τραγική ιστορία που διαδραματίζεται την περίοδο μετά τον Τρωικό πόλεμο.
Το «αυτόματο θέατρο» ήταν μια κατασκευή που έφτανε το 1,5 μέτρο ύψος που έμοιαζε με ναό, διακοσμημένο με αγαλματίδια θεοτήτων και κινούταν βάσει μιας επιτυχημένης αλληλουχίας κινητήριων συστημάτων από σχοινιά και κόμπους που λειτουργούσαν με έναν περιστρεφόμενο οδοντωτό τροχό.
Το «Νύχι» ή «Σιδερένιο Χέρι» του Αρχιμήδη.
Το «Νύχι» του Αρχιμήδη είναι ένα όπλο που λέγεται ότι είχε σχεδιαστεί για να υπερασπιστεί την πόλη των Συρακουσών. Επίσης γνωστό ως «Σιδερένιο Χέρι» αποτελείται από τον βραχίονα ενός γερανού που καταλήγει σε έναν μεταλλικό γάντζο.
Σε κάθε επίθεση γινόταν ταλάντευση του βραχίονα προς τα επάνω με αποτέλεσμα την εκτόπιση του πλοίου έξω από το νερό .
Πίνακας με το «Νύχι» του Αρχιμήδη από τον Giulio Parigi που έπειτα ονομάστηκε το «Σιδερένιο Χέρι» κυριολεκτικά.
Υπήρξαν σύγχρονα πειράματα για τον χρηστικό σκοπό της συσκευής, μέχρι το 2005 που η το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ «Superweapons of the Ancient World» κατασκεύασε μια εκδοχή της και κατέληξε ότι επρόκειτο για μια λειτουργική συσκευή.
Οι «Φλεγόμενοι Καθρέφτες» του Αρχιμήδη.
Οι «Φλεγόμενοι Καθρέφτες» του Αρχιμήδη από τον Giulio Parigi
Τον 2ο αιώνα μ.Χ ο αρχαίος Λουκιανός γράφει ότι κατά την διάρκεια της πολιορκίας των Συρακουσών, ο Αρχιμήδης κατέστρεψε τα εχθρικά πλοία με την φωτιά. Αιώνες αργότερα ο Ανθέμιος ο Τραλλιανός αναφέρει το φλεγόμενο γυαλί ως όπλο του Αρχιμήδη.
Η συσκευή, που είναι γνωστή και ως οι «Ακτίνες Φωτός» του Αρχιμήδη χρησιμοποιήθηκε για να συγκεντρώσει το ηλιακό φως στα επερχόμενα πλοία, με αποτέλεσμα αυτά να παίρνουν φωτιά. Ύστερα από μεγάλη αμφισβήτηση έχει καταγραφεί πως η συγκεκριμένη εφεύρεση έχει κατασκευαστεί από γυαλισμένες μπρούντζινες ή χάλκινες ασπίδες, οι οποίες λειτουργούσαν ως καθρέφτες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ώστε να συγκεντρώσουν το ηλιακό φως στα πλοία.
Ένα τεστ της ακτίνας φωτός του Αρχιμήδη έγινε το 1973 από τον Έλληνα επιστήμονα Ιωάννη Σακκά. Το πείραμα έλαβε χώρα στη ναυτική βάση του Σκαραμαγκά έξω από την Αθήνα.
Για αυτή τη περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν 70 καθρέπτες, ο καθένας με χάλκινη επίστρωση και μέγεθος περίπου στα 1,5 επί 1m. Οι καθρέπτες στράφηκαν σε ένα ομοίωμα από κόντρα πλακέ ενός Ρωμαϊκού πολεμικού πλοίου, το οποίο βρισκόταν σε απόσταση κοντά στα 50m.
Όταν οι καθρέπτες σημάδεψαν με ακρίβεια το πλοίο, αυτό έπιασε φωτιά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Το πλοίο από κόντρα πλακέ ήταν επιστρωμένο με βαφή πίσσας, η οποία μπορεί να βοήθησε στην ανάφλεξη. Η επίστρωση με βαφή πίσσας ήταν κοινότοπη στα πλοία την κλασσική εποχή.
Πηγές: Kostas Kotsanas, MXT